Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – więcej informacji

GGTP, czyli gamma-glutamylotranspeptydaza, to enzym obecny w wielu narządach ludzkiego organizmu, m.in. w wątrobie, drogach żółciowych, nerkach i jelitach. W surowicy krwi, jego poziom najczęściej odzwierciedla aktywność w wątrobie i drogach żółciowych. Oznaczanie aktywności GGTP jest istotnym wskaźnikiem diagnostycznym, szczególnie przydatnym w monitorowaniu stanu wątroby i trzustki. Wynik GGTP często analizuje się w kontekście innych parametrów wątrobowych, takich jak ASPAT, ALAT, ALP (fosfataza zasadowa), bilirubina i albumina, co pozwala na kompleksową ocenę zdrowia wątroby.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Wykonanie badania GGTP jest zalecane w przypadku podejrzenia lub monitorowania:

• Chorób wątroby, w tym zapalenia wątroby, alkoholowej choroby wątroby, stłuszczenia wątroby, marskości wątroby czy nowotworu wątroby.
• Stanów związanych z drogami żółciowymi, takich jak stan zapalny, kamica dróg żółciowych lub kamica pęcherzyka żółciowego, a także cholestaza (zastój żółci).
• Odróżniania przyczyn podwyższonego stężenia fosfatazy alkalicznej (ALP) – czy jej wzrost pochodzi z wątroby/dróg żółciowych, czy z kości.
• Monitorowania pierwotnego stwardniającego zapalenia dróg żółciowych.
• Diagnostyki insulinooporności.
• U osób po długotrwałej terapii wybranymi lekami, np. fenobarbitalem, lekami przeciwpadaczkowymi czy przeciwdepresyjnymi.
• W przypadku chorób o podłożu autoimmunologicznym.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – normy

Normy dla poziomu GGTP mogą różnić się w zależności od laboratorium, płci i wieku pacjenta. Na przykład, u małych dzieci (noworodków i niemowląt) poziom GGTP może być nawet kilkukrotnie wyższy w porównaniu do osób dorosłych. Zawsze należy odnieść swój wynik do zakresów referencyjnych podanych przez konkretne laboratorium wykonujące badanie. Interpretacja wyników powinna być zawsze dokonana przez lekarza, który oceni je w korelacji z innymi parametrami, stanem ogólnym pacjenta, chorobami towarzyszącymi oraz przyjmowanymi lekami.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Podwyższone stężenie GGTP najczęściej wskazuje na problemy z wątrobą lub drogami żółciowymi. Do najczęstszych przyczyn zalicza się:

• Choroby wątroby: ostre i przewlekłe zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, nowotwory wątroby (pierwotne i przerzutowe), a także alkoholowa choroba wątroby.
• Choroby dróg żółciowych: kamica pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, zapalenie dróg żółciowych, cholestaza (zastój żółci), a także nowotwory dróg żółciowych.
• Nadużywanie alkoholu: nawet regularne spożywanie niewielkich ilości alkoholu może znacząco podnosić poziom GGTP.
• Przyjmowanie niektórych leków: antybiotyki, leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, hormonalne, leki przeciwpadaczkowe (np. fenobarbital) oraz niektóre leki przeciwdepresyjne.
• Inne stany: insulinooporność, choroby autoimmunologiczne.

Należy pamiętać, że podwyższony poziom GGTP nie jest diagnozą samą w sobie, lecz sygnałem do dalszych badań i pogłębionej diagnostyki.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – przygotowanie do badania

Oznaczenie poziomu GGTP nie wymaga specjalnego przygotowania, jednak dla uzyskania wiarygodnych wyników zaleca się:

• Na czczo: Należy powstrzymać się od spożywania posiłków przez co najmniej 8-12 godzin przed pobraniem krwi.
• Płyny: Można pić wodę niegazowaną. Należy unikać słodzonych napojów, kawy i herbaty.
• Pora dnia: Badanie najlepiej wykonać w godzinach porannych.
• Leki: Jeśli zażywasz stale leki, skonsultuj się z lekarzem, czy konieczne jest ich zażycie przed badaniem.

Samo pobranie krwi jest standardową procedurą laboratoryjną, zazwyczaj wykonuje się je z żyły w okolicy zgięcia łokciowego.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – co może wpłynąć na wynik?

Na wynik badania GGTP mogą wpływać różne czynniki, w tym:

• Spożycie alkoholu: Nawet niewielkie, ale regularne ilości alkoholu mogą podnieść poziom GGTP.
• Leki: Długotrwała antybiotykoterapia, przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych, hormonalnych, a także niektórych leków neurologicznych (np. przeciwpadaczkowych) i psychiatrycznych (np. przeciwdepresyjnych) może zwiększać aktywność GGTP.
• Wiek i płeć: Normy dla GGTP różnią się w zależności od wieku (np. wyższe u niemowląt) i płci.
• Choroby towarzyszące: Niektóre schorzenia, nawet niebezpośrednio związane z wątrobą, mogą wpływać na poziom GGTP.
• Dieta: Nieprawidłowa dieta może prowadzić do stłuszczenia wątroby, co z kolei może podnieść GGTP.

Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach oraz o stylu życia.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – FAQ

• Co to jest GGTP?
  GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza) to enzym występujący głównie w wątrobie i drogach żółciowych, a także w nerkach i jelitach. Jego oznaczenie we krwi służy do oceny funkcji wątroby i diagnostyki chorób dróg żółciowych.
• Kiedy należy wykonać badanie GGTP?
  Badanie GGTP jest zalecane przy podejrzeniu chorób wątroby (np. zapalenia, stłuszczenia, marskości, nowotworu), problemów z drogami żółciowymi (kamica, stany zapalne, zastój żółci) oraz w celu monitorowania alkoholowej choroby wątroby. Warto je wykonać także przy długotrwałym przyjmowaniu niektórych leków.
• Co oznacza podwyższone GGTP?
  Podwyższony poziom GGTP najczęściej wskazuje na uszkodzenie komórek wątroby lub dróg żółciowych. Może być spowodowany m.in. chorobami wątroby (takimi jak zapalenie, stłuszczenie, marskość), zastojem żółci (cholestazą), nadużywaniem alkoholu lub przyjmowaniem niektórych leków. Wymaga dalszej diagnostyki i konsultacji lekarskiej.