SIBO – test wodorowo-metanowy

SIBO – test wodorowo-metanowy – więcej informacji

SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to stan, w którym w jelicie cienkim dochodzi do nadmiernego rozrostu bakterii, które normalnie występują tam w niewielkich ilościach lub są charakterystyczne dla jelita grubego. Bakterie te, w wyniku metabolizowania spożytej laktulozy (niewchłanianego w jelicie cienkim dwucukru), produkują gazy – wodór i/lub metan. Gazy te przedostają się do krwiobiegu, a następnie są wydalane przez płuca z wydychanym powietrzem. Pomiar ich stężenia w kolejnych próbkach pozwala ocenić obecność i aktywność tych drobnoustrojów. Laktuloza jest preferowanym substratem w tym teście, ponieważ nie wchłania się w jelicie cienkim i dociera do dalszych jego odcinków, co pozwala na diagnostykę SIBO zlokalizowanego w całym jelicie cienkim. Test pozwala również zdiagnozować IMO (Intestinal Methanogen Overgrowth), czyli nadmierny rozrost metanogenów.

SIBO – test wodorowo-metanowy – kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Wodorowo-metanowy test oddechowy jest wskazany dla osób, u których podejrzewa się SIBO lub IMO. Objawy, które mogą sugerować potrzebę wykonania badania, to:

• Wzdęcia brzucha (nadmierne gromadzenie i oddawanie gazów).
• Przewlekła biegunka (wodnista lub tłuszczowa).
• Ból brzucha.
• Uczucie pełności w jamie brzusznej.
• Zaparcia (szczególnie, gdy podejrzewa się nadmierne wydzielanie metanu).
• Niepowodzenie dotychczasowego leczenia zespołu jelita drażliwego (IBS).

W zaawansowanej fazie choroby mogą pojawić się również: utrata masy ciała i niedożywienie, obrzęki, objawy niedoboru witamin (A, D, B12) oraz zmiany skórne. Badanie jest również wykorzystywane do oceny skuteczności leczenia SIBO (np. po antybiotykoterapii). Test wodorowo-metanowy jest bezpieczny i może być wykonywany u dzieci oraz kobiet w ciąży, choć w przypadku dzieci należy upewnić się, że pacjent będzie w stanie współpracować i prawidłowo pobierać próbki powietrza. Przeciwwskazaniami do testu z laktulozą są genetycznie uwarunkowana nietolerancja laktozy oraz galaktozemia.

SIBO – test wodorowo-metanowy – normy

Interpretacja wyników testu wodorowo-metanowego opiera się na analizie dynamiki zmian stężenia wodoru i metanu w wydychanym powietrzu w odniesieniu do wartości początkowej i kolejnych pomiarów. Ostatecznej interpretacji wyniku dokonuje lekarz, biorąc pod uwagę objawy pacjenta oraz przeprowadzony wywiad.

Zgodnie z ustaleniami North American Breath Testing Consensus, podejrzenie wyniku pozytywnego pod kątem rozpoznania SIBO w teście z laktulozą występuje, gdy notuje się:

• izolowany wzrost produkcji wodoru o 20 ppm (parts per million) w stosunku do najniższej wartości w badaniu,
• lub izolowany wzrost produkcji metanu o 12 ppm w stosunku do najniższej wartości poprzedniej w badaniu,
• lub wzrost produkcji zarówno wodoru, jak i metanu o 15 ppm w stosunku do poprzedniej wartości w badaniu, po zsumowaniu wyników obydwu gazów.

SIBO – test wodorowo-metanowy – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Dodatni wynik testu wodorowo-metanowego oznacza obecność SIBO (zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) lub IMO (Intestinal Methanogen Overgrowth). Wzrost poziomu wodoru wskazuje na nadmierną obecność bakterii produkujących wodór, natomiast wzrost metanu często jest związany z nadmiernym rozrostem archeonów (np. Methanobrevibacter smithii), które metabolizują wodór do metanu. Nieleczone SIBO może prowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania, skutkując niedoborami składników odżywczych (m.in. witamin B12, A, D), niedożywieniem, a także ogólnym pogorszeniem samopoczucia i jakości życia. Może również zaostrzać objawy innych chorób, takich jak zespół jelita drażliwego.

