Mroczki przed oczami to potoczne określenie na dolegliwość, która może przybierać różne formy – od drobnych, ruchomych punktów i niteczek, po rozległe, ciemne plamy. Wiele osób doświadcza ich sporadycznie, zwłaszcza pod wpływem zmęczenia lub podczas patrzenia na jasne tło. Jednak w niektórych przypadkach mogą być sygnałem poważniejszych problemów zdrowotnych. Dowiedz się, co to są mroczki przed oczami, jak wyglądają, jakie są ich przyczyny oraz kiedy skonsultować się z lekarzem.
Spis treści:
- Mroczki przed oczami: co to jest i jak wyglądają?
- Jakie inne objawy mogą towarzyszyć mroczkom przed oczami?
- Od czego pojawiają się mroczki przed oczami: przyczyny dolegliwości
- Kiedy udać się do lekarza z mroczkami przed oczami?
- Mroczki przed oczami: jakie badania wykonać?
- Czy mroczki przed oczami są groźne?
- Mroczki przed oczami: jak się ich pozbyć?
- Podsumowanie: co oznaczają mroczki przed oczami?
Mroczki przed oczami: co to jest i jak wyglądają?
Mroczki przed oczami to potoczne określenie różnych zaburzeń widzenia, które objawiają się obecnością w polu widzenia ciemnych plamek, cieni, krótkotrwałych błysków czy smug. Są to subiektywne wrażenia wzrokowe, których źródło może znajdować się w obrębie gałki ocznej (np. w ciele szklistym).
Najczęściej mroczki przed oczami są opisywane jako:
- ruchome punkty,
- półprzezroczyste plamki,
- niteczki,
- pajęczynki,
- siateczki,
- muszki,
- smugi,
- ciemne lub jasne plamy.
| Warto wiedzieć: Mroczki przed oczami poruszają się wraz z ruchami gałki ocznej. |
Mroczki mogą występować pojedynczo lub w skupiskach, być ledwo zauważalne lub na tyle intensywne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie.
>> Sprawdź: Opuchnięte oczy – alergia i inne możliwe przyczyny
Jakie inne objawy mogą towarzyszyć mroczkom przed oczami?
Często mroczki przed oczami występują samodzielnie. Zdarza się jednak, że towarzyszą im jeszcze inne objawy – ich rodzaj i nasilenie zależą od przyczyny.
Objawy, które mogą towarzyszyć mroczkom przed oczami to m.in.:
- bóle głowy,
- ból oka,
- zawroty głowy,
- zaburzenia równowagi,
- podwójne widzenie,
- pogorszenie widzenia,
- zaburzenia widzenia barw,
- trudności z widzeniem w złym oświetleniu,
- nudności lub wymioty,
- uczucie gorąca,
- osłabienie,
- osłabienie lub drętwienie ręki,
- nadwrażliwość na światło.
Najczęściej mroczki przed oczami bez dodatkowych objawów nie wymagają żadnych działań. Jednak pojawienie się jakichkolwiek innych dolegliwości powinno skłonić do konsultacji lekarskiej.
>> To może Cię zainteresować: Nużeniec – przyczyna dokuczliwej choroby oczu i skóry
Od czego pojawiają się mroczki przed oczami: przyczyny dolegliwości
Jedną z najczęstszych przyczyn mroczków przed oczami są tzw. męty ciała szklistego. To skupiska włókien kolagenowych powstałe po rozpadzie tkanek wewnątrzgałkowych, które unoszą się z żelowej strukturze wypełniającej wnętrze oka – ciele szklistym. Przybierają postać ciemnych lub półprzezroczystych nitek i włókien, plamek, pajączków, pasm, chmur, drobnych punktów.
Męty ciała szklistego powstają na skutek naturalnych procesów starzenia, ale mogą być też wynikiem przemęczenia wzroku, urazów oka, stanów zapalnych wewnątrz gałki ocznej, krótkowzroczności, zmian związanych z cukrzycą czy nieprawidłowości w metabolizmie kolagenu lub komórek siatkówki.
Inne możliwe przyczyny mroczków przed oczami to m.in.:
- udar mózgu (zaburzenia krążenia mózgowego tylnego),
- tylne odłączenie ciała szklistego,
- krwotok do ciała szklistego,
- przedarciowe odwarstwienie siatkówki,
- migrena z aurą,
- hiperwentylacja,
- jaskra,
- zwyrodnienie plamki żółtej,
- stwardnienie rozsiane,
- guz wewnątrzgałkowy,
- nadciśnienie tętnicze,
- retinopatia,
- niedokrwistość (anemia),
- stosowanie niektórych leków lub substancji psychoaktywnych.
