Hipercholesterolemia rodzinna – analiza przesiewowa sekwencji kodującej genów LDLR, APOB, PCSK9, LDLRAP1, APOE, STAP1 metodą NGS

Symbol: FHP-NGS

Rodzinna hipercholesterolemia polega na niemożności usuwania cholesterolu LDL z krwi, co prowadzi do powstawania złogów w naczyniach, a w konsekwencji do choroby wieńcowej i zawału serca. Skutkom choroby można zapobiec, jeśli odpowiednio wcześnie wdroży się właściwą dietę i leki obniżające stężenie cholesterolu we krwi (statyny). W przypadku tej choroby, "odpowiednio wcześnie" oznacza przed 20 r.ż. - pacjenci nieleczeni zazwyczaj przechodzą pierwszy zawał serca przed 40 r.ż. Rodzinna hipercholesterolemia dotyka 1 na 500 osób; szacuje się, że w Polsce żyje 160 000 osób obciążonych tą chorobą.

Za występowanie hipercholesterolemii rodzinnej w większości w ponad 90% przypadków odpowiedzialne są mutacje genu receptora LDL (LDLR) podczas, gdy mutacje w genie apolipoproteiny B (APOB) stanowią około 9%. Hipercholesterolemia rodzinna dziedziczona autosomalnie recesywnie uwarunkowana jest zmianami w genie LDLRAP1.

W zależności od tego, czy osoba odziedziczyła zmutowany alleli po jednym czy obojgu rodzicach wyróżnia się:

• HeFH - heterozygotyczną hipercholesterolemię rodzinną to jedna z najczęściej występujących chorób genetycznych, w której objawy kliniczne pojawiają się stosunkowo późno,
• HoFH - homozygotyczną hipercholesterolemię rodzinną już w pierwszych latach życia obserwuje się bardzo wysokie stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL.

W Polsce w przypadku dorosłych osób z heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną (HF) oraz z homozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną (HoFH) udostępnione jest leczenie w ramach programu lekowego.

Panel obejmuje pełne regiony kodujące genów LDLR (LRG_274t1; eksony 1-18 wraz z regionem promotorowym o długości 236 par zasad - c.-1), APOB (eksony 2-29), PCSK9 (LRG_275t1; eksony 1-12 wraz z regionem promotorowym o długości 439 par zasad - c.-1), LDLRAP1 (LRG_276t1, eksony 1-9), APOE (eksony 2-3, 4: c.387-529) oraz STAP1 (eksony 1-9), wraz z przyległymi regionami intronowymi (+/- 10 pz).

Dodatkowo, panel zawiera markery genetyczne asocjowane z podatnością na hipercholesterolemię rodzinną: c.*1635T>G (rs629301; CELSR2), c.1599-688T>C (rs1564348; SLC22A1), c.845G>A (rs1800562; HFE), c.-861A>G (rs2479409; PCSK9), c.-2147C>T (rs3757354; MYLIP), c.166-718T>G (rs4299376; ABCG8), c.67+2015G>T (rs6511720; LDLR), c.2932G>A (rs8017377; NYNRIN), c.-61+18215G>A (rs11220462; ST3GAL4), c.293C>T (rs1367117; APOB), a także z odpowiedzią na leczenie statynami: c.388T>C (rs429358; APOE), c.526C>T (rs7412; APOE), c.*1859T>C (rs646776; CELSR2), c.521T>C (rs4149056; SLCO1B1), c.5673T>C (rs3798220; LPA), c.3947+467A>G (rs10455872; LPA).

Kto i kiedy powinien wykonać panel genetyczny w kierunku hipercholesterolemii rodzinnej?

Badanie jest zalecane w przypadku osób, u których:

• u krewnych pierwszego stopnia wystąpił zgon sercowy przed 40 rokiem życia,
• stwierdzono zaburzenia lipidowe (hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia) identyfikowane przed 40 rokiem życia i występujące rodzinnie,
• wystąpił zawał mięśnia sercowego lub udar niedokrwienny przed 40 rokiem życia lub miał on miejsce u krewnych pierwszego stopnia,
• stwierdzono anomalie naczyń wieńcowych i/lub dużych naczyń,
• stwierdzono zaburzenia rytmu serca w dzieciństwie wymagające interwencji leczniczych lub wrodzone wady serca występujące rodzinnie i/lub towarzyszące wadom innych narządów,
• obserwowano incydenty zakrzepowo-zatorowe przed 40 rokiem życia i/lub występowanie takich chorób wśród krewnych pierwszego stopnia.

Po otrzymaniu wyniku zalecamy konsultację ze specjalistą z zakresu genetyki klinicznej.

W celu uzyskania informacji na temat zakresu badań prosimy o kontakt pod adresem mailowym: genetykaczlowieka@alab.com.pl.

Dodatkowe przygotowanie