Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – więcej informacji

Diaminooksydaza (DAO) to enzym, który pełni fundamentalną rolę w metabolizmie histaminy – aminy biogennej naturalnie występującej w organizmie oraz w wielu pokarmach. Histamina, choć niezbędna w niewielkich ilościach do prawidłowego funkcjonowania organizmu (m.in. w regulacji snu, temperatury ciała, ciśnienia, procesów uczenia się, perystaltyki jelit oraz jako mediator reakcji zapalnych i alergicznych), w nadmiarze staje się toksyczna. Zadaniem enzymu DAO jest jej efektywne rozkładanie i usuwanie, zapobiegając nadmiernemu gromadzeniu się we krwi.

Niedobór lub obniżona aktywność DAO prowadzi do zaburzenia równowagi w metabolizmie histaminy. Jej nadmiar we krwi wywołuje szereg objawów, często mylonych z alergią pokarmową, stąd określenie "pseudoalergia". W skrajnych przypadkach wysokie stężenie histaminy może prowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego, choć znacznie częściej obserwuje się mniej groźne, ale uciążliwe dolegliwości.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Badanie aktywności enzymu DAO jest zalecane osobom, u których występują objawy sugerujące nietolerancję histaminy, szczególnie jeśli testy alergiczne (np. na IgE) dają wyniki ujemne. Objawy te często pojawiają się po spożyciu pokarmów bogatych w histaminę lub substancje uwalniające histaminę.

Wskazania do wykonania badania obejmują:

• Podejrzenie nietolerancji histaminy: Gdy obserwowane są przewlekłe lub nawracające objawy, a ich pojawienie się jest związane ze spożyciem określonych pokarmów (np. wina, serów dojrzewających, ryb, kiszonek).
• Objawy ze strony przewodu pokarmowego: Bóle brzucha, skurcze, biegunki, mdłości, wymioty, wzdęcia.
• Objawy neurologiczne: Przewlekłe bóle głowy, migreny, zawroty głowy, zaburzenia rytmu dobowego.
• Objawy skórne: Zaczerwienienie twarzy, rumień, świąd, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, zaostrzenie trądziku (młodzieńczego, różowatego), wyprysk, łuszczyca.
• Objawy otolaryngologiczne: Wodnisty katar, kichanie, wyciek z nosa.
• Objawy kardiologiczne: Zaburzenia rytmu serca (tachykardia), hipotonia (niskie ciśnienie krwi), omdlenia.
• Obecność chorób współistniejących: Przewlekłe stany zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zespół jelita drażliwego (IBS), infekcje jelitowe, które mogą wpływać na produkcję DAO.
• Niedobory DAO związane ze stylem życia: Podejrzenie obniżonej aktywności DAO po długotrwałym stresie, nadmiernym wysiłku fizycznym lub spożyciu alkoholu.
• Przyjmowanie niektórych leków: Określone leki (np. flukonazol, cefalosporyny, propafenon) mogą hamować aktywność DAO.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – normy

Interpretacja wyników badania aktywności diaminooksydazy (DAO) opiera się na wartościach referencyjnych ustalonych przez laboratorium wykonujące analizę. Każde laboratorium podaje własne zakresy referencyjne, dlatego wynik zawsze należy porównywać z normami wskazanymi na otrzymanym dokumencie.

Wynik mieszczący się w zakresie normy zazwyczaj wskazuje na prawidłową aktywność enzymu DAO i skuteczne rozkładanie histaminy w organizmie. Wartości poniżej normy sugerują niedobór lub obniżoną aktywność DAO, co może świadczyć o nietolerancji histaminy i być przyczyną występujących objawów. Wszelkie odchylenia od normy wymagają konsultacji z lekarzem, który na podstawie pełnego obrazu klinicznego i wyników innych badań postawi diagnozę i zaleci odpowiednie postępowanie.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Najczęściej problemem jest obniżony poziom aktywności diaminooksydazy, prowadzący do nadmiernego gromadzenia histaminy. Przyczyny niskiego poziomu DAO mogą być różnorodne:

• Predyspozycje genetyczne: Wrodzona, obniżona zdolność do produkcji enzymu DAO.
• Choroby jelit: Przewlekłe stany zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zespół jelita drażliwego, infekcje jelitowe, które uszkadzają błonę śluzową jelit, gdzie DAO jest produkowane.
• Niektóre leki: Flukonazol, cefalosporyny, propafenon, izoniazyd, werapamil, środki zwiotczające mięśnie, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) mogą hamować aktywność DAO.
• Alkohol: Spożycie alkoholu może również obniżać aktywność DAO i nasilać objawy nietolerancji histaminy.
• Długotrwały stres lub nadmierny wysiłek fizyczny: Mogą wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego i obniżać produkcję DAO.
• Niedobory żywieniowe: Brak witaminy C, witaminy B6, miedzi, cynku czy magnezu, które są kofaktorami dla enzymu DAO.