Często zgłaszane są również tzw. mroczki przed oczami przy wstawaniu. W rzeczywistości jest to zamglenie pola widzenia, a nie typowe mroczki. Przyczyną jest nagły spadek ciśnienia krwi na skutek zbyt szybkiej zmiany pozycji z leżącej lub siedzącej na stojącą.
Kiedy udać się do lekarza z mroczkami przed oczami?
W większości przypadków mroczki są niegroźne, ale niektóre sytuacje wymagają niezwłocznej konsultacji lekarskiej. Należy zgłosić się do okulisty lub neurologa, jeżeli:
- mroczki przed oczami pojawiają się nagle i towarzyszą im dodatkowe objawy (np. ból oka, ból głowy, zaburzenia neurologiczne),
- mroczki przed oczami utrudniają codzienne funkcjonowanie,
- pojawiają się błyski światła,
- pojawiają się ubytki w polu widzenia.
Konieczne jest ustalenie przyczyny mroczków przed oczami, a w razie potrzeby wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Mroczki przed oczami: jakie badania wykonać?
Diagnostyka przyczyny mroczków przed oczami obejmuje dokładny wywiad lekarski oraz badania dodatkowe, które dopasowywane są do podejrzewanej przyczyny dolegliwości. Mogą być to m.in.:
- badanie ostrości wzroku,
- badanie oka w lampie szczelinowej,
- badanie dna oka,
- USG okulistyczne,
- optyczna koherentna tomografia dna oka (OCT),
- pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,
- tomografia głowy,
- badania laboratoryjne z krwi (np. morfologia krwi, poziom żelaza).
Czy mroczki przed oczami są groźne?
W większości przypadków mroczki przed oczami nie stanowią zagrożenia dla zdrowia – szczególnie gdy są związane z naturalnymi procesami starzenia w ciele szklistym, przemęczeniem lub krótkowzrocznością. Niekiedy jednak są jednym z objawów chorób wymagających specjalistycznego leczenia. W takich przypadkach brak odpowiedniej terapii może spowodować znaczne pogorszenie zdrowia. Dlatego ważne jest, aby nigdy nie bagatelizować niepokojących objawów i w razie konieczności skonsultować się z lekarzem.
>> Przeczytaj: Guzy mózgu – objawy, przyczyny i diagnostyka
Mroczki przed oczami: jak się ich pozbyć?
Leczenie mroczków przed oczami zależy od przyczyny ich występowania. W przypadku często występujących mętów ciała szklistego zwykle nie podejmuje się żadnej interwencji medycznej. Jeżeli objaw jest uciążliwy, pacjent może zostać skierowany na witrektomię lub witreolizę laserową. Leczenie zabiegowe jest stosowane również m.in. w odwarstwieniu siatkówki, krwotoku do ciała szklistego czy jaskrze. Jeżeli przyczyną mroczków przed oczami są schorzenia ogólnoustrojowe (np. cukrzyca, anemia, migrena), objawy zwykle ustępują po wdrożeniu terapii choroby podstawowej.
Podsumowanie: co oznaczają mroczki przed oczami?
- W większości przypadków mroczki przed oczami to niegroźne zjawisko związane z wiekiem lub zmęczeniem. Zdarza się jednak, że wskazują na poważniejsze schorzenia – m.in. odwarstwienie siatkówki, jaskrę, stwardnienie rozsiane, migrenę.
- Mroczki przed oczami mogą przyjmować postać plamek, ruchomych punktów, nitek, smug, muszek.
- Konsultacja lekarska jest niezbędna, jeżeli mroczkom przed oczami towarzyszą jeszcze inne objawy – np. bóle i zawroty głowy, ból oka, nudności, pogorszenie widzenia, nadwrażliwość na światło.
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/lista/92297,mroczki-przed-oczami (dostęp 15.05.2025)
- R. Mazur, M. Świerkocka-Miastkowska, Udar mózgu – pierwsze objawy, Choroby Serca i Naczyń 2005, t. 2, nr 2, 84-87
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031393910705369 (dostęp 15.05.2025)
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24687-scotoma (dostęp 15.05.2025)
- P. Sobolewski, Witreoliza i zwyrodnienie ciała szklistego – zapobieganie, leczenie i rozpoznawanie, Okulistyka po Dyplomie, grudzień 2014, s. 5-13
