Zatkane ucho – możliwe przyczyny i objawy. Jak odetkać zatkane ucho?           

Zatkane ucho to jedna z tych dolegliwości, które, choć pozornie błahe, potrafią skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Uczucie przytłumienia dźwięków czy ciśnienia w uchu może pojawić się nagle i mieć różne, nie zawsze oczywiste przyczyny. Dlaczego dochodzi do zatkania ucha i co warto wiedzieć, zanim sięgniemy po domowe sposoby?

Spis treści:

1. Zatkane ucho – jakie daje objawy?
2. Zatkane ucho – przyczyny
   • Zatkane ucho woskowiną
   • Zatkane ucho od kataru
3. Jak odetkać zatkane ucho?
4. Jak uniknąć zatkanego ucha?
5. Zatkane ucho – podsumowanie

Zatkane ucho – jakie daje objawy?

Zatkane ucho może znacząco wpływać na komfort życia codziennego. Objawy zatkania ucha są zróżnicowane i mogą wskazywać zarówno na nieszkodliwy czop woskowinowy, jak i na poważniejsze schorzenia ucha środkowego czy wewnętrznego. Do typowych symptomów należą:

• uczucie zatkania ucha – dominujący objaw, często nasilający się po kąpieli lub zmianie ciśnienia;
• pogorszenie słuchu – zwykle tymczasowe, może utrudniać rozmowy i skupienie;
• szumy uszne – szumienie, dzwonienie lub brzęczenie o różnym nasileniu;
• uczucie pełności lub rozpierania – może towarzyszyć przeziębieniu lub obecności wody w uchu;
• ból i świąd – szczególnie jeśli występuje stan zapalny ucha zewnętrznego;
• zawroty głowy – wskazujące na możliwe zaburzenia równowagi lub choroby ucha wewnętrznego.

>> Sprawdź także: Budowa i funkcje ucha. Z czego składa się ludzkie ucho?

Zatkane ucho – przyczyny

Zatkane ucho może mieć wiele przyczyn – od błahych, po wymagające interwencji medycznej. To powszechna dolegliwość, szczególnie u osób narażonych na kontakt z wodą lub zmienne ciśnienie atmosferyczne. Zatkane ucho po basenie to częsty problem zwłaszcza latem – woda przedostająca się do przewodu słuchowego może rozmiękczać zalegającą woskowinę, prowadząc do powstania czopu i uczucia pełności. Podobnie, zatkane ucho po locie samolotem to efekt nagłej zmiany ciśnienia, które zaburza pracę trąbki słuchowej i może wywołać podciśnienie w uchu środkowym.

Do najczęstszych przyczyn zatkanego ucha zaliczamy:

• nagromadzenie woskowiny – tworzy się czop woskowinowy blokujący przewód słuchowy;
• ciała obce – częstsze u dzieci, ale mogą wystąpić w każdym wieku.
• zmiany ciśnienia – lot samolotem, nurkowanie, jazda w góry;
• obecność wody – szczególnie po kąpieli w basenie lub jeziorze;
• infekcje i stany zapalne – przeziębienia, zapalenie ucha, zatok czy trąbki słuchowej;
• alergie – mogą powodować obrzęk śluzówki i niedrożność przewodów.

Zatkane ucho woskowiną

Choć może wydawać się błahym problemem, zatkane ucho woskowiną to częsta przyczyna dyskomfortu i pogorszenia słuchu, z którą pacjenci trafiają do gabinetu laryngologicznego. W warunkach fizjologicznych woskowina odgrywa ważną rolę – chroni przewód słuchowy przed infekcjami i zanieczyszczeniami. Kłopot pojawia się wtedy, gdy naturalny mechanizm jej usuwania zostaje zaburzony.

Niektóre czynniki mogą prowadzić do formowania się czopu – zbitej masy złożonej z woskowiny, włosków i złuszczonego naskórka. Należą do nich:

• nadmierna produkcja;
• niewłaściwa higiena (np. używanie patyczków);
• noszenie aparatów słuchowych;
• częsty kontakt z wodą.

>> Dowiedz się więcej: Czym jest woskowina w uchu i jaką pełni funkcję?

Zatkane ucho od kataru

Zatkane ucho przy katarze to dolegliwość, która często towarzyszy infekcjom górnych dróg oddechowych, takim jak przeziębienie czy grypa. Choć może wydawać się niepozorna, wynika z zaburzenia drożności trąbki Eustachiusza – cienkiego kanału łączącego ucho środkowe z gardłem. W czasie infekcji błona śluzowa nosa i gardła ulega obrzękowi, a nadmiar wydzieliny zatyka ujście trąbki, uniemożliwiając wyrównanie ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej. Problem ten jest szczególnie powszechny u dzieci, ale może dotknąć osoby w każdym wieku.

