Choroba Peyroniego, czyli stwardnienie plastyczne prącia to nabyte włóknienie osłonki białawej prącia prowadzące do jego skrzywienia, bólu i trudności we współżyciu. Dowiedz się, jak rozpoznać to schorzenie, na czym polega diagnostyka oraz poznaj opcje leczenia.
Spis treści:
- Choroba Peyroniego: co to za schorzenie?
- Choroba Peyroniego: objawy stwardnienia plastycznego prącia
- Choroba Peyroniego: przyczyny
- Diagnostyka choroby Peyroniego: jak przebiega?
- Leczenie choroby Peyroniego
- Nieleczona choroba Peyroniego: powikłania
- Choroba Peyroniego: najczęstsze pytania (FAQ)
- Choroba Peyroniego: podsumowanie
Choroba Peyroniego: co to za schorzenie?
Plastyczne stwardnienie prącia (w klasyfikacji ICD-10 oznaczone kodem N48.6), polega na powstaniu twardej blizny (płytki) w osłonce białawej prącia. Blizna nie rozciąga się prawidłowo podczas wzwodu, przez co prącie zakrzywia się w stronę zmiany. Schorzenie to nie jest nowotworem ani chorobą zakaźną, ale może istotnie obniżać jakość życia seksualnego.
Jak wygląda choroba Peyroniego?
Najczęściej widoczne jest skrzywienie prącia we wzwodzie – ku górze, w dół lub na bok. Często wyczuwalne jest też twarde zgrubienie pod skórą trzonu. U części chorych pojawia się skrócenie prącia, a także charakterystyczne deformacje. Jedną z nich jest tzw. deformacja typu klepsydra – przewężenie obwodu prącia w miejscu blizny, które sprawia, że narząd przypomina kształtem klepsydrę. Zmianom może towarzyszyć ból, zwłaszcza w początkowej fazie choroby.
Choroba Peyroniego: objawy stwardnienia plastycznego prącia
Do typowych objawów należą:
- nabyte, wcześniej niewystępujące skrzywienie prącia podczas wzwodu,
- wyczuwalne zgrubienie, twarda płytka w trzonie prącia,
- ból prącia – szczególnie przy wzwodzie (zwykle ustępuje w fazie przewlekłej),
- możliwe zaburzenia erekcji,
- trudności lub niemożność odbycia satysfakcjonującego stosunku.
Przebieg ma zwykle dwie fazy: aktywną (zapalną) – z bólem i postępującą krzywizną (trwającą około 6-18 miesięcy), oraz przewlekłą (bliznowatą) – z ustąpieniem bólu i utrwaleniem skrzywienia.
>> Zobacz również: Impotencja – przyczyny, objawy, badania i leczenie zaburzeń erekcji
Choroba Peyroniego: przyczyny
Najlepiej udokumentowana hipoteza wskazuje na mikrourazy prącia (np. podczas stosunku) i nieprawidłowe gojenie u predysponowanych osób. W miejscu urazu odkłada się nadmiar kolagenu i tworzy się blizna. Choroba nie jest wywoływana przez infekcję ani nie ma charakteru nowotworowego. Wskazuje się także związek choroby Peyroniego z chorobami powodującymi włóknienie tkanek (np. przykurczem Dupuytrena), ale nie opisano dotąd prostego wzorca dziedziczenia.
U kogo może rozwinąć się choroba Peyroniego?
Ryzyko rośnie u mężczyzn w wieku średnim i starszym oraz przy współistnieniu:
- cukrzycy typu 2, nadciśnienia, chorób sercowo‑naczyniowych,
- palenia tytoniu, otyłości, dyslipidemii,
- zaburzeń erekcji,
- rodzinnych skłonności do włóknienia tkanek (np. przykurcz Dupuytrena).
Warto dbać o kontrolę chorób przewlekłych i unikać urazów prącia (np. ostrożny dobór pozycji seksualnych), zwłaszcza w fazie bólowej.
Diagnostyka choroby Peyroniego: jak przebiega?
Rozpoznanie jest przede wszystkim kliniczne. Kluczowe elementy to:
- wywiad i badanie fizykalne – ocena początku i dynamiki skrzywienia, bólu, dysfunkcji seksualnej, palpacyjne wykrycie płytki,
- wykonana przez pacjenta dokumentacja fotograficzna prącia we wzwodzie – pomocna do oceny kąta i kierunku krzywizny,
- USG prącia (w razie potrzeby, szczególnie przed leczeniem inwazyjnym) – uwidacznia płytkę i ewentualne zwapnienia, USG z Dopplerem pozwala ocenić przepływy naczyniowe,
- test erekcji farmakologicznej (u wybranych pacjentów) – ułatwia pomiar krzywizny i planowanie zabiegu.