SIBO – test wodorowo-metanowy – przygotowanie do badania

Prawidłowe przygotowanie do badania jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Badanie wykonuje się w domu pacjenta, a zestaw do badania odbiera się w Punkcie Pobrań ALAB laboratoria.

• 4 tygodnie przed testem: Nie należy zażywać antybiotyków. Należy unikać kolonoskopii oraz diagnostyki RTG przewodu pokarmowego z kontrastem.
• Przynajmniej tydzień przed testem: Jeśli pacjent to dobrze toleruje, należy zaprzestać stosowania leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego (np. metoklopramid, trimebutyna, itopryd, cyzapryd) oraz leków przeczyszczających. Należy unikać nadmiernych ilości błonnika.
• Dzień przed badaniem: Należy odstawić przyjmowane witaminy, suplementy diety, zioła i adaptogeny. Wprowadzić dietę eliminującą łatwo fermentujące węglowodany i błonnik. Zalecane produkty to: mięso (kurczak, indyk, cielęcina, wieprzowina), ryby, jaja, biały ryż, oliwa z oliwek, sól, pieprz. Należy unikać: pieczywa pełnoziarnistego, płatków, otrębów, warzyw (fasola, kapusta, por, cebula, ziemniaki, marchew, brokuły, kalafior, brukselka), owoców (gruszki, jabłka, daktyle, owoce pestkowe), orzechów, pestek, nasion, produktów mlecznych.
• 12 godzin przed testem: Należy powstrzymać się od palenia tytoniu i żucia gumy.
• W dniu badania: Test wykonuje się na czczo, po 8-12 godzinach od ostatniego posiłku. Nie należy spożywać żadnych posiłków ani pić słodzonych napojów lub napojów typu light. Jedynym dozwolonym płynem jest niewielka ilość wody. Należy unikać aktywności fizycznej i nie używać kleju do protez.
• Nie ma jednoznacznych rekomendacji dotyczących probiotyków – niektórzy zalecają ich odstawienie, inni nie. Inhibitory pompy protonowej (IPP) nie muszą być odstawiane.

SIBO – test wodorowo-metanowy – co może wpłynąć na wynik?

Na wynik testu wodorowo-metanowego mogą wpłynąć różne czynniki, prowadząc do fałszywie dodatnich lub fałszywie ujemnych rezultatów:

• Niewłaściwe przygotowanie pacjenta: Niestosowanie się do zaleceń dietetycznych, spożywanie produktów bogatych w błonnik lub fermentujące węglowodany przed badaniem, nieodstawienie wymaganych leków (antybiotyków, prokinetyków, przeczyszczających) może zafałszować wynik.
• Niewłaściwy czas postu: Zbyt krótki lub zbyt długi post przed badaniem.
• Aktywność fizyczna i palenie: Wysiłek fizyczny w dniu badania oraz palenie tytoniu (aktywne i bierne) przed testem.
• Niedawno przebyte procedury medyczne: Kolonoskopia, diagnostyka RTG przewodu pokarmowego z kontrastem w ciągu ostatnich czterech tygodni są względnymi przeciwwskazaniami.
• Przyspieszony pasaż jelitowy: U osób z bardzo szybkim pasażem jelitowym (np. po niektórych operacjach bariatrycznych lub usunięciu fragmentu jelita) laktuloza może szybko dotrzeć do jelita grubego, dając fałszywie dodatni, wczesny wzrost gazów.
• Niewłaściwa technika pobierania próbek: Nieprawidłowe napełnianie probówek powietrzem.
• Jednoczesne testy na nietolerancje: Wykonywanie testów na nietolerancje laktozy czy fruktozy zbyt krótko przed testem SIBO może dawać fałszywie dodatnie wyniki, dlatego zaleca się najpierw wykluczenie SIBO, a następnie, jeśli to konieczne, wykonanie testów na nietolerancje z zachowaniem odstępu co najmniej 2 dni.

Dodatkowe przygotowanie