Ludzki rinowirus (HRV) należy do najczęstszych przyczyn sezonowych infekcji górnych dróg oddechowych. Odpowiada za miliony zachorowań rocznie. Chociaż zazwyczaj choroba przebiega łagodnie, u osób z chorobami przewlekłymi może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Sprawdź, czym jest rinowirus, ile trwa zakażenie i jak sobie z nim radzić.
Spis treści:
- Rinowirus – co to za wirus i jak można się nim zarazić?
- Ile wynosi okres wylęgania rinowirusa?
- Objawy zakażenia rinowirusem
- Rinowirus u dzieci – przebieg i objawy
- Rinowirus u dorosłych – czy przeziębienie zawsze daje objawy?
- Jak wygląda leczenie rinowirusa?
- FAQ. Rinowirus – najczęściej zadawane pytania
- Rinowirus – podsumowanie
Rinowirus – co to za wirus i jak można się nim zarazić?
Rinowirus to wirus RNA odpowiedzialny za około 50% przeziębień (oznaczonych w klasyfikacji ICD-10 kodem J00). Zakażenie może pojawiać się wielokrotnie w ciągu roku u tej samej osoby. Patogen przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez kontakt z wydzieliną dróg oddechowych osoby zakażonej. Do infekcji może dojść również przez kontakt bezpośredni, pocałunek lub kontakt z przedmiotami i powierzchniami, na których obecny był rinowirus.
Przeziębienie rzadko ma ciężki przebieg, jednak wirus jest bardzo zaraźliwy. Szczególnie szybko rozprzestrzenia się w zamkniętych pomieszczeniach, w których ludzie przebywają blisko siebie – w domach, przedszkolach, szkołach czy biurach.
>> Przeczytaj także: Budowa, funkcje i najczęstsze choroby układu oddechowego człowieka
Ile wynosi okres wylęgania rinowirusa?
W przypadku rinowirusa okres wylęgania jest stosunkowo krótki i wynosi zazwyczaj od 12 do 72 godzin. W tym czasie patogen namnaża się w nabłonku dróg oddechowych, zanim pojawią się pierwsze objawy zakażenia. Co istotne, osoba zakażona może już wtedy zarażać innych – nawet jeśli symptomy nie są jeszcze widoczne.
Objawy zakażenia rinowirusem
Choroba przebiega w sposób typowy dla sezonowego zakażenia układu oddechowego. Dolegliwości pojawiają się nagle i dotyczą typowo górnych dróg oddechowych. Charakterystyczne dla zakażenia rinowirusem objawy to:
- wodnisty katar i zatkany nos,
- kichanie,
- umiarkowany kaszel,
- drapanie lub lekki ból gardła,
- ogólne osłabienie.
U niektórych ludzi infekcja prowadzi do poważniejszych powikłań. Może wystąpić zapalenie zatok lub zapalenie ucha środkowego. Zakażenie rinowirusem objawia się zazwyczaj łagodne, jednak u osób z chorobami układu oddechowego często nasila dolegliwości.
Rinowirus u dzieci – przebieg i objawy
Rinowirus u dzieci szerzy się bardzo szybko, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Między innymi na skutek ciągłego kształtowania się reakcji odpornościowych dzieci chorują znacznie częściej (nawet 8–10 razy w roku). Często pojawia się podwyższona temperatura, intensywny kaszel, niekiedy duszność i osłabienie. Zakażenie rinowirusem u niemowlaka może dodatkowo prowadzić do trudności z oddychaniem przez nos, co znacznie utrudnia karmienie.
>> Warto przeczytać: Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci – jeden z najczęstszych problemów małych dzieci
Rinowirus u dorosłych – czy przeziębienie zawsze daje objawy?
U dorosłych infekcja często przebiega łagodniej. Zdarza się, że objawy są na tyle niepozorne, że zarażony nawet ich nie zauważa. Brak kataru czy gorączki nie wyklucza jednak możliwości przeniesienia wirusa na innych.
Jak wygląda leczenie rinowirusa?
