Karbamazepina

Karbamazepina jest lekiem przeciwpadaczkowym, stosowanym w leczeniu różnych postaci tej choroby. Ponadto w profilaktyce zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u pacjentów, którzy nie reagują na leczenie litem, w bólach napadowych w neuralgii nerwu trójdzielnego. Po podaniu doustnym karbamazepina wchłania się niemal całkowicie z przewodu pokarmowego. Obecność pokarmu nie wpływa istotnie na jej absorpcję.

Maksymalne stężenie karbamazepiny w surowicy krwi (Cmax) jest osiągane po około 2 godzinach w przypadku podania w postaci syropu i po upływie do 24 godzin przy zastosowaniu tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Warto zauważyć, że podanie w formie o zmodyfikowanym uwalnianiu skutkuje niższymi wartościami Cmax w porównaniu do konwencjonalnych tabletek. Natomiast po podaniu w postaci czopków, ilość wchłoniętej karbamazepiny jest o około 25% mniejsza niż po zastosowaniu tabletek.

Stan stacjonarny, czyli sytuacja, w której szybkość wprowadzania leku do organizmu równoważy się z szybkością jego eliminacji, zazwyczaj osiągany jest po 1-2 tygodniach leczenia. Okres ten może wykazywać znaczne wahania, co jest związane z indukcją enzymów wątrobowych. Karbamazepina wiąże się z białkami osocza w 70-80%, przenika przez barierę krew-mózg, a także przez łożysko oraz do pokarmu kobiecego. W mleku matki osiąga stężenia wynoszące od 25% do 60% stężenia w krwi.

Metabolizm karbamazepiny zachodzi przede wszystkim w wątrobie, głównie za pośrednictwem izoenzymu CYP3A4. W wyniku tego procesu powstaje między innymi 10,11-epoksyd, który wykazuje działanie przeciwpadaczkowe o sile porównywalnej do związku macierzystego. Biologiczny okres półtrwania karbamazepiny zależy od długości jej stosowania i wynosi 36 godzin w okresie początkowym, a 16-24 godziny podczas stosowania długotrwałego. W przypadku jednoczesnego stosowania innych induktorów enzymów mikrosomalnych, okres półtrwania karbamazepiny może ulec skróceniu nawet do 9-10 godzin.

Karbamazepina jest eliminowana z organizmu głównie z moczem (72%), 28% z kałem. Eliminacja leku jest szybsza u dzieci niż u dorosłych. U osób w podeszłym wieku farmakokinetyka karbamazepiny jest porównywalna do tej u osób młodszych. Karbamazepina zwiększa aktywność enzymów wątrobowych odpowiedzialnych za metabolizm wielu substancji, w tym innych leków. Z tego powodu może znacząco wpływać na farmakokinetykę licznych jednocześnie przyjmowanych substancji.

Kto i kiedy powinien wykonać badanie karbamazepiny?

Monitorowanie stężenia leku może być użyteczne w sytuacji znacznego zwiększenia częstotliwości napadów padaczkowych, gdy istnieje konieczność sprawdzenia, czy pacjent przestrzega zaleceń i regularnie przyjmuje lek.

Ponadto w czasie ciąży, w przypadkach stosowania u dzieci i młodzieży oraz gdy u pacjenta podejrzewa się zaburzenia wchłaniania oraz nasilenie działania toksycznego terapii złożonych, gdy lek jest podawany równocześnie z lekami przeciwbólowymi i przecwizapalnymi (np. dekstropropoksyfen), antybiotykami (antybiotyki makrolidowe np. erytromycyna, klarytromycyna, ponadto cyprofloksacyna), lekami o działaniu androgennym (np. danazol), leki przeciwdepresyjne (np. fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, trazodon), inne leki przeciwpadaczkowe (wigabatryna), leki przeciwhistaminowe (np. loratadyna), leki przeciwgrzybicze (np. itrakonazol, ketokonazol, flukonazol, worykonazol), leki przeciwpsychotyczne (np.olanzapina), leki przeciwgruźlicze (np.izoniazyd), leki przeciwwirusowe (inhibitory proteazy HIV, np. rytonawir), inhibitory anhydrazy węglanowej (np.acetazolamid), leki sercowo-naczyniowe (np. diltiazem, werapamil), leki stosowane w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych (prawdopodobnie cymetydyna, omeprazol).

Dodatkowe przygotowanie