Swędzenie pochwy to uciążliwy problem, który może dotyczyć kobiet w każdym wieku. Chociaż często wynika z niegroźnych przyczyn – takich jak podrażnienie czy reakcja alergiczna – może też być sygnałem poważniejszych zaburzeń zdrowotnych, które wymagają diagnostyki i leczenia. Dowiedz się, jakie są przyczyny świądu pochwy oraz co robić, aby złagodzić nieprzyjemne objawy.
Spis treści:
- Czym jest swędzenie pochwy i sromu?
- Najczęstsze przyczyny świądu pochwy
- Swędzenie i pieczenie pochwy – objawy towarzyszące
- Jakie są metody leczenia swędzenia pochwy i sromu?
- Swędzenie pochwy – domowe sposoby łagodzenia objawów
- Kiedy niezbędna jest konsultacja lekarska?
- Konsekwencje nieleczonej infekcji intymnej
- Świąd pochwy i sromu – najczęstsze pytania pacjentów
- Przyczyny, objawy i leczenie świądu pochwy – podsumowanie
Czym jest swędzenie pochwy i sromu?
Świąd pochwy to nieprzyjemne uczucie drażnienia, które powoduje chęć drapania się. Objaw może mieć charakter ostry lub przewlekły oraz różne nasilenie – od lekkiego dyskomfortu po uciążliwe swędzenie, które znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Powodują go między innymi czynniki miejscowe (np. infekcje, podrażnienia) lub ogólnoustrojowe (np. zaburzenia hormonalne, choroby skóry).
| Pamiętaj: Drapanie się jest reakcją na świąd, które przynosi ulgę tylko czasowo. W rzeczywistości nieprzyjemne objawy nasilają się, ponieważ dochodzi do uszkodzenia bariery naskórkowej. |
Najczęstsze przyczyny świądu pochwy
Przyczyny swędzenia pochwy mogą być różnorodne. Bardzo często nieprzyjemne objawy są wynikiem podrażnienia lub reakcji alergicznej na środki higieniczne (np. wkładki higieniczne, podpaski, papier toaletowy), kosmetyki stosowane do okolicy intymnej, proszek i płyn do prania, źle dobraną bieliznę, prezerwatywy, niektóre leki.
Pieczenie i swędzenie pochwy może być też wynikiem infekcji intymnej – bakteryjnej (waginoza bakteryjna), grzybiczej (np. grzybica spowodowana Candida albicans) lub wirusowej (np. wirus opryszczki zwykłej). Możliwą przyczyną są także choroby pasożytnicze spowodowane np. przez wesz łonową lub świerzbowca oraz choroby przenoszone drogą płciową (np. rzęsistkowica).
Inne możliwe przyczyny swędzenia pochwy to m.in.:
- podrażnienie moczem na skutek nietrzymania moczu,
- zaburzenia hormonalne,
- zanikowe zapalenie pochwy,
- reakcja na przewlekły stres,
- niektóre choroby przewlekłe (np. cukrzyca).
Przewlekłe swędzenie pochwy i sromu może być spowodowane dermatozami okolicy intymnej (np. liszajem twardzinowym, liszajem płaskim, łojotokowym zapaleniem skóry) lub niektórymi nowotworami (np. rakiem sromu).
Swędzenie pochwy w ciąży – przyczyny
Swędzenie pochwy w ciąży często jest spowodowane infekcjami intymnymi. Ciężarne są bardziej podatne na zakażenia z powodu zmian hormonalnych. Zwiększony poziom estrogenów oraz glikogenu w komórkach nabłonka pochwy sprzyja namnażaniu się drożdżaków. Inną przyczyną może być zmniejszenie produkcji śluzu, które prowadzi do suchości błony śluzowej, a tym samym świądu w okolicy intymnej.
Swędzenie pochwy po stosunku – czym jest spowodowane
Przyczyną swędzenia pochwy po stosunku może być:
- reakcja alergiczna na lateks lub substancje zawarte w lubrykantach,
- suchość pochwy,
- podrażnienie lub mikrourazy błony śluzowej pochwy,
- infekcja intymna.
| Pamiętaj: Jeżeli świąd pochwy jest spowodowany infekcją intymną lub chorobą przenoszoną drogą płciową, leczenia wymaga również partner seksualny. |
Swędzenie pochwy po okresie
Po zakończeniu menstruacji wiele kobiet zauważa swędzenie okolic intymnych, co może być wynikiem zmian hormonalnych lub podrażnienia przez podpaski lub tampony. Podczas miesiączki może dojść do zaburzenia mikroflory pochwy, co sprzyja rozwojowi patogenów – szczególnie tych odpowiedzialnych za grzybicę.
Swędzenie pochwy bez upławów
Świąd bez upławów może wskazywać na:
- podrażnienie lub alergię,
- zmiany hormonalne,
- choroby skóry,
- stres.
Należy pamiętać, że brak upławów nie wyklucza infekcji, dlatego konieczna jest konsultacja lekarska w celu ustalenia przyczyny świądu pochwy.
Swędzenie pochwy u dziecka – możliwe przyczyny
Swędzenie pochwy u dziewczynek najczęściej jest spowodowane brakiem odpowiedniej higieny, kontaktowym zapaleniem skóry, infekcją bakteryjną lub zakażeniem pasożytniczym (np. przez owsiki). Wystąpieniu nieprzyjemnych objawów sprzyja podcieranie się od tyłu do przodu, noszenie ciasnej i nieprzewiewnej bielizny, a także specyficzne warunki anatomiczne – bliskie sąsiedztwo pochwy i odbytu, cienka błona śluzowa, brak owłosienia łonowego.
