Soplówka jeżowata to grzyb, który od dawna stosuje się w medycynie chińskiej. Ostatnio zyskuje coraz większą popularność również poza Azją. Co warto wiedzieć na jego temat? Jakie jest działanie soplówki jeżowatej i czy każdy może korzystać z jej cennych właściwości? Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać odpowiedzi na te pytania.
Spis treści:
- Co to jest soplówka jeżowata?
- Soplówka jeżowata: właściwości grzyba
- Na co soplówka jeżowata? Działanie grzyba na organizm
- Stosowanie soplówki jeżowatej: z czym nie łączyć?
- Soplówka jeżowata: skutki uboczne stosowania lwiej grzywy
- Soplówka jeżowata: przeciwwskazania
- Podsumowanie: czym jest soplówka jeżowata i czy ją stosować?
Co to jest soplówka jeżowata?
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus) to gatunek grzyba, który od dawna stosuje się w medycynie chińskiej. Od kilkunastu lat wzbudza również zainteresowanie badaczy z całego świata. Do tej pory ustalili oni, że soplówka jeżowata jest źródłem wielu cennych substancji o działaniu prozdrowotnym i może być stosowana wspomagająco m.in. w schorzeniach gastrologicznych i neurologicznych.
>> Sprawdź: Budowa, funkcje i najczęstsze choroby układu pokarmowego człowieka
Pochodzenie soplówki jeżowatej
Rodzaj soplówka (Hericium) obejmuje 14 gatunków. Jednym z nich jest soplówka jeżowata, którą potocznie nazywa się „lwią grzywą”, „grzybem małpim” lub „Yamabushitake”. Jest to grzyb saprofityczny (czasami pasożyt drzew), który występuje na obumierających lub martwych drzewach z rodzajów Ulmus spp., Acer spp., Quercus spp., Juglans spp. i Fagus spp.
>> Zobacz: Grzyby i ich wartości odżywcze
Soplówka jeżowata bywa kojarzona z Azją, ale warto wiedzieć, że występuje również w stanie naturalnym w Polsce. Od 1995 roku jest objęta ścisłą ochroną, co wynika z braku ciągłości naturalnych drzewostanów zawierających dęby i buki oraz zmian klimatycznych.
Komercyjnie wykorzystuje się 4 gatunki należące do rodzaju soplówka. Pierwsze uprawy tych grzybów powstały w Chinach. Na początku opracowano technologię otrzymywania z upraw owocników soplówki jeżowatej. W Polsce nazywa się ją „uprawą na drzewie”, ponieważ jest prowadzona na pniach i kłodach drzew liściastych (najczęściej buku lub dębu) w warunkach półnaturalnych.
Owocniki grzybów wyrastają z przerośniętego drewna po roku i plonują. Trwa to, dopóki nie wykorzystają składników odżywczych zużytych w drewnie. Wzrost zazwyczaj kończy się po około 5-6 latach.
Soplówka jeżowata: właściwości grzyba
Prozdrowotne działanie soplówki jeżowatej sprawiło, że dziś jest uznawana nie tylko za przysmak, ale i grzyba leczniczego. Owocniki stosuje się od ponad 1000 lat w Chinach, a ich działanie farmakologiczne jest intensywnie badane od około 20 lat przez badaczy z całego świata.
W skład Hericium erinaceus wchodzą substancje, które:
- stymulują wzrost komórek nerwowych,
- zmniejszają poziom cholesterolu,
- pobudzają funkcjonowanie przewodu pokarmowego (głównie wątroby i żołądka),
- wspierają pracę mózgu,
- działają przeciwlękowo,
- wykazują potencjalne działanie przeciwnowotworowe – co wymaga jednak dalszych badań celem potwierdzenia tego działania.
Jednym z najważniejszych składników, decydujących o cennych właściwościach soplówki jeżowatej, są polisacharydy. Należy do nich chityna, która buduje strzępki tworzące grzybnię. Zaobserwowano, że ma działanie hipoglikemiczne, przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Ponadto wpływa korzystnie na układ immunologiczny i reguluje ciśnienie krwi.
>> Przeczytaj: Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych i dzieci?
Na co soplówka jeżowata? Działanie grzyba na organizm
Na co pomaga soplówka jeżowata? Jej działanie prozdrowotne jest szerokie, co oznacza, że mogą korzystać z niego osoby zmagające się z różnymi problemami zdrowotnymi.
Soplówka jeżowata a Hashimoto
Soplówka jeżowata wykazuje działanie przeciwzapalne i wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, a dodatkowo zawarta w niej chityna może wspierać proces odchudzania. Wszystkie te właściwości są ważne w leczeniu wspomagającym Hashimoto. Jednak osoby, które zmagają się z tą chorobą, powinny zachować szczególną ostrożność i skonsultować chęć stosowania soplówki jeżowatej z lekarzem.
>> Sprawdź również artykuł: Choroba Hashimoto – autoimmunologiczne zapalenie tarczycy
Należy pamiętać, że lwia grzywa zawiera składniki, które stymulują działanie układu immunologicznego. Może być to niekorzystne w przypadku chorób autoimmunologicznych, do których należy Hashimoto.
