Naczyniak wątroby to najczęstszy łagodny guz tego narządu, który zazwyczaj nie daje żadnych objawów i nie zagraża życiu. Mimo to wielu pacjentów zadaje sobie pytania: czy naczyniak wątroby jest groźny, czy to może być rak, czy trzeba go leczyć? W tym artykule wyjaśniamy, czym jest naczyniak wątroby, jak się go diagnozuje i leczy, oraz co warto wiedzieć na temat stylu życia przy tej zmianie. Zachęcamy do lektury i regularnych badań profilaktycznych!
Spis treści:
- Naczyniak wątroby – co to za choroba?
- Naczyniak na wątrobie: przyczyny rozwoju zmiany
- Naczyniak na wątrobie: objawy choroby
- Diagnostyka naczyniaka wątroby: jakie badania trzeba wykonać?
- Naczyniak wątroby: leczenie choroby
- Znaczenie stylu życia przy naczyniaku wątroby: dieta i rola nawyków
- FAQ. Naczyniak wątroby – często zadawane pytania
- Naczyniak na wątrobie: podsumowanie
Naczyniak wątroby – co to za choroba?
Naczyniak wątroby (łac. hemangioma hepatis) to niezłośliwy (łagodny) guz naczyniowy, który powstaje z nieprawidłowo uformowanych naczyń krwionośnych. Najczęściej zlokalizowany jest w prawym płacie wątroby. W większości przypadków naczyniak nie daje żadnych objawów i wykrywany jest przypadkowo podczas badania USG jamy brzusznej.
Jak często występuje naczyniak wątroby?
Szacuje się, że naczyniak wątroby występuje u 1-5% populacji. Częściej diagnozowany jest u kobiet, co sugeruje, że hormony płciowe – zwłaszcza estrogeny – mogą odgrywać rolę w jego powstawaniu. Naczyniaki wątroby mogą pojawić się również u dzieci, choć rzadziej niż u dorosłych.
>> Zobacz: Objawy chorej wątroby. Na co zwrócić uwagę i jakie badania wykonać?
Naczyniak na wątrobie: przyczyny rozwoju zmiany
Przyczyny powstawania naczyniaka wątroby nie są do końca poznane. Podejrzewa się, że mogą mieć podłoże genetyczne lub rozwojowe (czyli być obecne od urodzenia). W niektórych przypadkach wzrost zmiany może być stymulowany przez hormony, leki antykoncepcyjne lub ciążę. Stres czy dieta nie powodują bezpośrednio naczyniaka, ale mogą wpływać na ogólny stan zdrowia wątroby.
Naczyniak na wątrobie: objawy choroby
Większość naczyniaków wątroby nie wywołuje żadnych dolegliwości. W przypadku większych zmian (powyżej 5 cm) mogą pojawić się niespecyficzne objawy, takie jak:
- uczucie pełności w jamie brzusznej,
- ból w prawym podżebrzu,
- mdłości, wzdęcia,
- ucisk na sąsiednie narządy.
>> Zobacz: Markery uszkodzenia wątroby i dróg żółciowych – enzymy wątrobowe
Diagnostyka naczyniaka wątroby: jakie badania trzeba wykonać?
Podstawowym badaniem wykrywającym naczyniaka jest USG jamy brzusznej, które pokazuje charakterystyczny obraz zmiany hipoechogenicznej. W razie wątpliwości w badaniu ultrasonograficznym, w celu wykluczenia nowotworu złośliwego stosuje się tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI) z kontrastem. W rzadkich przypadkach wykonuje się biopsję.
W badaniach laboratoryjnych można też oznaczyć wskaźniki stanu zapalnego i wątrobowego, m.in. próby wątrobowe (ALT, AST, bilirubina), a także poziom ASO (antystreptolizyny O) – zwłaszcza jeśli podejrzewa się przebyte zakażenie paciorkowcami mogące wpływać na przebieg innych chorób wątroby.