W przypadku zakażenia rinowirusem leczenie jest wyłącznie objawowe. Infekcja ustępuje samoistnie po upływie około tygodnia od pierwszych objawów. Leczenie polega na stosowaniu:
- Aerozoli obkurczających śluzówkę nosa (np. ksylometazolina, oksymetazolina),
- Środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (ibuprofen, paracetamol),
- Leków przeciwhistaminowych (np. dichlorowodorek cetyryzyny), jeśli występuje uciążliwe kichanie i katar.
Należy dbać również o odpowiednie nawodnienie, odpoczynek i unikanie wysiłku fizycznego. Objawy mogą się nasilać w przypadku zbyt wczesnego powrotu do aktywności.
Przeziębienie to jedna z najczęstszych chorób, ale, co ciekawe, nie ma na nie skutecznego leku przeciwwirusowego. Jednym z głównych powodów jest ogromna różnorodność serotypów – znanych jest ponad 160 wariantów rhinowirusów, należących do trzech głównych gatunków: HRV-A, HRV-B i HRV-C. Z tego powodu leczenie jest nadal wyłącznie objawowe.
FAQ. Rinowirus – najczęściej zadawane pytania
Poniżej odpowiedzi na inne często zadawane pytania dotyczące rinowirusa.
Rinowirus i RSV (syncytialny wirus oddechowy) należą do różnych rodzin wirusów i różnią się przebiegiem i obrazem klinicznym zakażenia. Oba wywołują infekcje dróg oddechowych, jednak RSV znacznie częściej prowadzi do poważniejszych objawów. U niemowląt może powodować duszności, a nawet konieczność hospitalizacji.
Zakażenie wywołane przez rinowirus (przeziębienie) trwa zazwyczaj od 7 do 10 dni. U dzieci objawy mogą utrzymywać się nawet do dwóch tygodni. Długość infekcji zależy od odporności i ogólnego stanu zdrowia.
Zwykle zakażenie rinowirusem nie jest groźne. Choroba ma łagodny przebieg i mija bez powikłań. U osób z astmą, POChP lub innymi chorobami układu oddechowego infekcja może nasilać objawy, lub prowadzić do zaostrzeń. Szczególną ostrożność należy zachować także u noworodków i niemowląt.
Rinowirus – podsumowanie
- Rinowirus to jedna z najczęstszych przyczyn sezonowych infekcji.
- Choć zwykle przebiega łagodnie, w miejscach, gdzie wiele osób przebywa razem – jak żłobki, szkoły czy domy opieki – może łatwo rozprzestrzeniać się i wywoływać liczne zachorowania.
- Warto reagować już przy pierwszych objawach i pamiętać, że nawet pozornie niewinne przeziębienie może mieć wpływ na zdrowie innych.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- Collier L, Oxford J. Wirusologia. Podręcznik dla studentów medycyny, stomatologii i mikrobiologii. Warszawa: PZWL; 1993.
- Hung HM, Yang SL, Chen CJ, Chiu CH, Kuo CY, Huang KYA, Lin TY, Hsieh YC, Gong YN, Tsao KC, Huang YC. Molecular epidemiology and clinical features of rhinovirus infections among hospitalized patients in a medical center in Taiwan. J Microbiol Immunol Infect. 2019;52(2):233–239. https://doi.org/10.1016/j.jmii.2017.09.002
- Andrup L, Krogfelt KA, Hansen KS, Madsen AM. Transmission route of rhinovirus – the causative agent for common cold. A systematic review. Am J Infect Control. 2023;51(8):1034–1044. https://doi.org/10.1016/j.ajic.2023.02.016
- Robinson JL. Colds in children. Paediatr Child Health. 2005 Oct;10(8):493–495. https://doi.org/10.1093/pch/10.8.493 PMID: 19668664; PMCID: PMC2722603.
- Kim JH, Jang JY, Jang YJ. Serotypes of human rhinovirus induce different innate immune responses. Virol J. 2021;18:232.
- Winther B. Rhinoviruses. International Encyclopedia of Public Health. 2008:577–81. doi: 10.1016/B978-012373960-5.00610-9. Epub 2008 Aug 26. PMCID: PMC7150364.
