Rak krtani – jak się objawia? Przyczyny, diagnostyka i leczenie

Czy chrypka, która nie ustępuje, może być objawem poważniejszego problemu? Rak krtani to nowotwór, który stosunkowo wcześnie daje objawy, ale są one często lekceważone. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest rak krtani, jakie są jego przyczyny i objawy oraz jak przebiega diagnostyka i leczenie. Jeśli chcesz wiedzieć, jak wcześnie rozpoznać chorobę i zwiększyć szansę na pełne wyleczenie – czytaj dalej.

Spis treści:

1. Co to jest rak krtani?
   • Jak wygląda rak krtani?
2. Przyczyny raka krtani
3. Objawy raka krtani
4. Jak szybko postępuje rak krtani?
5. Diagnostyka raka krtani
   • Jak rozpoznać raka krtani?
6. Leczenie raka krtani
7. FAQ. Rak krtani – często zadawane pytania
8. Rak krtani – podsumowanie

Co to jest rak krtani?

Rak krtani to nowotwór złośliwy, który rozwija się w obrębie błony śluzowej wyściełającej krtań – narząd odpowiedzialny za wytwarzanie głosu, a także ochronę dróg oddechowych przed ciałami obcymi. W ponad 90% przypadków mamy do czynienia z tzw. rakiem płaskonabłonkowym.

Ten typ raka pojawia się najczęściej u osób po 50. roku życia i znacznie częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Większe ryzyko zachorowania wiąże się z długoletnią ekspozycją na czynniki ryzyka, takie jak palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu.

Jak wygląda rak krtani?

W badaniu laryngoskopowym lekarz może zaobserwować nieprawidłowości takie jak:

• narośla, brodawkowate guzki lub nacieki na fałdach głosowych,
• zgrubienia błony śluzowej,
• owrzodzenia w obrębie nagłośni lub przedsionka krtani,
• unieruchomienie jednej ze strun głosowych.

Przyczyny raka krtani

Na rozwój raka krtani wpływa wiele czynników. Do najczęstszych należą:

• palenie tytoniu – zarówno aktywne, jak i bierne,
• spożywanie alkoholu – działanie rakotwórcze alkoholu nasila się w połączeniu z dymem papierosowym,
• zakażenie wirusem HPV, szczególnie typami onkogennymi 16 i 18,
• przewlekłe podrażnienie krtani – np. w wyniku refluksu żołądkowo-przełykowego,
• kontakt z substancjami chemicznymi – m.in. azbestem, pyłem drzewnym, formaldehydem,
• czynniki genetyczne i wcześniejsze choroby nowotworowe w rodzinie,
• obciążenia zawodowe – praca w warunkach przemysłowych.

Objawy raka krtani

Wczesne objawy raka krtani bywają niespecyficzne, dlatego łatwo je pomylić z infekcją dróg oddechowych. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na:

• utrzymującą się chrypkę (ponad 3 tygodnie),
• ból gardła, nasilający się podczas mówienia lub połykania,
• uczucie przeszkody w gardle,
• przewlekły, suchy kaszel,
• duszność lub charakterystyczny świst przy oddychaniu,
• wyczuwalny guz w obrębie szyi,
• ból promieniujący do ucha (ból otalgiczny).

W miarę postępu choroby mogą pojawić się także trudności w oddychaniu i spadek masy ciała.

Jak szybko postępuje rak krtani?

Dynamika choroby zależy od lokalizacji guza:

• Rak nadgłośniowy – szybko nacieka okoliczne struktury i daje przerzuty do węzłów chłonnych.
• Rak głośniowy – wolniej rozwijający się, często wcześnie objawiający się chrypką.
• Rak podgłośniowy – rzadki, ale długo pozostaje bezobjawowy, co opóźnia jego wykrycie.

W zaawansowanym stadium rak krtani może prowadzić do wyniszczenia organizmu i uogólnionych przerzutów. Dlatego kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka.

>> Zobacz również: Zapalenie tchawicy: objawy, przyczyny, badania i leczenie

Diagnostyka raka krtani

Proces diagnostyczny obejmuje kilka kroków, które pozwalają dokładnie ocenić lokalizację i zaawansowanie nowotworu:

• wywiad lekarski i badanie przedmiotowe,
• laryngoskopia pośrednia lub bezpośrednia,
• wideolaryngoskopia – umożliwia dokumentację obrazu,
• pobranie wycinka (biopsja) – do analizy histopatologicznej,
• badania obrazowe – tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI), PET-CT,
• USG szyi i jamy brzusznej – w celu wykrycia przerzutów,
• morfologia i badania krwi – pomocnicze, ale ważne przy kwalifikacji do leczenia.

Jak rozpoznać raka krtani?

Ostateczne rozpoznanie ustalane jest na podstawie badania histopatologicznego. Lekarz ocenia typ nowotworu, jego stopień zaawansowania oraz marginesy tkanek. W zależności od wyników ustala się plan leczenia.

Leczenie raka krtani

Leczenie raka krtani zależy od jego umiejscowienia, zaawansowania oraz ogólnego stanu pacjenta. Do głównych metod leczenia należą:

• Radioterapia – skuteczna w początkowych stadiach choroby.
• Chirurgia – od mikrochirurgii laserowej po częściową lub całkowitą laryngektomię.
• Chemioterapia – jako uzupełnienie innych metod.
• Terapie celowane – np. inhibitory EGFR.
• Immunoterapia – np. inhibitory punktów kontrolnych układu odpornościowego.

Po zakończonym leczeniu wdraża się rehabilitację – szczególnie ważną po operacjach usuwających krtań. Rehabilitacja obejmuje naukę nowych metod porozumiewania się, a także wsparcie psychologiczne.

>> Sprawdź też: Rak gardła – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

FAQ. Rak krtani – często zadawane pytania

Poniżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące raka krtani.

Rak krtani – podsumowanie

• Długotrwała chrypka to jeden z najwcześniejszych objawów raka krtani.
• Główne czynniki ryzyka to palenie papierosów i alkohol.
• Wczesna diagnostyka poprawia rokowania i zwiększa szansę na skuteczne leczenie.
• Leczenie obejmuje radioterapię, zabiegi chirurgiczne oraz nowoczesne terapie celowane.
• Rehabilitacja głosu po leczeniu może przywrócić komfort życia.

Bibliografia

1. Interna Szczeklika 2023, red. Andrzej Szczeklik, rozdz. „Rak krtani”, s. 715.
2. Mariola Zagor, Paulina Czarnecka, Marlena Janoska‑Jaździk, „Rak krtani”, mp.pl, 2024.
3. Colin S. Poon, Kerstin M. Stenson, „Overview of the Diagnosis and Staging of Head and Neck Cancer”, UpToDate, 2024.