>> Sprawdź: Paciorkowce – czy te bakterie są groźne? Objawy zakażenia, diagnostyka, leczenie
Naczyniak wątroby: leczenie choroby
W zdecydowanej większości przypadków leczenie nie jest konieczne – wystarczy regularna obserwacja co 6-12 miesięcy za pomocą USG lub TK. Leczenie chirurgiczne (wycięcie zmiany) rozważa się tylko wtedy, gdy:
- guz szybko rośnie,
- występują nasilone objawy,
- istnieje ryzyko pęknięcia naczyniaka.
>> To może Cię zainteresować: Stłuszczeniowa choroba wątroby związana z zaburzeniami metabolicznymi (MASLD) – dawniej niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD)
Czy naczyniak wątroby może się wchłonąć?
W niektórych przypadkach, zwłaszcza u dzieci, naczyniak może się zmniejszyć lub zniknąć samoistnie. U dorosłych zmiana zwykle utrzymuje się na stałym poziomie, nie wykazując tendencji do regresji, ale też nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
Znaczenie stylu życia przy naczyniaku wątroby: dieta i rola nawyków
Choć naczyniak nie wymaga specjalistycznej diety, warto zadbać o zdrowe nawyki, które wspierają pracę wątroby. Zaleca się:
- unikanie tłustych, przetworzonych potraw,
- ograniczenie alkoholu,
- regularną aktywność fizyczną,
- nawodnienie organizmu,
- rezygnację z palenia tytoniu.
>> Warto wiedzieć: Dieta śródziemnomorska – zasady, produkty, przykładowy jadłospis i przepisy
Naczyniak wątroby a aktywność fizyczna
Umiarkowany wysiłek fizyczny jest bezpieczny i korzystny dla zdrowia. Należy jednak unikać sportów kontaktowych i bardzo intensywnych ćwiczeń, które mogą zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej – zwłaszcza przy dużych naczyniakach (powyżej 5 cm), ze względu na ryzyko pęknięcia.
Naczyniak wątroby a stres
Długotrwały stres wpływa negatywnie na cały organizm, w tym układ hormonalny i odpornościowy. Choć nie powoduje naczyniaka wątroby, może przyczyniać się do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia. Dlatego warto wdrożyć techniki redukcji stresu: jogę, medytację, spacery, sen i kontakt z naturą.
>> Przeczytaj: Długowieczność – jak obniżyć swój wiek biologiczny?
FAQ. Naczyniak wątroby – często zadawane pytania
Wielu pacjentów po usłyszeniu diagnozy „naczyniak wątroby” czuje niepokój i szuka odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące tej zmiany. Poniżej przedstawiamy zestaw najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi, które pomogą Ci lepiej zrozumieć, czym jest naczyniak wątroby i co oznacza dla Twojego zdrowia.
W większości przypadków nie – to zmiana łagodna i stabilna.
Unikaj alkoholu, ciężkich ćwiczeń siłowych, urazów brzucha.
Nie – nie jest to nowotwór złośliwy, więc nie daje przerzutów.
Obraz naczyniaka jest dość charakterystyczny w badaniach ultrasonograficznych, jednakże dokładne badania obrazowe (TK, MRI) pomagają rozróżnić te zmiany.
Naczyniak na wątrobie: podsumowanie
- Naczyniak wątroby to najczęstszy łagodny guz tego narządu, zwykle niegroźny i bezobjawowy.
- Często wykrywany jest przypadkowo podczas badania USG jamy brzusznej.
- Nie jest to rak – naczyniak nie daje przerzutów i nie ulega zezłośliwieniu.
- Zmiana może pozostać stabilna przez wiele lat i nie wymaga leczenia, jeśli nie powoduje objawów.
- W większości przypadków wystarczy obserwacja co 6-12 miesięcy.
- Warto unikać alkoholu, intensywnych ćwiczeń i urazów brzucha – zwłaszcza przy dużych zmianach.
Bibliografia
- Kacała A. et al. Hepatic Hemangioma: Review of Imaging and Therapeutic Strategies. Medicina (Kaunas). 2024
- Zavras N. et al. Infantile hepatic hemangioma: current state of the art, controversies, and perspectives. Eur J Pediatr. 2020
- Toro A. et al. What is changing in indications and treatment of hepatic hemangiomas. A review. Ann Hepatol. 2014
