Dreszcze to naturalna reakcja organizmu, której celem jest utrzymanie właściwej temperatury ciała. Mogą pojawić się zarówno po wychłodzeniu w zimny, wietrzny dzień, jak i w chwili, gdy układ odpornościowy rozpoczyna walkę z infekcją. Jak rozpoznać przyczyny dreszczy i kiedy warto zgłosić się do lekarza?
Spis treści:
- Dreszcze i uczucie zimna: co to za uczucie?
- Dreszcze i uczucie zimna z gorączką: przyczyny
- Dreszcze i uczucie zimna bez gorączki: przyczyny
- Jak sprawdzić, co jest przyczyną dreszczy i uczucia zimna?
- Co stosować na uczucie zimna i dreszcze?
- Dreszcze w nocy i w dzień: odpowiedzi na najczęstsze pytania (FAQ)
- Uczucie zimna i dreszcze: podsumowanie informacji
Dreszcze i uczucie zimna: co to za uczucie?
Dreszcze to mimowolne, drobne skurcze mięśni, nad którymi nie ma świadomej kontroli. Odczuwa się je jako charakterystyczne drżenie ciała, połączone z unoszeniem się włosków i ,,gęsią skórką’’. Zazwyczaj kojarzone są z infekcjami przebiegającymi z gorączką, jednak dreszcze i uczucie zimna bez gorączki również zdarzają się stosunkowo często.
Warto wiedzieć:
| Dreszcze | Drgawki (konwulsje) |
| Zachowana przytomność | Może wystąpić utrata przytomności |
| Drobne, rytmiczne drżenia mięśni; najczęściej obejmują ręce i nogi | Silne, gwałtowne skurcze całego ciała |
| Mechanizm termoregulacji | Brak funkcji ochronnej związanej z termoregulacją |
| Najczęściej pojawiają się w czasie infekcji, z powodu stresu lub jako objaw menopauzy | Mogą wystąpić w przebiegu wysokiej gorączki (np. u dzieci), w zaburzeniach neurologicznych, metabolicznych i polekowych |
| Możliwość mówienia i reagowania pozostaje | Kontakt z otoczeniem jest zaburzony lub całkowicie niemożliwy |
| Zwykle nie wymagają pilnej konsultacji lekarskiej | Zawsze wymagają oceny lekarskiej; mogą być stanem zagrożenia zdrowia i życia |
Dreszcze i uczucie zimna z gorączką: przyczyny
Dreszcze i uczucie zimna z gorączką to częsty sygnał, że organizm właśnie mobilizuje siły do walki z infekcją. Jeśli pojawiają się razem z bólami mięśni, głowy czy katarem, zwykle świadczą o odpowiedzi układu odpornościowego na atak drobnoustrojów. Zimne dreszcze nie są więc przypadkowe – pomagają podnieść temperaturę ciała, co utrudniają wirusom i bakteriom namnażanie się. Wiele rozwijających się chorób może wywołać dreszcze. Przyczyny obejmują m.in.:
- grypę i inne infekcje górnych dróg oddechowych,
- zapalenie płuc,
- anginę paciorkowcową,
- zakażenia dróg moczowych (ZUM),
- tzw. „grypa żołądkowa” (czyli wirusowe zakażenia przewodu pokarmowego, np. norowirusami) oraz zatrucia pokarmowe, np. Salmonellą, w przebiegu których często występują ból brzucha i dreszcze.
W rzadkich sytuacjach dreszcze mogą być również objawem choroby pasożytniczej (lambliozy, malarii) lub rozwijającej się sepsy. Zdecydowanie częściej jednak wiążą się z powszechnymi i mniej groźnymi infekcjami.
>> Przeczytaj także: Sezonowe zakażenia układu oddechowego – ostre zakażenia górnych dróg oddechowych
Dreszcze i uczucie zimna bez gorączki: przyczyny
Dreszcze i uczucie zimna bez gorączki są zjawiskiem dość powszechnym i mogą pojawiać się w różnych sytuacjach. Stanowią naturalną reakcję organizmu na stres, zmiany hormonalne czy przewlekłe zmęczenie. Zdarzają się również w przypadku zaburzeń pracy układu krążenia.
Zimne dreszcze a menopauza
U wielu kobiet w okresie okołomenopauzalnym pojawiają się uderzenia gorąca, nocne poty oraz zimne dreszcze, których przyczyną są zmiany hormonalne towarzyszące wygaszaniu czynności jajników. Charakterystyczne objawy wiążą się przede wszystkim ze spadkiem poziomu estrogenów i progesteronu oraz ze wzrostem FSH (hormonu folikulotropowego). Układ nerwowy, a zwłaszcza ośrodek termoregulacji w mózgu, staje się wtedy bardziej wrażliwy. Tego rodzaju dreszcze bez gorączki zwykle mijają szybko, choć czasem mogą wymagać leczenia.
Uczucie zimna, dreszcze a nerwica i inne zaburzenia psychiczne
Stres u niektórych osób powoduje reakcję organizmu w postaci „gęsiej skórki”. Uczucie zimna i dreszcze przy nerwicy są dobrze opisanym zjawiskiem i mogą pojawiać się także w napadach lękowych, depresji, PTSD czy epizodach psychotycznych. Wynikają z nadmiernej aktywacji układu nerwowego i hormonów stresu, dlatego mogą występować niezależnie od temperatury otoczenia.
