Grzybice to rozpowszechnione choroby infekcyjne, które mogą zajmować różne obszary organizmu człowieka. Jak objawia się grzybica okolic odbytu i jakie czynniki sprzyjają zakażeniu? Na czym polega diagnostyka i leczenie drożdżycy odbytu? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej o tym schorzeniu.
Spis treści:
- Czym jest grzybica odbytu?
- Przyczyny grzybicy odbytu
- Objawy grzybicy odbytu
- Jak leczyć grzybicę odbytu?
- Domowe sposoby na grzybicę odbytu
- Grzybica odbytu – często zadawane pytania
- Grzybica odbytu – podsumowanie
Czym jest grzybica odbytu?
Grzybice to infekcje, które mogą dotyczyć nie tylko skóry i błon śluzowych, ale również narządów wewnętrznych, w tym przewodu pokarmowego. Odbyt to końcowy odcinek przewodu pokarmowego. Struktura ta również może być dotknięta zakażeniem grzybiczym. Inne określenia na grzybicę odbytu, z którymi można się spotkać to kandydoza odbytu i drożdżyca odbytu.
Gatunki grzybów, które najczęściej odpowiadają za pojawienie się objawów grzybicy odbytu są drożdżaki z rodzaju Candida. Należy mieć jednak świadomość, że ten gatunek drożdżaków może stanowić element flory fizjologicznej w tym obszarze. W niektórych przypadkach dochodzi jednak do zaburzenia w składzie mikrobiomu, co może skutkować nadmiernym namnażaniem się drożdżaków i powodować rozwój grzybicy odbytu.
Przyczyny grzybicy odbytu
Jakie są przyczyny kandydozy odbytu? Najważniejsze czynniki, które sprzyjają namnażaniu się drożdżaków w obrębie odbytu to:
- antybiotykoterapia prowadząca do zaburzeń w składzie mikrobiomu, szczególnie, gdy nie są stosowane zalecane probiotyki,
- wrodzone i nabyte zaburzenia odporności organizmu,
- zakażenie wirusem HIV,
- niedożywienie,
- niedobory witamin i minerałów, w tym niedobór żelaza,
- choroby przewlekłe, w tym cukrzyca i niewydolność nerek,
- nowotwory złośliwe i terapie przeciwnowotworowe,
- infekcje grzybicze dotyczące narządów płciowych, a także innych odcinków przewodu pokarmowego,
- nadpotliwość,
- otyłość, nadwaga,
- noszenie nieprzewiewnej bielizny, szczególnie wykonanej ze sztucznych materiałów,
- przyjmowanie leków immunosupresyjnych, w tym długotrwała, ogólna sterydoterapia,
- zaniedbania higieniczne,
- okres ciąży,
- stan po przeszczepie narządu.
Objawy grzybicy odbytu
Jak wygląda grzybica odbytu? Najważniejszym objawem związanym z kandydozą odbytu jest rumień, a więc zaczerwienienie w tej okolicy. Objawom skórnym towarzyszy zazwyczaj świąd, pieczenie, a niekiedy również dolegliwości bólowe. Ból może być związany z pęknięciami w obrębie odbytu. Warto wiedzieć, że zmiany skórne mogą pojawić się również w okolicy genitalnej, a także w okolicy pachwin.
Jak leczyć grzybicę odbytu?
Zanim zostanie opisany sposób leczenia grzybicy odbytu, należy poruszyć również temat diagnostyki tej jednostki chorobowej. W pierwszym kroku kluczowy jest dokładnie przeprowadzony wywiad chorobowy oraz badanie przedmiotowe pacjenta, a więc oglądanie zmienionych okolic. Lekarz może zadecydować o konieczności wykonania dodatkowych badań, mających na celu ustalenie jaki gatunek grzyba jest odpowiedzialny za dolegliwości. W tym celu można wykonać:
- wymaz z odbytu i klasyczne badanie mykologiczne,
- wymaz z odbytu i badania molekularne metodą PCR – mające na celu wykrycie obecności materiału genetycznego grzybów.
Po postawieniu diagnozy, konieczne jest włączenie odpowiedniej terapii. W leczeniu grzybicy odbytu wykorzystuje się:
- miejscowe leki przeciwgrzybicze w postaci maści, kremów, lotionów – z zawartością między innymi takich substancji jak klotrimazol, ketokonazol, natamycyna, czy też mikonazol,
- doustne leki przeciwgrzybicze w postaci tabletek lub kapsułek – w tym itrakonazol, flukonazol, czy terbinafina.
Trzeba wiedzieć, że wymaz z odbytu powinien być wykonany przed włączeniem leczenia grzybiczego, w innym przypadku jego wynik może być niemiarodajny.
