Zgrzytanie zębami, czyli bruksizm, to częsty problem u dzieci, który może niepokoić rodziców. Choć często ma charakter przejściowy, w niektórych przypadkach wymaga interwencji specjalisty.
W artykule omówimy, na czym polega bruksizm u dzieci, jakie są jego przyczyny, jak wygląda diagnostyka oraz jakie metody leczenia są skuteczne. Dowiesz się również, czy można zapobiec zgrzytaniu zębami i kiedy warto zgłosić się do lekarza. Przeczytaj, aby zrozumieć, jak pomóc swojemu dziecku.
Spis treści:
- Na czym polega zgrzytanie zębami u dzieci w nocy?
- Zgrzytanie zębami u dzieci w nocy – przyczyny
- Bruksizm u dziecka – leczenie
- Czy można zapobiegać bruksizmowi u dzieci?
- Zgrzytanie zębami u dzieci – podsumowanie
- Zgrzytanie zębami u dziecka – często zadawane pytania
Na czym polega zgrzytanie zębami u dzieci w nocy?
Bruksizm to niekontrolowane zaciskanie lub zgrzytanie zębami, występujące głównie w nocy (bruksizm senny). U dzieci objawia się charakterystycznym dźwiękiem tarcia zębów, który może prowadzić do ich ścierania, nadwrażliwości, a nawet bólu mięśni żuchwy.
Bruksizm u najmłodszych często ma charakter epizodyczny i ustępuje samoistnie, ale w niektórych przypadkach wymaga leczenia.
| Warto wiedzieć: Badania wskazują, że nawet do 30% dzieci doświadcza bruksizmu w pewnym momencie rozwoju, najczęściej między 5. a 11. rokiem życia. Warto obserwować, czy problem nie nasila się i czy nie towarzyszą mu inne objawy, np. bóle głowy lub zaburzenia snu. |
Zgrzytanie zębami u dzieci w nocy – przyczyny
Przyczyny bruksizmu u dzieci są złożone i mogą obejmować wiele różnych czynników, z których najczęstsze to:
- stres i emocje – lęk, nerwowość, zmiany w życiu (np. pójście do szkoły) mogą nasilać zgrzytanie,
- wady zgryzu i nieprawidłowości w budowie szczęki – np. przodozgryz lub nieprawidłowe ustawienie zębów,
- problemy laryngologiczne – przerost migdałków, alergie lub zaburzenia oddychania podczas snu (np. obturacyjny bezdech senny),
- czynniki genetyczne – jeśli u rodziców występował w przeszłości bruksizm, ryzyko u dziecka wzrasta,
- nieprawidłowa dieta – niedobory magnezu, wapnia lub nadmiar kofeiny (np. w czekoladzie).
| Warto wiedzieć: Dawniej uważano – co więcej, ten mit jest obecny także i dziś – że bruksizm u dzieci może być związany z pasożytami (np. owsikami), ale badania naukowe nie potwierdzają tej zależności. |
Bruksizm u dziecka – leczenie
Leczenie bruksizmu u dzieci, jeśli jest wymagane, zależy od przyczyny. Oto najczęstsze metody:
- szyna relaksacyjna – ochraniacz na zęby (stosowany głównie u starszych dzieci),
- psychoterapia – techniki relaksacyjne, rozmowa z psychologiem, redukcja napięcia,
- korekta wad zgryzu – wizyta u ortodonty w przypadku nieprawidłowości w uzębieniu,
- leczenie chorób towarzyszących, np. usunięcie przerośniętych migdałków w przypadku bezdechu sennego,
- suplementacja – jeśli występują niedobory magnezu lub witamin z grupy B.
W większości przypadków bruksizm u dzieci ustępuje samoistnie, ale jeśli problem utrzymuje się długo, warto skonsultować się ze stomatologiem lub pediatrą.
Czy można zapobiegać bruksizmowi u dzieci?
