Dihydrotestosteron (DHT)

Dihydrotestosteron (DHT) – więcej informacji

Dihydrotestosteron (DHT) jest silnym androgenem, powstającym z testosteronu w reakcji katalizowanej przez enzym 5α-reduktazę. Chociaż w mniejszych ilościach jest wydzielany przez jądra, większość konwersji testosteronu do DHT (około 70%) odbywa się poza nimi, głównie w wątrobie oraz w tkankach docelowych, takich jak prostata, skóra czy mieszki włosowe. U kobiet DHT powstaje głównie z androstendionu i DHEA (dehydroepiandrosteronu). Należy pamiętać, że stężenie DHT w surowicy krwi nie zawsze w pełni odzwierciedla jego reaktywność w tkankach obwodowych.

U mężczyzn DHT odpowiada za prawidłowy rozwój i funkcjonowanie prostaty, popęd płciowy, funkcje gruczołów łojowych, a także wpływa na siłę mięśniową oraz rozwój zarostu i owłosienia na ciele. Jest również istotny dla prawidłowej produkcji i funkcji plemników. W śladowych ilościach występuje także u kobiet, gdzie odgrywa rolę m.in. w regulacji aktywności gruczołów łojowych.

Dihydrotestosteron (DHT) – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Wskazania do oznaczenia stężenia DHT w surowicy są różnorodne i zależą od płci oraz występujących objawów:

• U mężczyzn:
  • Łysienie androgenowe (typu męskiego).
  • Podejrzenie przerostu lub nowotworu gruczołu krokowego.
  • Monitorowanie terapii lekami hamującymi aktywność 5α-reduktazy (np. w przebiegu nowotworu prostaty).
  • Podejrzenie nowotworu jąder.
  • Niepłodność i hipogonadyzm.
  • Uporczywy trądzik i łojotok skóry.
• U kobiet:
  • Hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego).
  • Zaburzenia miesiączkowania i płodności.
  • Podejrzenie zespołu policystycznych jajników (PCOS).
  • Monitorowanie androgenowej terapii zastępczej.
  • Uporczywy trądzik i łojotok skóry.
• U dzieci:
  • W przypadku niejednoznaczności płci (zaburzeń rozwoju seksualnego).

Dihydrotestosteron (DHT) – normy

Normy stężenia DHT są ustalane przez laboratorium wykonujące badanie i mogą różnić się w zależności od zastosowanej metody analitycznej. Wartości referencyjne są również uzależnione od płci i wieku pacjenta. Ogólnie, u dorosłych mężczyzn stężenie DHT stanowi około 1/10 stężenia testosteronu. Interpretacja wyników powinna zawsze odbywać się w kontekście objawów klinicznych i pod kierunkiem lekarza.

Dihydrotestosteron (DHT) – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Podwyższone stężenie DHT może wskazywać na:

• U mężczyzn:
  • Łysienie typu androgenowego.
  • Łagodny przerost gruczołu krokowego (BPH).
  • Nowotwór prostaty.
  • Aktywne hormonalnie guzy jąder.
• U kobiet:
  • Hirsutyzm (nadmierne owłosienie).
  • Zaburzenia miesiączkowania i płodności.
  • Uporczywy trądzik i łojotok skóry.
  • Zespół policystycznych jajników (PCOS).
  • W rzadkich przypadkach: guzy jajników lub kory nadnerczy.

Dihydrotestosteron (DHT) – przygotowanie do badania

Badanie stężenia DHT wykonuje się z próbki krwi, najczęściej pobieranej z żyły łokciowej. Zaleca się, aby badanie było wykonane w godzinach porannych, najlepiej między 7:00 a 9:00, ze względu na dobowy rytm wydzielania hormonów płciowych. Nie jest wymagane, aby pacjent był na czczo, jednak warto ustalić szczegółowe zalecenia z lekarzem lub laboratorium.

Dihydrotestosteron (DHT) – co może wpłynąć na wynik?

Na wynik badania DHT mogą wpływać różne czynniki:

• Pora dnia: Ze względu na dobowe wahania stężenia.
• Przyjmowane leki: Zwłaszcza te, które wpływają na gospodarkę hormonalną, np. inhibitory 5α-reduktazy stosowane w leczeniu przerostu prostaty.
• Styl życia: Stres, dieta, jakość snu i intensywność aktywności fizycznej mogą wpływać na ogólny bilans hormonalny.
• Stan zdrowia: Choroby tarczycy, cukrzyca czy otyłość mogą pośrednio wpływać na poziom hormonów.
• Białka transportujące: Poziom SHBG (białka wiążącego hormony płciowe) może pośrednio wpływać na dostępność testosteronu do konwersji w DHT.
• Indywidualna reaktywność tkanek: Nawet przy prawidłowym stężeniu w surowicy, reaktywność komórek na DHT w tkankach obwodowych może być różna.

Dihydrotestosteron (DHT) – FAQ – często zadawane pytania

• 1. Czym jest dihydrotestosteron (DHT)?

  DHT to aktywny metabolit testosteronu, uznawany za najsilniejszy androgen w organizmie. Odpowiada za rozwój cech płciowych męskich i reguluje funkcje wielu tkanek, takich jak prostata, skóra czy mieszki włosowe.

• 2. Dlaczego bada się poziom DHT?

  Badanie DHT jest istotne w diagnostyce łysienia androgenowego u mężczyzn, nadmiernego owłosienia (hirsutyzmu) i zaburzeń płodności u kobiet, a także w monitorowaniu chorób prostaty i innych zaburzeń hormonalnych u obu płci.

• 3. Czy wysoki poziom DHT zawsze oznacza chorobę?

  Podwyższony poziom DHT może wskazywać na pewne schorzenia, takie jak łysienie androgenowe, przerost prostaty czy PCOS. Jednak interpretacja wyników zawsze wymaga oceny w kontekście objawów klinicznych i innych badań, przeprowadzanej przez lekarza.

• 4. Czy DHT wpływa na wypadanie włosów?

  Tak, nadmierna aktywność DHT jest jedną z głównych przyczyn łysienia androgenowego, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. DHT przyczynia się do miniaturyzacji mieszków włosowych, co prowadzi do ich osłabienia i wypadania włosów.