>> Przeczytaj również: Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci – jeden z najczęstszych problemów małych dzieci

Jak odetkać zatkane ucho?

Warto pamiętać, że odetkanie zatkanego ucha zależy przede wszystkim od przyczyny dolegliwości — inne metody zastosujemy przy czopie woskowinowym, a inne w przypadku zmiany ciśnienia. Jeśli podejrzewasz zatkane ucho woskowiną, sięgnij po dostępne w aptece krople lub spray zmiękczający woskowinę, które ułatwią jej naturalne usunięcie. W żadnym wypadku nie należy stosować patyczków higienicznych – mogą one przesunąć woskowinę głębiej i uszkodzić przewód słuchowy.

Jeżeli zatkane ucho wynika ze zmiany ciśnienia, np. po locie samolotem, pomocne mogą być proste techniki wyrównywania ciśnienia, takie jak:

• ssanie cukierka;
• żucie gumy;
• ziewanie;
• manewr Valsalvy (zatkanie nosa i próba delikatnego wydmuchania powietrza przy zamkniętych ustach).

Gdy zatkanie spowodowane jest obecnością wody, jak po kąpieli czy pływaniu, warto pochylić głowę w stronę zatkanego ucha i lekko postukać w przeciwną stronę – to może pomóc w jej wypłynięciu. Jeśli domowe metody zawiodą lub wystąpi ból, szumy czy pogorszenie słuchu, konieczna jest konsultacja z laryngologiem.

Jak uniknąć zatkanego ucha?

Zatkane ucho potrafi zepsuć dzień – pojawia się nagle, odbiera komfort słyszenia i często idzie w parze z irytującym uczuciem ucisku, szumu lub bólu. Na szczęście możesz mu zapobiec, zanim da się we znaki. Kluczem jest mądra profilaktyka. Zamiast sięgać po patyczki, które tylko spychają woskowinę głębiej, wybierz delikatne krople lub spray do uszu – bezpieczniejsze i skuteczniejsze.

Dbaj o nos. Dlaczego? Bo zatkane ucho bardzo często zaczyna się od kataru. Nawilżaj śluzówkę, nie bagatelizuj przeziębienia i reaguj szybko, zanim obrzęk trąbki słuchowej zablokuje przepływ powietrza między gardłem a uchem. A jeśli planujesz lot, skok w głębiny czy nawet górską wycieczkę – pamiętaj o ziewaniu, ssaniu cukierków i technice Valsalvy.

Zatkane ucho – podsumowanie

Dla lepszego zrozumienia problemu, jakim jest zatkane ucho, warto zebrać najważniejsze informacje w jednym miejscu. Choć objaw ten może wydawać się błahy, często jest sygnałem, że w uchu dzieje się coś więcej. Oto kluczowe fakty, które warto znać:

• najczęstsze przyczynami zatkanego ucha są: czop woskowinowy, infekcje górnych dróg oddechowych, nagłe zmiany ciśnienia (np. podczas lotu samolotem) oraz zalegająca w uchu woda;
• objawy obejmują: uczucie zatkania, szumy uszne, pogorszenie słuchu, a czasem także ból, świąd lub zawroty głowy;
• zatkane ucho przy katarze wynika z obrzęku trąbki Eustachiusza, który uniemożliwia prawidłowe wyrównywanie ciśnienia w uchu środkowym;
• domowe sposoby to m.in. stosowanie kropli zmiękczających woskowinę, techniki wyrównywania ciśnienia (ziewanie, ssanie cukierka, manewr Valsalvy) czy pochylanie głowy przy zalegającej wodzie;
• należy unikać patyczków higienicznych – mogą przesunąć woskowinę głębiej i uszkodzić błonę bębenkową;
• gdy objawy się utrzymują, nasilają lub towarzyszy im ból, gorączka, wyciek z ucha czy znaczne pogorszenie słuchu – konieczna jest konsultacja laryngologiczna.

Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski

Bibliografia

1. Hassmann-Poznańska E., Ciała obce w uchu, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
2. https://wylecz.to/laryngologia/zatkane-ucho-przyczyny-i-leczenie-uczucia-zatkanego-ucha/ [dostęp: 02.05.2025]
3. Rzewnicki I., Problemy laryngologiczne w podstawowej opiece zdrowotnej, https://podyplomie.pl/medycyna/10635,problemy-laryngologiczne-w-podstawowej-opiece-zdrowotnej [dostęp: 02.05.2025]
4. C. Armstrong, Czop woskowinowy – rozpoznawanie i postępowanie, https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/121432,czop-woskowinowy, [dostępne 02.05.2025]