Profilaktyka bruksizmu u dzieci obejmuje:
- redukcję stresu – zapewnienie dziecku spokojnego środowiska wzrostu i rozwoju,
- regularne wizyty u dentysty – kontrola stanu uzębienia i zgryzu,
- odpowiednią higienę snu – stałe pory zasypiania, wyciszenie przed snem,
- zbilansowaną dietę – ograniczenie cukru i kofeiny, zapewnienie odpowiedniej podaży magnezu i wapnia.
| Pamiętaj: Badania sugerują, że aktywność fizyczna i ograniczenie czasu przed ekranem przed snem mogą zmniejszać ryzyko bruksizmu. Rodzicu, pamiętaj – aktywne dziecko to zdrowe dziecko. |
Zgrzytanie zębami u dzieci – podsumowanie
Bruksizm u dzieci jest częstym zjawiskiem, zwykle łagodnym i przemijającym. Jeśli jednak zgrzytaniu towarzyszą bóle głowy, uszkodzenia zębów lub zaburzenia snu, warto skonsultować się ze specjalistą. Wczesna interwencja może zapobiec powikłaniom, takim jak ścieranie szkliwa czy problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
Zapamiętaj kilka kluczowych informacji:
- bruksizm to zgrzytanie lub zaciskanie zębów, głównie w nocy,
- bruksizm u dzieci najczęściej występuje między 5. a 11. rokiem życia,
- główne przyczyny to stres, wady zgryzu i problemy z oddychaniem,
- leczenie obejmuje szyny relaksacyjne, terapię stresu i korektę zgryzu,
- w większości przypadków bruksizm ustępuje samoistnie,
- jeśli zgrzytanie utrzymuje się długo, warto zgłosić się do lekarza.
Zgrzytanie zębami u dziecka – często zadawane pytania
Co zrobić, gdy dziecko zgrzyta zębami?
Obserwuj, czy problem nie nasila się. Jeśli trwa dłużej niż kilka miesięcy lub powoduje uszkodzenia zębów, skonsultuj się z dentystą.
Czy zgrzytanie zębami oznacza pasożyty?
Nie, badania nie potwierdzają związku bruksizmu z pasożytami.
Czy zgrzytanie zębami jest problemem sensorycznym?
Czasami może wynikać z nadwrażliwości sensorycznej, ale częściej związane jest ze stresem lub wadami zgryzu.
Źródła
- Bulanda S, Ilczuk-Rypuła D, Nitecka-Buchta A, Nowak Z, Baron S, Postek-Stefańska L. Sleep Bruxism in Children: Etiology, Diagnosis, and Treatment-A Literature Review. Int J Environ Res Public Health. 2021 Sep 10;18(18):9544. doi: 10.3390/ijerph18189544. PMID: 34574467; PMCID: PMC8471284. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8471284/ (dostęp 26.05.2025 r.)
- Storari M, Serri M, Aprile M, Denotti G, Viscuso D. Bruxism in children: What do we know? Narrative Review of the current evidence. Eur J Paediatr Dent. 2023 Sep 1;24(3):207-210. doi: 10.23804/ejpd.2023.24.03.02. PMID: 37668461. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37668461/ (dostęp 26.05.2025 r.)
- Restrepo-Serna C, Winocur E. Sleep bruxism in children, from evidence to the clinic. A systematic review. Front Oral Health. 2023 May 11;4:1166091. doi: 10.3389/froh.2023.1166091. PMID: 37252006; PMCID: PMC10213965. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10213965/ (dostęp 26.05.2025 r.)
- Emodi-Perlman A, Shreiber-Fridman Y, Kaminsky-Kurtz S, Eli I, Blumer S. Sleep Bruxism in Children-What Can Be Learned from Anamnestic Information. J Clin Med. 2023 Mar 29;12(7):2564. doi: 10.3390/jcm12072564. PMID: 37048648; PMCID: PMC10094879. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10094879/ (dostęp 26.05.2025 r.)