>> Zobacz: Wysypka u dzieci – możliwe przyczyny, diagnostyka i leczenie
Swędzenie i pieczenie pochwy – objawy towarzyszące
Świąd pochwy rzadko jest samodzielnym objawem. W zależności od przyczyny mogą towarzyszyć mu m.in.:
- obrzęk sromu,
- zaczerwienienie okolic intymnych,
- przesuszenie skóry w okolicach intymnych,
- upławy (wydzielina z pochwy o zmienionej konsystencji, kolorze i/lub zapachu),
- ból podczas stosunku,
- dyskomfort lub ból podczas oddawania moczu,
- częste oddawanie moczu,
- uczucie suchości pochwy,
- zmiany skórne w okolicy intymnej.
>> Zobacz: Częstomocz, wielomocz i oddawanie moczu w nocy – jakie są przyczyny?
Jakie są metody leczenia swędzenia pochwy i sromu?
Leczenie powinno być ukierunkowane na przyczynę objawu, dlatego bardzo ważna jest diagnostyka. W celu ustalenia etiologii swędzenia pochwy wykonuje się m.in. badanie ginekologiczne, ocenę mikroskopową wydzieliny z pochwy, posiew z pochwy czy testy laboratoryjne w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
W przypadku infekcji grzybiczych stosuje się leki przeciwgrzybicze – w postaci globulek, kremów dopochwowych oraz doustnych preparatów przeciwgrzybiczych. Jeżeli przyczyną jest infekcja bakteryjna, lekarz może zalecić stosowanie antybiotyków miejscowych lub ogólnych. W sytuacjach, gdy świąd wywołany jest alergią, konieczne jest wyeliminowanie czynnika uczulającego. Można też stosować środki łagodzące, np. kremy z pantenolem, probiotyki oraz preparaty przywracające fizjologiczne pH pochwy. U kobiet w okresie menopauzy skuteczne bywają preparaty estrogenowe stosowane miejscowo.
Swędzenie pochwy – domowe sposoby łagodzenia objawów
Domowe sposoby na świąd pochwy obejmują m.in.:
- schładzanie skóry sromu zimnymi kompresami,
- kąpiele lecznicze,
- noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny,
- stosowanie delikatnych kosmetyków o odpowiednim pH przeznaczonych do higieny intymnej.
Należy unikać irygacji pochwy, a także środków higienicznych i kosmetyków zawierających substancje drażniące.
>> Zobacz:
- Zdrowie kobiety – diagnostyka mikrobiomu i infekcji intymnych
- Ureaplasma: ureaplasma urealyticum/parvum – leczenie, objawy i przyczyny. Jak można się zarazić?
Kiedy niezbędna jest konsultacja lekarska?
Niezwłocznej konsultacji lekarskiej wymaga świąd pochwy, który:
- trwa kilka dni,
- często nawraca,
- jest silny i utrudnia normalne funkcjonowanie,
- towarzyszą mu inne objawy (np. upławy, ból podczas oddawania moczu, zmiany skórne).
Zbagatelizowanie świądu pochwy może prowadzić do poważnych powikłań.
Konsekwencje nieleczonej infekcji intymnej
Zaniedbane infekcje intymne mogą prowadzić do powikłań, takich jak przewlekłe stany zapalne, zapalenie przydatków, niepłodność, poronienia czy przedwczesny poród. Uporczywy świąd i drapanie się zwiększają ryzyko nadkażeń bakteryjnych i wirusowych oraz prowadzą do pogorszenia jakości życia seksualnego.
Świąd pochwy i sromu – najczęstsze pytania pacjentów
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące przyczyn i sposobów na swędzenie pochwy.
Świąd pochwy może być objawem podrażnienia, alergii, infekcji intymnej, chorób przenoszonych drogą płciową, chorób dermatologicznych, zaburzeń hormonalnych, zanikowego zapalenia pochwy, a także przewlekłego stresu i niektórych chorób ogólnoustrojowych.
W aptekach dostępne są kremy łagodzące, środki do higieny intymnej, probiotyki oraz preparaty przeciwgrzybicze. Przed ich zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem, aby ustalić przyczynę świądu.
Wskazane są lecznicze kąpiele, chłodne okłady, stosowanie łagodnych środków myjących, noszenie przewiewnej bielizny, unikanie drażniących substancji chemicznych, dieta bogata w naturalne probiotyki oraz prawidłowa higiena intymna.
>> To może Cię zainteresować: Kłykciny kończyste – objawy, diagnostyka i leczenie
Przyczyny, objawy i leczenie świądu pochwy – podsumowanie
- Swędzenie pochwy może być objawem m.in. infekcji, podrażnienia, alergii, zaburzeń hormonalnych, chorób skóry.
- Często towarzyszą mu upławy, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk sromu, ból podczas stosunku lub oddawania moczu.
- Świąd pochwy powinien być skonsultowany z lekarzem w celu ustalenia przyczyny, ponieważ każda z nich wymaga innego leczenia.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- J. Tkaczuk-Włach i in., Świąd sromu, Przegląd Menopauzalny 6/2010, s. 422-425
- https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/986/original/93-106.pdf?1472208090 (dostęp 16.06.2025)
- https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/264425,swedzenie-swiad-pochwy-i-sromu (dostęp 16.06.2025)
- K. Olek-Hrab i in., Wybrane dermatozy sromu, Ginekologia Polska 11/2013, s. 959–965
- P. Skałba, M. Guz, Zanikowe zapalenie pochwy, Ann. Acad. Med. Siles. 2012, 66, 2, s. 74–78