Niski poziom DAO prowadzi do wystąpienia szerokiego spektrum objawów, które zostały wymienione w sekcji "Kto i kiedy powinien wykonać badanie?". Z kolei wysoki poziom aktywności DAO jest rzadziej problematyczny, jednak może występować fizjologicznie np. w ciąży, gdzie aktywność enzymu znacznie wzrasta.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – przygotowanie do badania

Przygotowanie do badania aktywności enzymu DAO jest proste i zazwyczaj obejmuje następujące kroki:

• Na czczo: Zaleca się, aby na badanie zgłosić się na czczo, co oznacza powstrzymanie się od jedzenia przez co najmniej 8-12 godzin przed pobraniem krwi. Dopuszczalne jest picie niewielkich ilości wody.
• Leki: W miarę możliwości, po konsultacji z lekarzem, należy odstawić leki mogące wpływać na hamowanie działania enzymu DAO. Nie należy samodzielnie przerywać farmakoterapii bez zalecenia lekarza.
• Dieta: Unikaj spożywania pokarmów bogatych w histaminę przez 24-48 godzin przed badaniem, o ile lekarz nie zaleci inaczej.
• Czas pobrania: Jeśli badanie jest wykonywane w kontekście diagnostyki migren, optymalne pobranie krwi powinno nastąpić 24-72 godziny po ustąpieniu incydentu migrenowego.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – co może wpłynąć na wynik?

Na wynik badania aktywności diaminooksydazy (DAO) mogą mieć wpływ różne czynniki:

• Ciąża: W okresie ciąży aktywność enzymu DAO fizjologicznie wzrasta, ponieważ jest on również produkowany przez łożysko. Z tego powodu nie zaleca się wykonywania badania w tym okresie, chyba że istnieją specyficzne wskazania medyczne i lekarz uzna to za konieczne.
• Leki: Jak wspomniano wcześniej, niektóre leki (np. flukonazol, cefalosporyny, propafenon, niektóre leki przeciwbólowe, leki zwiotczające mięśnie) mogą hamować aktywność DAO, co może skutkować fałszywie niskim wynikiem.
• Spożycie alkoholu: Alkohol może obniżać aktywność DAO, prowadząc do zafałszowania wyniku.
• Pora pobrania próbki: W przypadku diagnostyki migren, czas pobrania krwi po ataku migrenowym (24-72 godziny) jest istotny dla wiarygodności wyniku.
• Choroby przewlekłe jelit: Mogą wpływać na wchłanianie i produkcję DAO.

Diaminooksydaza (DAO) nietolerancja histaminy – FAQ

Q1: Czym jest enzym diaminooksydaza (DAO)?

A1: Diaminooksydaza (DAO) to enzym, który odgrywa kluczową rolę w rozkładaniu histaminy w organizmie. Jego głównym zadaniem jest usuwanie nadmiaru histaminy, zapobiegając jej gromadzeniu się i wywoływaniu niepożądanych objawów.

Q2: Jakie objawy mogą wskazywać na nietolerancję histaminy?

A2: Nietolerancja histaminy może objawiać się różnorodnie, najczęściej są to: bóle głowy (w tym migreny), objawy ze strony układu pokarmowego (biegunki, bóle brzucha, wzdęcia), reakcje skórne (pokrzywka, świąd, zaczerwienienie), objawy oddechowe (katar, kichanie) oraz zaburzenia rytmu serca. Objawy te często nasilają się po spożyciu pokarmów bogatych w histaminę.

Q3: Czy do badania DAO trzeba być na czczo?

A3: Tak, zaleca się, aby na badanie aktywności enzymu DAO przyjść na czczo. Oznacza to powstrzymanie się od jedzenia przez co najmniej 8-12 godzin przed pobraniem krwi. Dopuszczalne jest picie niewielkich ilości wody.

Q4: Czy dieta wpływa na badanie DAO?

A4: Dieta bogata w histaminę bezpośrednio przed badaniem może wpływać na odczuwane objawy, jednak sam poziom aktywności enzymu DAO jest bardziej stabilny. Wskazane jest unikanie pokarmów bogatych w histaminę na 24-48 godzin przed badaniem, po konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli ma to pomóc w ocenie reakcji na te pokarmy. Ważniejsze jest unikanie leków i alkoholu, które mogą bezpośrednio hamować aktywność DAO.