Żeń-szeń syberyjski to roślina pochodząca z Azji, od tysięcy lat stosowana w chińskiej medycynie ludowej. Podobnie jak żeń-szeń właściwy, zalicza się do roślin adaptogennych, wspomagających ludzki organizm w trudnych warunkach. Co jeszcze warto wiedzieć o właściwościach, a także zastosowaniu żeń-szenia syberyjskiego?
Spis treści:
- Czym jest żeń-szeń syberyjski?
- Właściwości lecznicze i działanie żeń-szenia syberyjskiego
- Jak stosować żeń-szeń syberyjski?
- Przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia syberyjskiego
- FAQ. Żeń-szeń syberyjski – często zadawane pytania
- Żeń-szeń syberyjski – podsumowanie
Czym jest żeń-szeń syberyjski?
Eleuterokok kolczasty (łac. Eleutherococcus senticosus) to roślina należąca do rodziny araliowatych. Bywa nazywana „żeń-szeniem syberyjskim”, ponieważ zawiera składniki o aktywności zbliżonej do ginsenozydów z rodzaju Panax.
Pochodzi z Południowo-Wschodniej Azji, a obecnie występuje we wschodniej Syberii, Korei i Chinach. Zaliczana jest do krzewów silnie rozgałęzionych, osiągających zazwyczaj około 2,5 m wysokości.
Żeń-szeń syberyjski od lat wykorzystywany jest w chińskiej medycynie ludowej, głównie jako naturalny środek na zwiększenie poziomu energii. Składniki, które odpowiadają za takie działanie, znajdują się w korzeniu i kłączu.
>> Sprawdź: Żeń-szeń – właściwości i zastosowanie. Na co działa żeń-szeń właściwy?
Właściwości lecznicze i działanie żeń-szenia syberyjskiego
Właściwości lecznicze żeń-szenia syberyjskiego wynikają z obecności eleuterozydów (A, B, B1, C, D, F). To właśnie one odpowiadają za to, że jest to tzw. roślina adaptogenna, czyli taka, która zwiększa zdolności adaptacyjne organizmu w odpowiedzi na niekorzystne warunki środowiskowe. Może ułatwiać dostosowanie się do zwiększonego narażenia na różne czynniki stresowe – zarówno fizyczne, jak i emocjonalne.
>> Przeczytaj: Stres – przyjaciel czy wróg? Czy można to zbadać?
Jednak działanie żeń-szenia syberyjskiego nie ogranicza się tylko do tego. Obecne w nim związki wykazują również właściwości immunomodelujące (wpływające na układ odpornościowy). Dodatkowo:
- wspomagają trawienie tłuszczów,
- pomagają unormować poziom cholesterolu i glukozy we krwi,
- wykazują właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu chronią komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników,
- wspierają sprawność seksualną,
- mają korzystny wpływ na wydolność organizmu, koncentrację, proces uczenia się i nastrój,
- zwiększają poziom energii,
- działają ochronnie na komórki wątroby i stymulują wydzielanie enzymów uczestniczących w metabolizmie etanolu.
Cenne właściwości żeń-szenia syberyjskiego wykorzystuje się również w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty pozyskiwane z tej rośliny mogą opóźniać proces starzenia się skóry, a także mogą pomóc przy problemach z nadmiernie wypadającymi włosami czy trądzikiem.
>>Odczuwasz ciągłe zmęczenie? Sprawdź zakres pakietu w ALAB laboratoria:<<
Jak stosować żeń-szeń syberyjski?
Odpowiadając na pytanie o to, jak stosować żeń-szeń syberyjski, warto zacząć od tego, że ważne są cierpliwość i systematyczność. Najlepsze efekty uzyskuje się po dłuższym czasie regularnego przyjmowania eleuterokoka kolczastego, choć pozytywne działanie można odczuć nawet po 1-2 tygodniach. Nie zaleca się, aby suplementować go dłużej niż 8 tygodni – po tym czasie warto zrobić przerwę (na mniej więcej 2-4 tygodnie i wrócić do suplementacji w razie potrzeby).
