Frutarianizm – dieta oparta na owocach

Frutarianizm to jedna z najbardziej restrykcyjnych diet roślinnych, która opiera się głównie na spożywaniu owoców. Choć dieta owocowa może wydawać się kolorowa, lekka i zdrowa, jej stosowanie wiąże się z wieloma zagrożeniami. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest frutarianizm, jakie mogą być potencjalne zagrożenia oraz jakie badania warto wykonać w trakcie jej stosowania.

Z tego artykułu dowiesz się:

• na czym polega dieta frutariańska,
• czy frutarianizm jest zdrowy,
• jakie niedobory składników odżywczych mogą wystąpić,
• jakie badania warto wykonać stosując frutarianizm.

Spis treści:

1. Na czym polega frutarianizm?
2. Czy frutarianizm jest zdrowy?
3. Frutarianizm – potencjalne zagrożenia
4. Niedobory przy diecie frutariańskiej – niezbędne badania diagnostyczne
5. Zakończenie
6. Frutarianizm – sekcja FAQ

Na czym polega frutarianizm?

Frutarianizm to odmiana diety wegańskiej, w której około 70–100% jadłospisu stanowią świeże owoce. Pozostałe produkty, takie jak warzywa nieskrobiowe, orzechy i nasiona pojawiają się w niewielkich ilościach. Zwolennicy frutarianizmu podkreślają, że owoce są naturalnym pokarmem człowieka, lekkostrawnym i bogatym w witaminy. Posiłki komponuje się głównie ze świeżych, mrożonych lub suszonych owoców oraz soków owocowych. Dieta ta bywa inspirowana przekonaniami etycznymi, zdrowotnymi, a niekiedy również duchowymi.

Przeczytaj również:

>> Diety alternatywne: wegetariańska i wegańska – jakie jest ryzyko niedoborów?

Czy frutarianizm jest zdrowy?

Frutarianizm może wydawać się zdrowy: owoce dostarczają błonnika, antyoksydantów oraz naturalnych cukrów, które szybko dodają energii. Krótkoterminowe przejście na dietę frutariańską może dawać subiektywne poczucie lekkości, zwiększonej energii i oczyszczenia organizmu. Jednak frutarianizm jako długoterminowy sposób odżywiania nie jest dietą zbilansowaną i może prowadzić do niedoborów pokarmowych. Brak białka, tłuszczów i wielu mikroelementów z innych grup produktów spożywczych sprawia, że długotrwałe stosowanie diety owocowej może prowadzić do zaburzeń równowagi metabolicznej. Nie jest to dieta, której prozdrowotność została udowodniona w badaniach naukowych.

Frutarianizm – potencjalne zagrożenia

Główne zagrożenia związane z frutarianizmem wynikają z niezbilansowania diety:

• niedobór białka i wapnia – prowadzi do postępującego zaniku tkanki mięśniowej i osłabienia odporności, a niedobór wapnia w połączeniu z często towarzyszącym mu brakiem witaminy D skutkuje demineralizacją kości, ich zwiększoną łamliwością (osteopenia, osteoporoza) oraz problemami z uzębieniem,
• brak kluczowych kwasów tłuszczowych – dieta frutariańska jest uboga w tłuszcze, co zaburza wchłanianie witamin w nich rozpuszczalnych (A, D, E, K) i może negatywnie wpływać na pracę mózgu i gospodarkę hormonalną,
• nadmiar fruktozy – fruktoza w dużych ilościach obciąża wątrobę i może prowadzić do insulinooporności, triglicerydemii i stłuszczenia wątroby,
• zaburzenia gospodarki żelazowej – spowodowany brakiem jego najlepiej przyswajalnej formy hemowej (z produktów zwierzęcych) oraz utrudnianiem wchłaniania przez błonnik i fityniany z owoców może prowadzić do rozwoju niedokrwistości (anemii),
• niedobór witaminy B12 – jest nieunikniony i przy braku podaży może prowadzić do rozwoju ciężkiej niedokrwistości megaloblastycznej oraz postępujących, często nieodwracalnych uszkodzeń układu nerwowego.

Niedobory przy diecie frutariańskiej – niezbędne badania diagnostyczne

Ze względu na skrajne ograniczenie produktów spożywczych, organizm jest narażony na liczne niedobory, które mogą rozwijać się podstępnie, dając wyraźne objawy dopiero w zaawansowanym stadium. Aby monitorować stan organizmu i w porę zareagować, niezbędne może okazać się przeprowadzanie kompleksowych badań diagnostycznych:

• morfologia krwi z rozmazem,
• poziom witaminy B12 w surowicy,
• żelazo (Fe), ferrytyna,
• wapń całkowity i jonizowany oraz witamina D (25-OH-D),
• poziom białka całkowitego i albuminy lub preambuminy,
• profile lipidowe (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy),
• poziom cynku i selenu,
• badania czynności wątroby (ALT, AST, GGTP, ALP),
• badania czynności nerek (kreatynina, mocznik, eGFR),
• poziom glukozy na czczo i insuliny na czczo oraz wskaźnik HOMA-IR.

Zakończenie

Frutarianizm może wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób ceniących naturalność i lekkość posiłków. Jednak organizm potrzebuje różnorodnych składników odżywczych, dlatego dieta oparta niemal wyłącznie na owocach może szybko doprowadzić do niedoborów pokarmowych. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z dietetykiem i rozważyć bardziej zbilansowaną odmianę diety roślinnej np. flexitarianizm lub laktoowowegetarianizm.

Frutarianizm – sekcja FAQ

Bibliografia

1. Melina V, Craig W, Levin S. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. J Acad Nutr Diet. 2016 Dec;116(12):1970-1980.
2. Dyett PA, Sabaté J, Haddad E, Rajaram S, Shavlik D. Vegan lifestyle behaviors: an exploration of congruence with health-related beliefs and assessed health indices. Appetite. 2013 Aug;67:119-24. doi: 10.1016/j.appet.2013.03.015. Epub 2013 Apr 9. PMID: 23583444.
3. Livesey G, Taylor R. Fructose consumption and consequences for glycation, plasma triacylglycerol, and body weight: meta-analyses and meta-regression models of intervention studies. American Journal of Clinical Nutrition. 2008;88(5):1419-1437.
4. Niklewicz A, Hannibal L, Warren M, Ahmadi KR. A systematic review and meta-analysis of functional vitamin B12 status among adult vegans. Nutr Bull. 2024 Dec;49(4):463-479.
5. Fontana L, Shew JL, Holloszy JO, Villareal DT. Low bone mass in subjects on a long-term raw vegetarian diet. Arch Intern Med. 2005 Mar 28;165(6):684-9.