Pakiet tarczycowy rozszerzony

Nadczynność lub niedoczynność tarczycy to choroby, które mogą mieć podłoże autoimmunologiczne. Badania epidemiologiczne wskazują, iż schorzenia autoimmunologiczne tarczycy to blisko połowa wszystkich chorób o tym podłożu, wraz z celiakią i bielactwem są najczęściej występującymi autoimmunopatiami. Wzrost zapadalności na te choroby oraz fakt, że stan zapalny tarczycy i powstanie przeciwciał wyprzedzają nadczynność lub niedoczynność tego narządu, powodują, iż wzrasta potrzeba wykonywania oznaczeń hormonów i przeciwciał jednoczasowo.

Badania w pakiecie dostarczają następujących informacji:

• Badanie TSH – oznaczenie tego hormonu to podstawowe i najczulsze badanie oceniające czynność tarczycy. Ponieważ TSH jest hormonem przysadki mózgowej, sterującym pracą różnych gruczołów dokrewnych, w tym tarczycy, zmiany jego stężenia wykrywa się w przypadkach zaburzeń tarczycy przebiegających z widocznymi objawami klinicznymi, jak również w przypadkach subklinicznych zaburzeń jej pracy.
• Badanie fT3 i badanie fT4 – aktywne, wolne postacie hormonów tarczycy – trójjodotyronina i tyroksyna. Ta ostatnia jest głównym hormonem produkowanym przez gruczoł tarczycowy.
• Badanie anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej – oznaczenie przeciwciał produkowanych w organizmie chorego, skierowanych przeciwko własnej tarczycy. Poziom anty-TPO to dobry marker chorób autoimmunologicznych tarczycy, podwyższony poziom tych przeciwciał notuje się w prawie każdym przypadku choroby Hashimoto, oraz w większości przypadków choroby Graves-Basedowa. Przeciwciała anty-TPO bywają pierwszym parametrem, który jest podwyższony w chorobie Hashimoto, podczas gdy hormony tarczycy oraz TSH mogą mieć poziom prawidłowy.
• Badanie anty-TG – przeciwciała przeciwko białku produkowanemu przez tarczycę – tyreoglobulinie. Parametr przydatny jest w diagnostyce autoimmunologicznych chorób tarczycy oraz monitorowaniu terapii nowotworu tego narządu
• Badanie TRAB – przeciwciała przeciwko receptorowi TSH, są wysoce swoiste dla choroby Graves-Basedowa, chociaż wyjątkowo stwierdza się je u pacjentów z chorobą Hashimoto. Stwierdzenie tych przeciwciał w ostatnim przypadku oznacza, iż wydzielane są TBAB (thyroid blocking antibodies) – przeciwciała blokujące receptora TSH.

Pakiet tarczycowy rozszerzony – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Pakiet tarczycowy rozszerzony wskazany jest dla osób, u których stwierdza się objawy wskazujące na nadczynność lub niedoczynność tarczycy, zwłaszcza z podejrzeniem komponenty autoimmunologicznej lub gdy choroby autoimmunologiczne tarczycy występują w rodzinie. Część pacjentów – zwłaszcza w początkowym okresie choroby – cierpi na subkliniczne, czyli bezobjawowe postaci tych chorób. W tej sytuacji laboratoryjne badania tarczycy są jedynym sposobem, aby wcześnie postawić diagnozę.

Objawami nadczynności tarczycy są: utrata masy ciała, drażliwość, przyśpieszona czynność serca, uczucie gorąca, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego – przyspieszony pasaż, biegunki.

Objawy niedoczynności tarczycy to: zmęczenie, senność, przyrost masy ciała (nawet przy obniżonym apetycie), uczucie zimna, sucha skóra, problemy ze strony przewodu pokarmowego – zaparcia.

Pakiet badań tarczycy rozszerzony może być również odpowiedni dla kobiet w wieku prokreacyjnym, które mają problemy z zajściem w ciążę lub z jej donoszeniem. Badania wskazują, dodatni wynik anty-TPO jest czynnikiem niekorzystnym dla donoszenia zdrowej ciąży i koreluje z poronieniami nawykowymi. Przeciwciała anty-TPO i anty-TG mają niekorzystny wpływ na prokreację.

Badania funkcji tarczycy zawsze wykonujemy w godzinach porannych oraz na czczo. TSH jest hormonem wydzielanym pulsacyjnie, zgodnie z rytmem dobowym – najniższe stężenie występuje w godzinach porannych. Dlatego oznaczanie tego parametru z pobrania wykonanego w innych – niż poranne – godzinach nie powinno być podstawą do postawienia diagnozy lub monitorowania terapii.

Dodatkowe przygotowanie