Dreszcze po opalaniu
Dreszcze po opalaniu są zazwyczaj objawem oparzenia słonecznego, którego skutki nie zawsze są od razu odczuwalne. Pierwsze dolegliwości (ból i zaczerwienienie skóry), pojawiają się zwykle po kilku godzinach i osiągają maksimum nasilenia po około jednej dobie. Reakcja na silne oparzenie przypomina objawy alergiczne: oprócz zmian skórnych pojawiają się nudności, uczucie ogólnego rozbicia a często również dreszcze w nocy.
Uczucie zimna i dreszcze w chorobach serca
Dreszcze, które nie wynikają z infekcji, mogą występować także przy chorobach układu sercowo-naczyniowego, szczególnie u osób z miażdżycą i wysokim ciśnieniem. Jeśli towarzyszy im ból w klatce piersiowej, duszność i kołatanie serca, konieczna jest pilna konsultacja lekarska.
Inne przyczyny „zimnych” dreszczy
Dreszcze mogą być objawem zaburzeń hormonalnych, np. niedoczynności tarczycy, kiedy pojawia się uporczywe uczucie zimna i marznięcie czy hipoglikemii, czyli spadku poziomu cukru we krwi. Warto jednak pamiętać, że zimne dreszcze mogą być też zupełnie niegroźnym skutkiem wychłodzenia organizmu lub silnych, pozytywnych emocji, np. podczas słuchania poruszającej muzyki.
Jak sprawdzić, co jest przyczyną dreszczy i uczucia zimna?
W ustaleniu skąd biorą się dreszcze i uczucie zimna najbardziej pomocna jest obserwacja objawów towarzyszących, takich jak gorączka, kaszel, duszność, ból czy uczucie niepokoju. Gdy nie mamy pewności co do przyczyny, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Podczas wizyty zapyta on o współistniejące dolegliwości, choroby przewlekłe czy ostatnie podróże, a w razie potrzeby zleci dodatkowe badania, np. badanie moczu, wymaz z gardła lub testy hormonalne.
Co stosować na uczucie zimna i dreszcze?
Sposób radzenia sobie z dreszczami zależy od przyczyny. W infekcji pomaga ciepły napój i lekki koc, jednak unikaj przegrzewania się pod grubą pierzyną. Jeśli przyczyną są zaburzenia hormonalne lub lękowe rozwiązaniem może być terapia zalecona przez lekarza. Najważniejsze jednak, by ustalić źródło problemu.
Dreszcze w nocy i w dzień: odpowiedzi na najczęstsze pytania (FAQ)
Dreszcze mogą pojawiać się o różnych porach doby i nie zawsze mają tę samą przyczynę. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na zimne dreszcze w nocy bez gorączki.
Tak, silne emocje mogą powodować krótkotrwałe dreszcze, napięcie mięśni i gęsią skórkę.
W wielu przypadkach tak. Nagłe dreszcze i uczucie zimna w nocy mogą być związane z gorączką, ale także z problemami krążeniowymi, stanami lękowymi czy wahaniami hormonalnymi w menopauzie.
Tak, to częsty objaw zakażenia COVID-19, zwykle występujący razem z gorączką, kaszlem i bólem mięśni. Mogą pojawić się także dreszcze bez gorączki – wówczas są związane z odpowiedzią immunologiczną organizmu na infekcję wirusem SARS-CoV-2. Uczucie zimna i drżenie mogą wynikać zarówno z działania cytokin zapalnych, jak i ogólnego stanu wyczerpania organizmu.
Uczucie zimna i dreszcze: podsumowanie informacji
Choć dreszcze najczęściej kojarzymy z infekcjami i gorączką, ich przyczyny bywają znacznie bardziej złożone. Mogą być odpowiedzią organizmu na stres, zaburzenia hormonalne, a nawet problemy z sercem. Zazwyczaj dreszcze bez gorączki to tylko chwilowy dyskomfort, ale bywa, że stanowią ważny sygnał ostrzegawczy. Dlatego przyjrzyj się towarzyszącym objawom i w razie obaw skonsultuj się z lekarzem.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Ciepłucha
Bibliografia
- Dayananda KK, Achur RN, Gowda DC. Epidemiology, drug resistance, and pathophysiology of Plasmodium vivax malaria. Journal of Vector Borne Diseases. 2018;
- Eccles R. Understanding the symptoms of the common cold and influenza. The Lancet Infectious Diseases. 2005;
- Freedman RR. Menopausal hot flashes: mechanisms, endocrinology, treatment. Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology. 2014;
- Schoeller F, Jain A, Pizzagalli DA, Reggente N. The neurobiology of aesthetic chills: How bodily sensations shape emotional experiences. Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience. 2024;
- Islam MA, Kundu S, Alam SS, Hossan T, Kamal MA, Hassan R. Prevalence and characteristics of fever in adult and paediatric patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19): A systematic review and meta-analysis of 17,515 patients. PLoS One. 2021;
