Pakiet anemii rozszerzony

Symbol: PKANEMR

Pakiet anemii rozszerzony – więcej informacji:

Niedokrwistość, definiowana jako obniżenie stężenia hemoglobiny poniżej 12 g/dl, jest powszechnym problemem zdrowotnym, którego przyczyną najczęściej jest niedobór żelaza, a rzadziej witaminy B12 lub kwasu foliowego (B9). Objawy anemii są często niespecyficzne i obejmują m.in. osłabienie, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia koncentracji, bóle i zawroty głowy, bladość skóry, łamliwość włosów i paznokci, uczucie zimna czy duszności. Z uwagi na ich ogólny charakter, diagnostyka laboratoryjna jest niezbędna do potwierdzenia lub wykluczenia niedokrwistości oraz ustalenia jej specyficznej przyczyny. Pakiet anemii rozszerzony został stworzony, aby w sposób kompleksowy ocenić gospodarkę żelazem oraz poziom kluczowych witamin, co umożliwia skuteczną identyfikację źródła problemu i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Pakiet anemii rozszerzony – jakie badania zawiera pakiet?

Pakiet anemii rozszerzony ALAB laboratoria to zestaw badań laboratoryjnych, które pozwalają na dokładną ocenę stanu pacjenta pod kątem niedokrwistości i jej przyczyn. W skład pakietu wchodzą:

• Morfologia krwi z rozmazem automatycznym [link do badania]: Podstawowe badanie oceniające ogólny stan krwi, w tym poziom hemoglobiny (Hb) – kluczowego parametru w rozpoznawaniu niedokrwistości. Analizuje również liczbę i wielkość krwinek czerwonych, białych oraz płytek krwi.
• Ferrytyna [link do badania]: Białko odpowiedzialne za magazynowanie żelaza w organizmie, głównie w wątrobie. Jej poziom jest czułym wskaźnikiem zapasów żelaza i obniża się, zanim jeszcze dojdzie do spadku stężenia żelaza we krwi i hemoglobiny. Stanowi wczesny marker niedoboru żelaza.
• Żelazo [link do badania]: Oznaczenie stężenia żelaza w surowicy krwi. Pozwala ocenić aktualną dostępność tego pierwiastka niezbędnego do produkcji hemoglobiny.
• Transferyna (TIBC / UIBC) [link do badania]: Białko transportujące żelazo we krwi. Poziom transferyny oraz wskaźniki TIBC (całkowita zdolność wiązania żelaza) i UIBC (utajona zdolność wiązania żelaza) dostarczają informacji o zdolności organizmu do transportu żelaza. W przypadku niedoboru żelaza poziom transferyny zazwyczaj wzrasta, aby zwiększyć efektywność jego wychwytu.
• Witamina B12 (Kobalamina) [link do badania]: Witamina niezbędna do prawidłowej produkcji czerwonych krwinek oraz funkcjonowania układu nerwowego. Jej niedobór może prowadzić do anemii megaloblastycznej.
• Kwas foliowy (Witamina B9) [link do badania]: Witamina kluczowa w procesach krwiotwórczych i syntezie DNA. Podobnie jak witamina B12, jej niedobór może być przyczyną anemii megaloblastycznej.

Pakiet anemii rozszerzony – kto i kiedy powinien wykonać pakiet badań?

Wykonanie pakietu anemii rozszerzonego jest zalecane osobom, które doświadczają objawów mogących wskazywać na niedokrwistość. Chociaż symptomy te (takie jak osłabienie, zmęczenie, bladość skóry, łamliwe włosy i paznokcie, zawroty głowy, duszność) nie są specyficzne wyłącznie dla anemii, to właśnie badania laboratoryjne są kluczowe w postawieniu trafnej diagnozy.

Badanie jest szczególnie wskazane dla:

• Osób z przewlekłym zmęczeniem i osłabieniem: Nawet bez innych wyraźnych objawów.
• Kobiet obficie miesiączkujących: Z uwagi na zwiększoną utratę żelaza z krwią.
• Kobiet w ciąży i karmiących piersią: Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo i witaminy.
• Osób starszych: Często występują u nich zaburzenia wchłaniania składników odżywczych.
• Osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej: Ryzyko niedoboru witaminy B12 (obecnej głównie w produktach zwierzęcych) oraz słabszej przyswajalności żelaza niehemowego.
• Sportowców wyczynowych: Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, większa jego utrata z potem oraz potencjalne krwawienia do przewodu pokarmowego o niskim nasileniu.
• Osób z chorobami przewlekłymi: Takimi jak choroby przewodu pokarmowego (np. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba wrzodowa, zakażenie H. pylori), które mogą prowadzić do upośledzenia wchłaniania żelaza lub utraty krwi.
• Osób po operacjach (np. bariatrycznych, resekcji żołądka/jelit).