Jeśli istnieje podejrzenie współistniejącego zakażenia, lekarz może zlecić badania mikrobiologiczne – np. wymaz z prącia/cewki do posiewu lub panel urogenitalny PCR w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową. Wczesne rozpoznanie i leczenie zakażeń ograniczają stan zapalny towarzyszący włóknieniu.
>> Warto przeczytać także: Choroby przenoszone drogą płciową (choroby weneryczne) – jakie badania wykonać i jak często się badać?
Leczenie choroby Peyroniego
Wybór terapii zależy od nasilenia skrzywienia, fazy choroby i wpływu na współżycie. Niewielkie, stabilne skrzywienie bez dolegliwości można obserwować. W pozostałych przypadkach rozważa się leczenie zachowawcze lub operacyjne.
Leczenie zachowawcze choroby Peyroniego
- Leczenie bólu w fazie ostrej: niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – zgodnie z zaleceniem lekarza.
- Iniekcje do płytki: np. kolagenaza podawana w seriach przez doświadczonego urologa celem zmniejszenia skrzywienia i przebudowy tkanki bliznowatej.
- Terapia trakcyjna prącia: codzienne, kontrolowane rozciąganie specjalnym aparatem, pomagające ograniczyć skrócenie prącia i mogące zmniejszać krzywiznę.
Leczenie chirurgiczne choroby Peyroniego
Wskazane przy utrwalonym, znacznym skrzywieniu utrudniającym współżycie:
- Plikacja metodą Nesbita wraz z modyfikacjami: skrócenie zdrowej strony prącia celem wyprostowania. Prostszy zabieg o niewielkim ryzyku. Możliwe niewielkie skrócenie długości.
- Nacięcie/wycięcie płytki z graftingiem: uzupełnienie ubytku, np. autologiczną łatą żylną lub innym materiałem. Pozwala korygować duże deformacje, kosztem większej złożoności i nieco wyższego ryzyka zaburzeń wzwodu.
- Proteza prącia: u chorych z istotnymi, opornymi zaburzeniami erekcji. Implant przywraca funkcję wzwodu i pomaga wyprostować prącie (często z modelowaniem śródoperacyjnym).
Nieleczona choroba Peyroniego: powikłania
Powikłania plastycznego stwardnienia prącia obejmują:
- narastające trudności lub niemożność współżycia,
- utrwalone zaburzenia erekcji i skrócenie prącia,
- przewlekły stres, obniżenie samooceny, ryzyko depresji.
Wdrożenie leczenia we właściwym momencie pozwala uniknąć wielu z tych konsekwencji.
Choroba Peyroniego: najczęstsze pytania (FAQ)
Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące choroby Peyroniego.
Nie wprost. Opisano rodzinne skłonności i związek z innymi chorobami powodującymi włóknienie tkanek, ale nie ma prostego wzorca dziedziczenia.
Stres nie jest uznawany za bezpośrednią przyczynę choroby. Główną rolę przypisuje się mikrourazom i nieprawidłowemu gojeniu. Stres i negatywne emocje są jednak częstą konsekwencją choroby – warto je redukować poprzez leczenie i odpowiednie wsparcie psychologiczne.
Faza aktywna trwa zwykle 6-18 miesięcy, po czym dochodzi do stabilizacji. Skrzywienie rzadko ustępuje samoistnie. Leczenie jest wskazane w przypadku dolegliwości.
Choroba Peyroniego: podsumowanie
- Choroba Peyroniego to rzadkie schorzenie, które prowadzi do powstania blizny w prąciu i jego skrzywienia.
- Dzieli się na dwie fazy: aktywną (zapalną) oraz przewlekłą (bliznowatą).
- Główne objawy to ból i skrzywienie prącia, problemy ze współżyciem, czasem zaburzenia erekcji.
- Metody diagnostyki obejmują wywiad, dokładne badanie fizykalne z oceną krzywizny prącia, niekiedy USG prącia.
- Metody leczenia można podzielić na zachowawcze i chirurgiczne – terapia zależy od nasilenia skrzywienia, fazy choroby i wpływu na współżycie.
- Choć choroba nie zagraża życiu, może mieć znaczący wpływ na komfort psychiczny i seksualny. Konsultacja urologiczna i odpowiednio dobrane leczenie pozwalają odzyskać swobodę i satysfakcję z życia intymnego.
Bibliografia
- European Association of Urology (EAU) Guidelines on Sexual and Reproductive Health, rozdz. „Peyronie’s Disease”. EAU 2023
- Hulsey B, Walker CW. Navigating common disorders in male sexual reproductive health. Physician Assist Clin. 2025;10(3):435-451. doi:10.1016/j.cpha.2025.01.003.
- Ziegelmann MJ, Bajic P, Levine LA. Peyronie’s disease: Contemporary evaluation and management. Int J Urol. 2020;27(6):504-516. doi:10.1111/iju.14230.
- Levine LA, et al. American Urological Association (AUA) Guideline: Management of Peyronie’s Disease. J Urol. 2015;194(3):745-753.
