Rak pęcherzykowy tarczycy to jeden z typów nowotworów tarczycy, który rozwija się zwykle powoli i przez długi czas może przebiegać bez wyraźnych objawów. Wczesne wykrycie choroby jest kluczowe dla skutecznego leczenia i dobrego rokowania.
| Z tego artykułu dowiesz się: >> czym jest rak pęcherzykowy tarczycy i jakie cechy odróżniają go od innych nowotworów tarczycy, >> czy guz pęcherzykowy tarczycy zawsze oznacza nowotwór złośliwy, >> jakie są główne przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju raka pęcherzykowego, >> jakie objawy mogą wskazywać na obecność tego typu nowotworu, >> jakie metody diagnostyczne pozwalają wykryć chorobę i ocenić jej stopień zaawansowania, >> jak wygląda leczenie, w tym możliwości chirurgiczne i terapii uzupełniających, >> jakie są rokowania dla pacjentów oraz ryzyko przerzutów. |
Spis treści:
- Rak pęcherzykowy tarczycy: co to za choroba?
- Guz pęcherzykowy tarczycy: czy to rak?
- Rak pęcherzykowy tarczycy: przyczyny rozwoju
- Czynniki ryzyka raka pęcherzykowego tarczycy
- Objawy raka pęcherzykowego tarczycy
- Rak pęcherzykowy tarczycy: diagnostyka nowotworu
- Leczenie chorych z rakiem pęcherzykowym tarczycy
- Rak pęcherzykowy tarczycy: rokowania
Rak pęcherzykowy tarczycy: co to za choroba?
Rak pęcherzykowy tarczycy (ICD-10 C73) rozwija się z komórek pęcherzykowych tarczycy, które odpowiadają za produkcję, magazynowanie i uwalnianie hormonów tarczycy. Jest to nowotwór złośliwy, ale najczęściej rośnie powoli i przez długi czas nie daje wyraźnych objawów. Wykrycie go we wczesnym stadium zwiększa szanse na skuteczne leczenie i ograniczenie ryzyka przerzutów.
Czy rak pęcherzykowy tarczycy jest złośliwy?
Tak, rak pęcherzykowy tarczycy jest uznawany za nowotwór złośliwy. W większości przypadków jego rozwój jest powolny, a przerzuty do odległych narządów występują rzadziej niż w przypadku bardziej agresywnych typów raka tarczycy, np. raka anaplastycznego. Mimo to wczesna diagnostyka jest kluczowa.
>> Sprawdź: Rak rdzeniasty tarczycy – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Guz pęcherzykowy tarczycy: czy to rak?
Nie każdy guz pęcherzykowy tarczycy oznacza raka. Wiele zmian w tarczycy ma charakter łagodny. Lekarz często zleca badania obrazowe i biopsję cienkoigłową, aby ustalić charakter zmiany i wykluczyć nowotwór.
Rak pęcherzykowy tarczycy: przyczyny rozwoju
Dokładne przyczyny raka pęcherzykowego tarczycy nie są w pełni poznane. Istnieje jednak kilka czynników, które zwiększają ryzyko jego rozwoju:
- przewlekłe niedobory jodu,
- ekspozycja na promieniowanie w okolicy szyi w dzieciństwie,
- predyspozycje genetyczne i choroby dziedziczne tarczycy.
>> Zobacz: Dlaczego jod jest niezbędny do życia?
Czynniki ryzyka raka pęcherzykowego tarczycy
Niektóre grupy pacjentów są bardziej narażone na rozwój raka pęcherzykowego tarczycy:
- osoby powyżej 40. roku życia,
- kobiety częściej niż mężczyźni,
- pacjenci z historią chorób tarczycy lub wcześniejszymi zabiegami chirurgicznymi w obrębie szyi.
Objawy raka pęcherzykowego tarczycy
Rak pęcherzykowy tarczycy często rozwija się bezobjawowo. Gdy pojawiają się symptomy, mogą to być:
- wyczuwalny guz w okolicy szyi,
- uczucie ucisku lub trudności w połykaniu,
- chrypka, która się utrzymuje,
- powiększenie węzłów chłonnych szyi w bardziej zaawansowanych stadiach.
