Potas Kod ICD: N45
Badanie potasu wykonuje się w celu oznaczenia jego poziomu w organizmie pacjenta. Jest pomocne w ocenie zaburzeń elektrolitowych, przewlekłej lub ostrej hiperkaliemii (wysokiego stężenia potasu) lub hipokaliemii (niskiego stężenia potasu).
Oczekiwanie na wynik
1 dzień roboczy
Materiał
Krew
Przygotowanie
- przed pobraniem postaraj się odpocząć przez ok. 15 minut
- bądź na czczo, czyli minimum 8-12 godzin po ostatnim posiłku
- udaj się na pobranie w godzinach porannych
- na około 30 min. przed pobraniem wypij szklankę wody (250ml)
- po całonocnym wypoczynku
Potas to makroelement, czyli pierwiastek, którego zawartość w organizmie w przeliczeniu na suchą masę ciała jest wyższa niż 0,01%, a jego bezpieczne lub zalecane spożycie jest większe niż 100 mg/dobę.
Potas jest główny kationem wewnątrzkomórkowym, biorącym udział w wielu przemianach warunkujących utrzymanie stałości środowiska wewnętrznego.
Do podstawowych funkcji potasu w organizmie należy:
- wpływ na utrzymywanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych (wspólnie z sodem),
- uczestnictwo w przesyłaniu impulsów nerwowych w układzie nerwowym i mięśniowym,
- aktywacja wielu reakcji enzymatycznych,
- udział w przemianie węglowodanów, syntezie białek oraz transporcie aminokwasów przez błony komórkowe.
Objawy niedoboru potasu (hipokaliemii) występują rzadko, ponieważ jest on powszechnie dostępny w produktach spożywczych. Mogą się zdarzyć u osób przebywających w gorącym klimacie lub uprawiających bardzo intensywną aktywność fizyczną. Zmniejszenie stężenia potasu w komórkach mięśniowych skutkuje zaburzeniem czynności motorycznych, a w komórkach serca częstoskurczem.
Hipokaliemia może wystąpić w przebiegu chorób, którym towarzyszą wymioty, biegunka; towarzyszy również zaburzeniom odżywiania (anoreksja, bulimia) oraz zażywaniu leków moczopędnych i przeczyszczających. Utratą potasu w czasie przyjmowania leków zagrożeni są pacjenci przyjmujący leki takie jak: kortykosteroidy, agoniści receptorów β-adrenergicznych (np. izoproterenol), antagoniści receptorów α-adrenergicznych (np. klonidyna), antybiotyki (np. gentamycyna i karbenicylina) oraz lek przeciwgrzybiczy amfoterycyna B.
Wzrost stężenia potasu (hiperkaliemia) występuje głównie w wyniku nadmiernej suplementacji potasu (organizm ludzki ma ograniczone możliwości przystosowania się do zwiększenia ilości potasu), zwłaszcza jeśli pacjent dodatkowo przyjmuje leki moczopędne oszczędzające potas. Ponadto może wystąpić w podeszłym wieku, w przebiegu chorób nerek lub przy niedoborze insuliny.
Kto i kiedy powinien wykonać badanie potasu?
Badanie poziomu potasu często jest częścią badań kontrolnych (wraz z oznaczeniem poziomu sodu i chlorków), zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego (np. nadciśnieniem tętniczym), chorobami nerek (w tym dializowanych).
Ponadto oznaczenie stężenia potasu we krwi powinno być wykonany gdy występują objawy takie jak osłabienie, zaburzenia akcji serca, biegunka, wymioty.