Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG)

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – więcej informacji

Przeciwciała antytyreoglobulinowe (aTG) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko tyreoglobulinie, białku wytwarzanemu przez komórki pęcherzykowe tarczycy (tyreocyty). Tyreoglobulina jest niezbędna do syntezy hormonów tarczycy. Oznaczenie poziomu aTG jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce chorób tarczycy, szczególnie tych o podłożu autoimmunologicznym.

Przeciwciała anty-TG były jednymi z pierwszych autoprzeciwciał tarczycowych odkrytych u pacjentów z autoimmunologicznymi schorzeniami gruczołu. Należą do klasy immunoglobulin G. Ich obecność, nawet w niskim stężeniu, może wskazywać na podwyższone ryzyko rozwoju chorób tarczycy, nawet u osób początkowo zdrowych. Warto podkreślić, że ich pojawienie się może być również wtórne do uszkodzenia komórek tarczycy, a niekoniecznie pierwotną przyczyną patologiczną.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Badanie poziomu przeciwciał antytyreoglobulinowych (aTG) jest zalecane w kilku kluczowych sytuacjach klinicznych:

• Podejrzenie autoimmunologicznej choroby tarczycy: Niezależnie od prawidłowych poziomów wolnych hormonów tarczycy (T3, T4), podwyższone aTG mogą wskazywać na rozwijającą się chorobę autoimmunologiczną, taką jak choroba Hashimoto (stwierdza się je u 70-80% pacjentów) czy choroba Gravesa-Basedowa (u 30-40% pacjentów). W początkowej fazie Hashimoto, wysokie przeciwciała mogą występować mimo prawidłowej funkcji tarczycy.
• Monitorowanie leczenia raka tarczycy: Po doszczętnym usunięciu tarczycy i braku przerzutów, poziom anty-TG powinien stopniowo spadać (zazwyczaj zanikają w ciągu około 3 lat). Utrzymywanie się stałego lub narastającego poziomu tych przeciwciał po operacji jest sygnałem aktywnej choroby nowotworowej lub jej nawrotu.
• Problemy z zajściem w ciążę: Badanie aTG, w połączeniu z innymi testami tarczycymi, może być elementem diagnostyki niepłodności, ponieważ dysfunkcje tarczycy mogą wpływać na płodność i przebieg ciąży.
• Objawy niedoczynności tarczycy: Nawet przy TSH w górnych granicach normy, jeśli pacjent odczuwa objawy niedoczynności, a obecne są podwyższone przeciwciała, może to uzasadniać włączenie leczenia.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – normy

Normy dla przeciwciał antytyreoglobulinowych (aTG) mogą różnić się w zależności od laboratorium wykonującego badanie oraz zastosowanej metody. Z tego powodu, interpretując wynik, zawsze należy odnieść się do zakresów referencyjnych podanych na wydruku laboratoryjnym. Generalnie, wynik ujemny lub w granicach wartości referencyjnych uznaje się za prawidłowy. Podwyższony poziom aTG wskazuje na obecność autoprzeciwciał, co wymaga dalszej diagnostyki i interpretacji przez lekarza.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Podwyższony poziom przeciwciał antytyreoglobulinowych (aTG):

• Autoimmunologiczne choroby tarczycy: Najczęstsze przyczyny to choroba Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy) i choroba Gravesa-Basedowa (autoimmunologiczna nadczynność tarczycy). W Hashimoto przeciwciała aTG są obecne u 70-80% pacjentów.
• Rak tarczycy: W około 10-20% przypadków raka tarczycy obserwuje się podwyższony poziom aTG. W kontekście monitorowania pooperacyjnego, narastające lub utrzymujące się aTG mogą świadczyć o wznowie choroby nowotworowej.
• Inne choroby tarczycy: Podwyższone aTG mogą pojawić się również w przebiegu innych, nieautoimmunologicznych schorzeń tarczycy.
• Osoby zdrowe: U części osób bez objawów chorobowych również mogą występować niskie stężenia aTG, co może, ale nie musi, świadczyć o podwyższonym ryzyku rozwoju choroby tarczycy w przyszłości.
• Agresywny przebieg choroby: Bardzo wysokie miano przeciwciał w momencie rozpoznania może sugerować bardziej aktywny i agresywny przebieg choroby, np. Hashimoto, co może wiązać się z szybszym postępem uszkodzenia tarczycy.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – przygotowanie do badania

Badanie poziomu przeciwciał antytyreoglobulinowych (aTG) zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie jest konieczne bycie na czczo. Krew pobierana jest z żyły łokciowej. Zawsze jednak warto skonsultować się z laboratorium lub lekarzem, aby upewnić się, czy w danym przypadku istnieją konkretne zalecenia dotyczące przygotowania.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – co może wpłynąć na wynik?

Na sam wynik badania poziomu przeciwciał antytyreoglobulinowych (aTG) wpływają przede wszystkim procesy patologiczne zachodzące w organizmie, takie jak choroby autoimmunologiczne tarczycy czy obecność raka tarczycy. W kontekście monitorowania raka tarczycy po operacji, sukces leczenia i brak wznowy powinny prowadzić do stopniowego obniżania się poziomu aTG. Utrzymujące się lub rosnące miano może świadczyć o aktywności choroby.

W przypadku Hashimoto, wysoki poziom przeciwciał może być związany z aktywnością choroby, a stosowanie hormonów tarczycy może wpłynąć na korzystne obniżenie poziomu przeciwciał, choć nie oznacza to wyleczenia choroby. Należy pamiętać, że lekarz interpretuje wyniki w kontekście całego obrazu klinicznego pacjenta, a nie tylko pojedynczych wartości laboratoryjnych.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (antytyreoglobulinowe ATG) – FAQ

Czy wysokie przeciwciała anty-TG zawsze oznaczają chorobę?

Obecność podwyższonych przeciwciał anty-TG jest silnym wskaźnikiem autoimmunologicznej choroby tarczycy, takiej jak Hashimoto czy Graves-Basedow. Mogą jednak występować również u osób zdrowych, choć w niższych stężeniach, potencjalnie wskazując na zwiększone ryzyko zachorowania w przyszłości. Ostateczne rozpoznanie stawia lekarz na podstawie kompleksowej oceny wyników badań i objawów klinicznych.

Czy mogę mieć Hashimoto, jeśli moje hormony tarczycy są w normie, ale przeciwciała anty-TG są podwyższone?

Tak, jest to możliwe. Hashimoto to choroba autoimmunologiczna, która może trwać przez pewien czas, zanim dojdzie do znacznego uszkodzenia tarczycy i rozwoju niedoczynności. Na początku tarczyca może nadal produkować wystarczającą ilość hormonów, mimo toczącego się stanu zapalnego i obecności przeciwciał. Taki stan wymaga monitorowania.

Czy poziom przeciwciał anty-TG może się zmniejszyć po leczeniu?

W przypadku raka tarczycy, po skutecznym leczeniu chirurgicznym i braku przerzutów, poziom anty-TG powinien stopniowo spadać. W chorobach autoimmunologicznych, takich jak Hashimoto, stosowanie hormonów tarczycy może wpłynąć na korzystne obniżenie poziomu przeciwciał, jednak zazwyczaj nie prowadzi to do ich całkowitego zaniku czy wyleczenia choroby autoimmunologicznej.