Zasady dotyczące sposobu przyjmowania i dawkowania suplementu diety z żeń-szeniem syberyjskim ustala producent. Zazwyczaj zaleca się, aby stosować go w godzinach porannych, ponieważ ma działanie pobudzające. Przyjmowany wieczorem może utrudniać zasypianie.
| Pamiętaj: Dawkowanie żeń-szenia syberyjskiego to kwestia indywidualna, którą najlepiej skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Z reguły zaleca się 300-1200 mg ekstraktu na dobę. |
>> Zobacz: Różeniec górski (korzeń arktyczny) – jakie ma właściwości i jak działa?
Przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia syberyjskiego
Eleuterokok kolczasty nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, dzieci, osoby uczulone na rośliny z rodzaju araliowatych, a także chorych na zaburzenia psychiczne czy schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Nie zaleca się go również osobom, które zmagają się z nadpobudliwością lub problemami ze snem.
Należy pamiętać też o tym, że żeń-szeń syberyjski może wchodzić w interakcje z różnymi lekami. Nie należy łączyć go z lekami przeciwcukrzycowymi, przeciwpłytkowymi, przeciwzakrzepowymi, antydepresyjnymi i przeciwlękowymi, a także immunosupresyjnymi.
Ponadto eleuterokok kolczasty nie powinien być przyjmowany jednocześnie z innymi adaptogenami, kofeiną czy alkoholem. Może doprowadzić to do nadmiernej stymulacji organizmu.
>> Pomimo zmiany stylu życia odczuwasz wyczerpanie, brak energii i ospałość? Wykonaj pakiet badań od ALAB laboratoria:
FAQ. Żeń-szeń syberyjski – często zadawane pytania
Poniżej odpowiedzi na inne najczęściej zadawane pytania dotyczące żeń-szenia syberyjskiego.
Żeń-szeń syberyjski wspomaga organizm w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego. Może zwiększać jego zdolności adaptacyjne do trudnych warunków i zwiększonego narażenia na różnego typu czynniki stresowe. Ponadto zawarte w nim związki wykazują pewne działanie immunostymulujące, mają korzystny wpływ na pamięć i nastrój, wspierają aktywność seksualną, pomagają unormować poziom glukozy i cholesterolu we krwi, a także chronią organizm przed szkodliwym działaniem nadmiaru wolnych rodników.
Eleuterokok kolczasty jest na ogół dobrze tolerowany, ale przy niewłaściwym stosowaniu mogą wystąpić działania niepożądane. Zaliczają się do nich: bezsenność, nadmierne pobudzenie, bóle głowy, wzrost ciśnienia krwi, tachykardia, reakcje alergiczne oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. W przypadku pojawienia się tych objawów należy przerwać stosowanie żeń-szenia syberyjskiego i skonsultować się z lekarzem.
Stosowanie wysokich dawek żeń-szenia syberyjskiego może doprowadzić do wzrostu ciśnienia krwi.
Żeń-szeń syberyjski – podsumowanie
- Eleuterokok kolczasty (łac. Eleutherococcus senticosus) bywa nazywany „żeń-szeniem syberyjskim”, ponieważ zawiera składniki o aktywności zbliżonej do ginsenozydów z rodzaju Panax.
- Żeń-szeń syberyjski zalicza się do roślin adaptogennych, które zwiększają zdolności adaptacyjne organizmu i ułatwiają dostosowanie się do zwiększonego narażenia na czynniki stresowe.
- Eleuterokok kolczasty jest znany nie tylko jako roślina adaptogenna. Zawarte w nim związki wykazują m.in. działanie immunostymulujące i antyoksydacyjne.
- Najlepsze efekty uzyskuje się po dłuższym czasie regularnego przyjmowania eleuterokoka kolczastego.
- Istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia syberyjskiego. Należą do nich m.in. ciąża i laktacja, choroby układu sercowo-naczyniowego czy przyjmowanie niektórych leków.
Opieka merytoryczna: lek. Sara Aszkiełowicz
Bibliografia
- Chlebda-Sieragowska, Ewa, Monika Skrzypiec-Spring, and Adam Szeląg, Rola preparatów ziołowych w profilaktyce infekcji u sportowców, Strzelectwo sportowe 9 (2012): 35-39.
- Obidowska, Grażyna, and Ala Sadowska, Rośliny o działaniu adaptogennym, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin233 (2004): 163-171.
- Wdowik, Agata, Wybrane surowce zielarskie o działaniu adaptogennym–właściwości, mechanizmy działania, zastosowanie”.
- https://alabsport.pl/blog/adaptogeny/ (dostęp: 11.08.2025).