Soplówka jeżowata nerwica
W przeciwieństwie do zwykłych grzybów występujących w sklepach spożywczych (np. shiitake), lecznicze grzyby funkcjonalne zawierają bioaktywne związki, które mogą wpływać zarówno na zdrowie mózgu, jak i ogólne samopoczucie.
Lwia grzywa jest jednym z grzybów leczniczych o najlepiej udokumentowanym w badaniach naukowych działaniu wspomagającym pracę ośrodkowego układu nerwowego. Tym samym może wspierać zdrowie psychiczne osób z nerwicą.
Soplówka jeżowata na pamięć
W Australii badania przedkliniczne wykazały, że soplówka jeżowata ma znaczący wpływ na wzrost komórek mózgowych i poprawę pamięci. Z czego to wynika?
Badacze zaobserwowali, że lwia grzywa zawiera m.in. hericenony i erinacyny, które mogą stymulować wzrost neuronów i komórek glejowych znajdujących się w mózgu. To właśnie te aktywne związki razem z innymi składnikami lwiej grzywy (polisacharydami, alkaloidami i laktonami) mogą pomóc w poprawie pamięci.
>> To może Cię zainteresować: Dieta MIND, czyli dieta dla mózgu – zasady i przykładowy jadłospis
Stosowanie soplówki jeżowatej: z czym nie łączyć?
Jak stosować soplówkę jeżowatą, z czym nie należy jej łączyć? Zalecane dawkowanie może różnić się w zależności od indywidualnych potrzeb i rodzaju suplementu. Przed rozpoczęciem suplementacji należy zapoznać się ze szczegółowymi zasadami dawkowania podanymi przez producenta.
Soplówka jeżowata uważana jest za bezpieczny, jadalny grzyb, który nie ma wielu przeciwwskazań. Przy czym trzeba pamiętać o skonsultowaniu z lekarzem kwestii jednoczesnego przyjmowania leków i innych suplementów diety.
Soplówka jeżowata: skutki uboczne stosowania lwiej grzywy
Suplementy diety z soplówką jeżowatą uznawane są za stosunkowo bezpieczne. Poniżej charakterystyka najważniejszych przeciwwskazań do stosowania tego preparatu.
Soplówka jeżowata: przeciwwskazania
Jakie są przeciwwskazania do stosowania soplówki jeżowatej? Suplementacja ekstraktów z lwiej grzywy nie jest zalecana osobom po przeszczepach organów oraz u pacjentów obciążonych schorzeniami autoimmunologicznymi. Nie rekomenduje się jej również tym, którzy mają alergię na grzyby. Preparat jest przeciwwskazany do stosowania u kobiet w ciąży i w trakcie laktacji. Przed zastosowaniem preparatu warto skonsultować się ze swoim lekarzem.
>> To może Cię zainteresować: Objawy zatrucia grzybami. Po jakim czasie się pojawiają i jakie badania wykonać?
Podsumowanie: czym jest soplówka jeżowata i czy ją stosować?
Soplówka jeżowata to grzyb jadalny, który cieszy się dużym uznaniem w medycynie chińskiej. Od pewnego czasu obserwuje się wzrost zainteresowania jej właściwościami również wśród badaczy z innych zakątków świata. Dotychczas udało im się ustalić, że lwia grzywa ma liczne właściwości prozdrowotne – zawarte w niej składniki działają stymulująco na układ immunologiczny, wspomagają funkcjonowanie układu nerwowego i pokarmowego, pomagają unormować poziom cholesterolu i glukozy we krwi, a nawet wspierają proces odchudzania. Patrząc na tę listę widać, że wiele osób może skorzystać z cennych właściwości tego grzyba. Jednak warto pamiętać, że choć soplówka jeżowata jest uznawana za bezpieczną, są pewne przeciwwskazania do jej stosowania. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- Martínez-Mármol R, Chai Y, Conroy JN, Khan Z, Hong SM, Kim SB, Gormal RS, Lee DH, Lee JK, Coulson EJ, Lee MK, Kim SY, Meunier FA. Hericerin derivatives activates a pan-neurotrophic pathway in central hippocampal neurons converging to ERK1/2 signaling enhancing spatial memory. J Neurochem. 2023 Jun;165(6):791-808.
- Roda E, Priori EC, Ratto D, De Luca F, Di Iorio C, Angelone P, Locatelli CA, Desiderio A, Goppa L, Savino E, Bottone MG, Rossi P. Neuroprotective Metabolites of Hericium erinaceus Promote Neuro-Healthy Aging. Int J Mol Sci. 2021 Jun 15;22(12):6379.
- Karmańska, Aleksandra. „Skład chemiczny i wartość odżywcza–Buna Shimeji (Hypiszygus tessalatus i sopkówki jeżowatej (Hericium erinaceus).” Bromat. Chem. Toksykol 45.4 (2012): 1271-1275.
- https://www.naturoterapiawpraktyce.pl/artykul/hericium-spp-soplowki-grzyby-jadalne-i-lecznicze-o-wybitnym-potencjale-neuroprotekcyjnym-czesc-i, dostęp: 10.06.2025
