Borelioza - pakiet przesiewowy

Borelioza z Lyme to najczęstsza choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze. Prawidłowe rozpoznanie na wczesnym etapie zakażenia pozwala wdrożyć leczenie i zapobiegać powikłaniom choroby.

Laboratoryjna diagnostyka boreliozy przebiega w dwóch etapach. Pierwszy krok to oznaczenie przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi w klasie IgM i IgG. Badanie wykonujemy nie wcześniej niż po kilku – 3-4- tygodniach od ukąszenia przez kleszcza i możliwego zakażenia. Wykonanie badania na boreliozę zbyt wcześnie może skutkować niemiarodajnym wynikiem. Dzieje się tak dlatego, iż przeciwciała IgM organizm zaczyna produkować po ok. 2-4 tygodniach infekcji, następnie ich poziom podnosi się stopniowo aby osiągnąć szczyt po ok. 6 tygodniach. Po tym okresie stężenie przeciwciał IgM spada. Natomiast przeciwciała IgG można wykryć dopiero po ok. 4-6 tygodniach. Najwyższy ich poziom obserwuje się po 4-6 miesiącach od infekcji. Z tego powodu pakiet przesiewowy można wykonać po upływie co najmniej miesiąca od ukąszenia kleszcza i ewentualnego zakażenia.

Przeciwciała przeciwko Borrelia burgdorferi w klasie IgG mogą się utrzymywać w organizmie nawet kilka lat, a pacjenci z wysokim mianem przeciwciał są seropozytywni długo po zakończeniu leczenia antybiotykami. Nie świadczy to o braku skuteczności terapii.

Jeśli wyniki badania tego etapu są ujemne oznacza to, iż nie doszło do zakażenia bakterią Borrelia burgdorferi i nie ma potrzeby wykonywania dalszych testów. Badania w pakiecie przesiewowym wykonywane są met. ELISA lub CLIA i cechuje je duża czułość lecz mniejsza swoistość. Dlatego jeśli wynik jest wątpliwy lub dodatni musi być potwierdzony testem Western-Blot.

Borelioza – pakiet przesiewowy – kto i kiedy powinien wykonać?

Pakiet przesiewowy wykonuje się u pacjentów, u których występuje podejrzenie boreliozy, pacjent zauważył ukąszenie przez kleszcza, występują objawy sugerujące chorobę.

WAŻNE: U ok. 30-50% pacjentów pierwszym objawem boreliozy z Lyme jest charakterystyczny rumień, powstający w miejscu wkłucia kleszcza. Jeśli u pacjenta wystąpił rumień świadczy to o zakażeniu i jest podstawą do wdrożenia leczenia. Wykonanie wówczas badań laboratoryjnych jest błędem i niepotrzebnie opóźnia terapię.

Borelioza może przebiegać w postaci wczesnej i/lub późnej. W przebiegu wczesnej boreliozy mogą wystąpić:

• objawy grypopodobne - 3 – 30 dni od zakażenia,
• zapalenie stawów – obrzęk stawów, ograniczenie ich ruchomości, głównie w stawie kolanowym lub barkowym,
• zapalenie mięśnia sercowego – objawy w postaci zaburzeń rytmu, objawy stanu zapalnego występują średnio ok. 21 dnia po zakażeniu ( nawet do 7 miesięcy od ukąszenia kleszcza),
• borelioza limfatyczne – ok. 2 miesiące od zakażenia.