>> Przeczytaj także: Grzybice powierzchowne skóry
Domowe sposoby na grzybicę odbytu
Co możemy zrobić w warunkach domowych aby zredukować objawy związane z grzybicą odbytu? Przede wszystkim warto zadbać o odpowiednią higienę i noszenie naturalnej, przewiewnej bielizny. Nie tylko przyśpiesza to ustępowanie objawów w trakcie leczenia przeciwgrzybiczego, ale także zapobiega nawrotom infekcji. Warto również wzmacniać swoją odporność poprzez dopasowaną do naszych możliwości aktywność fizyczną oraz zróżnicowaną dietę.
Należy mieć jednak świadomość, że domowe sposoby nie zagwarantują nam wyleczenia, konieczne jest bowiem włączenie terapii przeciwgrzybiczej. W tym celu warto udać się na wizytę do lekarza rodzinnego lub lekarza dermatologa, który po ocenie stanu skóry zadecyduje o dalszym postępowaniu. Objawy takie jak świąd i pieczenie odbytu mogą towarzyszyć również innym schorzeniom, w tym chorobom onkologicznym, dotyczącym jelita grubego. Z tego powodu nie warto bagatelizować tych symptomów.
>> Warto przeczytać: Choroby skóry u człowieka. Najczęściej występujące dermatozy
Grzybica odbytu – często zadawane pytania
Drożdżyca odbytu rodzi wśród pacjentów wiele pytań i wątpliwości. Poniżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Jak wygląda stolec przy grzybicy?
Kandydoza odbytu zazwyczaj nie wiąże się ze zmianami w wyglądzie stolca. Niekiedy jednak objawom grzybicy odbytu może towarzyszyć pojawienie się śluzu i białawych elementów na powierzchni stolca.
Jak rozpoznać grzybicę odbytu?
Konieczna jest wizyta w gabinecie lekarskim. Zazwyczaj wystarczająca jest ocena kliniczna okolicy odbytu, a więc wnikliwie przeprowadzone badanie przedmiotowe. W celu potwierdzenia rozpoznania można wykonać wymaz z odbytu i badanie mykologiczne.
Czy grzybica odbytu śmierdzi?
Grzybica odbytu może być związana z pojawieniem się nieprzyjemnego zapachu, jednak należy podkreślić, że nie jest to regułą. Nieprzyjemny zapach może być również związany z takimi dolegliwościami jak infekcje bakteryjne odbytu, nietrzymanie moczu, nietrzymanie stolca, a także choroby zapalne jelit. Przykry zapach pojawia się częściej w sytuacji, gdy grzybica odbytu nie jest odpowiednio leczona.
Czy grzybica odbytu jest zaraźliwa?
Grzybice należą do schorzeń infekcyjnych, a więc w przypadku kandydozy odbytu – jest możliwość przeniesienia choroby na inną osobę. Zarazić można się poprzez bliski kontakt ze skórą pacjenta, w tym drogą kontaktów seksualnych. Zakażenie może zostać przeniesione również w inne obszary skóry lub śluzówek u danego pacjenta (tak zwana autoinfekcja). Możliwe jest również zakażenie drogą pośrednią, poprzez używanie tych samych ręczników lub bielizny.
Jak wygląda odbyt przy grzybicy?
Zmiany na odbycie w przebiegu grzybicy to przede wszystkim zaczerwienienie. Mogą również pojawić się białawe naloty, a niekiedy bolesne pęknięcia. Zmianom w okolicy odbytu mogą towarzyszyć wykwity, które lokalizują się w sąsiednich obszarach, w tym na narządach płciowych i w pachwinach.
Grzybica odbytu – podsumowanie
- Grzybica odbytu to schorzenie infekcyjne, spowodowane najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida.
- Wyróżnia się wiele czynników sprzyjających grzybicy odbytu, a najważniejsze z nich to obniżenie odporności, obciążenie chorobami przewlekłymi, a także antybiotykoterapia.
- Najczęstsze objawy kandydozy odbytu to zaczerwienienie w tej okolicy, a także nasilony świąd i pieczenie.
- W diagnostyce najważniejszą rolę odgrywa ocena kliniczna pacjenta, pomocne jest również badanie mykologiczne.
- W leczeniu kandydozy odbytu zastosowanie znajdują miejscowe jak i ogólnie stosowane leki przeciwgrzybicze.
Bibliografia
- L. Rudnicka i inni, Współczesna Dermatologia, PZWL, Warszawa 2022,
- J. L. Bolognia i inni, Fourth Edition Dermatologia, Medipage, Warszawa 2022.
- A. Kaszuba, M. Kuchciak-Brancewicz, Dermatologia dziecięca w pytaniach i odpowiedziach, Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2019.