>> To może Cię zainteresować: Rak brodawkowaty tarczycy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Rak pęcherzykowy tarczycy: diagnostyka nowotworu
- USG tarczycy
Pierwszym krokiem jest badanie ultrasonograficzne, które pozwala zobaczyć guzki i ocenić ich wygląd. Lekarz sprawdza, czy zmiana ma cechy sugerujące raka, np. nieregularny kształt, mikrozwapnienia lub większy wymiar w kierunku przednio-tylnym. To badanie pomaga też ocenić węzły chłonne na szyi.
- Biopsja cienkoigłowa (BACC)
Jeśli USG wykaże zmianę podejrzaną o nowotwór, pobierany jest niewielki fragment komórek do badania pod mikroskopem. Wynik pozwala stwierdzić, czy guz jest złośliwy, czy łagodny. W razie wątpliwości badanie może być powtórzone lub pacjent kierowany na dalsze postępowanie.
>> Przeczytaj: Badanie histopatologiczne – co to jest, co wykrywa i kiedy się je przeprowadza?
- Dodatkowe badania
Czasami wykonuje się badania krwi (TSH, hormony tarczycy) oraz dodatkowe obrazowe, np. tomografię komputerową czy scyntygrafię, szczególnie jeśli lekarz podejrzewa, że rak mógł się rozprzestrzenić poza tarczycę.
- Ocena ryzyka i konsultacje
Lekarze oceniają, jak duże jest ryzyko nawrotu lub rozwoju choroby, uwzględniając wielkość guza, naciekanie sąsiednich tkanek czy obecność przerzutów. Decyzje diagnostyczne i terapeutyczne podejmuje interdyscyplinarny zespół specjalistów: endokrynolog, chirurg, onkolog i patomorfolog.
>> To może Cię zainteresować: Choroby tarczycy i ich diagnostyka
Leczenie chorych z rakiem pęcherzykowym tarczycy
- Operacja tarczycy
Najczęściej stosuje się całkowite usunięcie tarczycy. W niektórych przypadkach wystarczy usunięcie tylko części gruczołu. Jeśli nowotwór rozprzestrzenił się do węzłów chłonnych szyi, również są one usuwane.
- Terapia jodem promieniotwórczym
Po operacji wielu pacjentów otrzymuje jod promieniotwórczy, który pomaga zniszczyć resztki komórek nowotworowych i zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
- Leczenie hormonalne
Pacjent przyjmuje preparat L-tyroksyny w adekwatnej dawce, która utrzymuje prawidłowy poziom hormonów i jednocześnie hamuje wzrost pozostałych komórek nowotworowych.
- Monitorowanie stanu zdrowia
Po leczeniu niezbędne są regularne kontrole: USG szyi oraz badania krwi. W razie nawrotu lekarze decydują o kolejnej operacji, dodatkowym jodzie lub innych terapiach celowanych.
>> Zobacz: Choroby tarczycy i badanie rT3 – co warto wiedzieć?
Rak pęcherzykowy tarczycy: rokowania
Rokowania są zazwyczaj dobre, jeśli choroba zostanie wykryta wcześnie i odpowiednio leczona. Pięcioletnie przeżycie pacjentów wynosi ponad 90% w przypadku wczesnych stadiów. W zaawansowanych przypadkach lub przy obecności przerzutów, rokowania są gorsze, ale leczenie może znacząco wydłużyć życie i poprawić jego jakość.
Rak pęcherzykowy tarczycy: przerzuty
Przerzuty zdarzają się najczęściej do płuc i kości. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie chirurgiczne oraz terapią jodem zmniejszają ryzyko dalszego rozwoju choroby i powikłań.
Bibliografia
- Jarząb B, et al. Diagnosis and treatment of thyroid cancer in adult patients – Recommendations of Polish Scientific Societies and the National Oncological Strategy. 2022 Update [Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych – Rekomendacje Polskich Towarzystw Naukowych oraz Narodowej Strategii Onkologicznej. Aktualizacja na rok 2022]. Endokrynol Pol. 2022
- Yamazaki H, Sugino K, Katoh R, Matsuzu K, Kitagawa W, Nagahama M, Saito A, Ito K. Management of follicular thyroid carcinoma. Eur Thyroid J. 2024