Pakiet anemii rozszerzony – możliwe przyczyny odchyleń od normy

Odchylenia od normy w wynikach Pakietu anemii rozszerzonego najczęściej wskazują na niedobory żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego, które są bezpośrednimi przyczynami niedokrwistości. Należy jednak pamiętać, że same niedobory mogą być wtórne do innych, poważniejszych schorzeń.

Możliwe przyczyny obniżonych wartości (niedoborów):

• Niedobór żelaza:
  • Utrata krwi: Obfite miesiączki, mięśniaki macicy, krwawienia z przewodu pokarmowego (np. choroba wrzodowa, rak jelita grubego, żylaki przełyku, pasożyty), częste krwawienia z nosa, urazy, operacje.
  • Zwiększone zapotrzebowanie/niewystarczająca podaż: Ciąża, laktacja, okres intensywnego wzrostu (dojrzewanie), wcześniactwo, intensywna aktywność fizyczna (u sportowców).
  • Upośledzone wchłanianie: Celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, infekcja Helicobacter pylori, stany po resekcji żołądka lub jelit (np. po operacji bariatrycznej).
  • Nieodpowiednia dieta: Niskobiałkowa, bogata w substancje upośledzające wchłanianie żelaza (np. fityniany, szczawiany), dieta wegetariańska/wegańska bez odpowiedniej suplementacji i bilansowania.
• Niedobór witaminy B12 i/lub kwasu foliowego:
  • Nieodpowiednia dieta: Dieta wegańska (brak źródeł B12), niedostateczne spożycie produktów bogatych w foliany.
  • Zaburzenia wchłaniania: Choroby jelit (np. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna), autoimmunologiczne zapalenie żołądka (anemia złośliwa), stany po resekcji żołądka, długotrwałe stosowanie niektórych leków (np. metformina, inhibitory pompy protonowej).
  • Zwiększone zapotrzebowanie: Ciąża, przewlekłe choroby zapalne.

W przypadku uzyskania wyników odbiegających od normy, zawsze należy skonsultować się z lekarzem w celu dalszej diagnostyki i ustalenia źródła problemu.

Pakiet anemii rozszerzony – przygotowanie do badania

Właściwe przygotowanie do pobrania krwi ma kluczowe znaczenie dla wiarygodności wyników.

• Na kilka dni przed badaniem należy zaprzestać przyjmowania preparatów żelaza, chyba że lekarz zalecił inaczej. Suplementacja żelazem może zafałszować jego poziom we krwi, a także wpłynąć na ferrytynę.
• Pobranie krwi powinno odbyć się na czczo, co oznacza, że należy powstrzymać się od jedzenia i picia (poza niewielką ilością wody) przez co najmniej 8-12 godzin przed badaniem.
• Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego dzień przed badaniem.
• Poinformuj personel medyczny o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach oraz ewentualnych chorobach przewlekłych.

Pakiet anemii rozszerzony – co może wpłynąć na wynik?

Na wyniki badań wchodzących w skład Pakietu anemii rozszerzonego mogą wpływać różne czynniki, niezwiązane bezpośrednio z niedokrwistością:

• Przyjmowanie suplementów: Suplementy żelaza mogą podwyższać jego poziom, a także wpływać na poziom ferrytyny. Suplementy witamin B mogą wpływać na poziomy witamin B12 i B9.
• Stany zapalne i infekcje: Ferrytyna jest białkiem ostrej fazy, co oznacza, że jej poziom może wzrosnąć w odpowiedzi na stan zapalny, infekcję, uraz czy nowotwór, maskując tym samym rzeczywisty niedobór żelaza.
• Choroby wątroby i nerek: Mogą wpływać na metabolizm i magazynowanie żelaza oraz witamin.
• Przewlekłe choroby: Niektóre choroby przewlekłe (np. choroby autoimmunologiczne, nowotwory) mogą prowadzić do niedokrwistości chorób przewlekłych, która ma inne mechanizmy niż niedoborowa.
• Ciąża: Fizjologicznie zmienia parametry krwi, w tym objętość osocza, co może wpływać na stężenie hemoglobiny i żelaza. Zwiększa się również zapotrzebowanie na żelazo i kwas foliowy.
• Intensywny wysiłek fizyczny: Może wpływać na niektóre parametry hematologiczne.
• Błędy w przygotowaniu do badania: Nieprzestrzeganie zaleceń dotyczących diety (brak czczo) lub przyjmowania leków/suplementów może prowadzić do zafałszowania wyników.
• Transfuzje krwi: Niedawne transfuzje krwi mogą wpływać na parametry morfologii oraz poziom żelaza.

Dodatkowe przygotowanie