Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – więcej informacji

Diaminooksydaza (DAO) to enzym, który pełni fundamentalną rolę w metabolizmie histaminy – aminy biogennej naturalnie występującej w organizmie oraz w wielu pokarmach. Histamina, choć niezbędna w niewielkich ilościach do prawidłowego funkcjonowania organizmu (m.in. w regulacji snu, temperatury ciała, ciśnienia, procesów uczenia się, perystaltyki jelit oraz jako mediator reakcji zapalnych i alergicznych), w nadmiarze staje się toksyczna. Zadaniem enzymu DAO jest jej efektywne rozkładanie i usuwanie, zapobiegając nadmiernemu gromadzeniu się we krwi.

Niedobór lub obniżona aktywność DAO prowadzi do zaburzenia równowagi w metabolizmie histaminy. Jej nadmiar we krwi wywołuje szereg objawów, często mylonych z alergią pokarmową, stąd określenie "pseudoalergia". W skrajnych przypadkach wysokie stężenie histaminy może prowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego, choć znacznie częściej obserwuje się mniej groźne, ale uciążliwe dolegliwości.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Badanie aktywności enzymu DAO jest zalecane osobom, u których występują objawy sugerujące nietolerancję histaminy, szczególnie jeśli testy alergiczne (np. na IgE) dają wyniki ujemne. Objawy te często pojawiają się po spożyciu pokarmów bogatych w histaminę lub substancje uwalniające histaminę.

Wskazania do wykonania badania obejmują:

• Podejrzenie nietolerancji histaminy: Gdy obserwowane są przewlekłe lub nawracające objawy, a ich pojawienie się jest związane ze spożyciem określonych pokarmów (np. wina, serów dojrzewających, ryb, kiszonek).
• Objawy ze strony przewodu pokarmowego: Bóle brzucha, skurcze, biegunki, mdłości, wymioty, wzdęcia.
• Objawy neurologiczne: Przewlekłe bóle głowy, migreny, zawroty głowy, zaburzenia rytmu dobowego.
• Objawy skórne: Zaczerwienienie twarzy, rumień, świąd, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, zaostrzenie trądziku (młodzieńczego, różowatego), wyprysk, łuszczyca.
• Objawy otolaryngologiczne: Wodnisty katar, kichanie, wyciek z nosa.
• Objawy kardiologiczne: Zaburzenia rytmu serca (tachykardia), hipotonia (niskie ciśnienie krwi), omdlenia.
• Obecność chorób współistniejących: Przewlekłe stany zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zespół jelita drażliwego (IBS), infekcje jelitowe, które mogą wpływać na produkcję DAO.
• Niedobory DAO związane ze stylem życia: Podejrzenie obniżonej aktywności DAO po długotrwałym stresie, nadmiernym wysiłku fizycznym lub spożyciu alkoholu.
• Przyjmowanie niektórych leków: Określone leki (np. flukonazol, cefalosporyny, propafenon) mogą hamować aktywność DAO.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – normy

Interpretacja wyników badania aktywności diaminooksydazy (DAO) opiera się na wartościach referencyjnych ustalonych przez laboratorium wykonujące analizę. Każde laboratorium podaje własne zakresy referencyjne, dlatego wynik zawsze należy porównywać z normami wskazanymi na otrzymanym dokumencie.

Wynik mieszczący się w zakresie normy zazwyczaj wskazuje na prawidłową aktywność enzymu DAO i skuteczne rozkładanie histaminy w organizmie. Wartości poniżej normy sugerują niedobór lub obniżoną aktywność DAO, co może świadczyć o nietolerancji histaminy i być przyczyną występujących objawów. Wszelkie odchylenia od normy wymagają konsultacji z lekarzem, który na podstawie pełnego obrazu klinicznego i wyników innych badań postawi diagnozę i zaleci odpowiednie postępowanie.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Najczęściej problemem jest obniżony poziom aktywności diaminooksydazy, prowadzący do nadmiernego gromadzenia histaminy. Przyczyny niskiego poziomu DAO mogą być różnorodne:

• Predyspozycje genetyczne: Wrodzona, obniżona zdolność do produkcji enzymu DAO.
• Choroby jelit: Przewlekłe stany zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zespół jelita drażliwego, infekcje jelitowe, które uszkadzają błonę śluzową jelit, gdzie DAO jest produkowane.
• Niektóre leki: Flukonazol, cefalosporyny, propafenon, izoniazyd, werapamil, środki zwiotczające mięśnie, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) mogą hamować aktywność DAO.
• Alkohol: Spożycie alkoholu może również obniżać aktywność DAO i nasilać objawy nietolerancji histaminy.
• Długotrwały stres lub nadmierny wysiłek fizyczny: Mogą wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego i obniżać produkcję DAO.
• Niedobory żywieniowe: Brak witaminy C, witaminy B6, miedzi, cynku czy magnezu, które są kofaktorami dla enzymu DAO.

Niski poziom DAO prowadzi do wystąpienia szerokiego spektrum objawów, które zostały wymienione w sekcji "Kto i kiedy powinien wykonać badanie?". Z kolei wysoki poziom aktywności DAO jest rzadziej problematyczny, jednak może występować fizjologicznie np. w ciąży, gdzie aktywność enzymu znacznie wzrasta.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – przygotowanie do badania

Przygotowanie do badania aktywności enzymu DAO jest proste i zazwyczaj obejmuje następujące kroki:

• Na czczo: Zaleca się, aby na badanie zgłosić się na czczo, co oznacza powstrzymanie się od jedzenia przez co najmniej 8-12 godzin przed pobraniem krwi. Dopuszczalne jest picie niewielkich ilości wody.
• Leki: W miarę możliwości, po konsultacji z lekarzem, należy odstawić leki mogące wpływać na hamowanie działania enzymu DAO. Nie należy samodzielnie przerywać farmakoterapii bez zalecenia lekarza.
• Dieta: Unikaj spożywania pokarmów bogatych w histaminę przez 24-48 godzin przed badaniem, o ile lekarz nie zaleci inaczej.
• Czas pobrania: Jeśli badanie jest wykonywane w kontekście diagnostyki migren, optymalne pobranie krwi powinno nastąpić 24-72 godziny po ustąpieniu incydentu migrenowego.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – co może wpłynąć na wynik?

Na wynik badania aktywności diaminooksydazy (DAO) mogą mieć wpływ różne czynniki:

• Ciąża: W okresie ciąży aktywność enzymu DAO fizjologicznie wzrasta, ponieważ jest on również produkowany przez łożysko. Z tego powodu nie zaleca się wykonywania badania w tym okresie, chyba że istnieją specyficzne wskazania medyczne i lekarz uzna to za konieczne.
• Leki: Jak wspomniano wcześniej, niektóre leki (np. flukonazol, cefalosporyny, propafenon, niektóre leki przeciwbólowe, leki zwiotczające mięśnie) mogą hamować aktywność DAO, co może skutkować fałszywie niskim wynikiem.
• Spożycie alkoholu: Alkohol może obniżać aktywność DAO, prowadząc do zafałszowania wyniku.
• Pora pobrania próbki: W przypadku diagnostyki migren, czas pobrania krwi po ataku migrenowym (24-72 godziny) jest istotny dla wiarygodności wyniku.
• Choroby przewlekłe jelit: Mogą wpływać na wchłanianie i produkcję DAO.