SIBO – test wodorowo-metanowy

Badanie polega na pomiarze poziomu wodoru i metanu w wydychanym przez pacjenta powietrzu,po wypiciu przez niego roztworu laktulozy. Istnieje ścisła zależność między jelitową produkcją tych gazów a ich wydalaniem przez płuca.

SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, to stan, w którym w jelicie cienkim występuje zwiększona liczba bakterii, co powoduje objawy i może prowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Głównymi objawami są: wzdęcie brzucha, biegunki, ból brzucha. Nieleczone SIBO pociąga za sobą niekorzystne skutki zdrowotne (m.in. niedobór witaminy B12, A i D, a nawet niedożywienie). W prawidłowych warunkach jelito cienkie człowieka zawiera niewielką liczbę bakterii. Stan, w którym w tej części jelita pojawia się duża ich liczba, nazywamy zespołem przerostu bakteryjnego (SIBO). Bakterie te pochodzą zarówno z jelita cienkiego (które zazwyczaj występują w jelicie cienkim w bardzo niewielkiej ilości), jak i jelita grubego. Mogą wywołać biegunkę i upośledzenie wchłaniania jelitowego. Objawy SIBO nie są charakterystyczne tylko dla tej choroby.

Najczęściej występują:

• wzdęcie brzucha (nadmierne gromadzenie i oddawanie gazów),
• przewlekła biegunka (wodnista lub tłuszczowa – trudna do spłukać),
• ból brzucha,
• uczucie pełności w jamie brzusznej,
• zaparcia.

W zaawansowanej fazie choroby mogą wystąpić:

• utrata masy ciała i niedożywienie,
• obrzęki,
• objawy niedoboru witamin A – kurza ślepota, zmiany skórne i D – m.in. osteomalacja i osteoporoza, tężyczka (związane z zaburzoną gospodarka wapnia),
• objawy niedoboru witaminy B12 – np. zaburzenia neurologiczne, niedokrwistość z niedoboru witaminy B12,
• zmiany skórne – rumień guzowaty, wysypki plamisto-grudkowe.

U części chorych występują powiększenie obwodu brzucha, ale u niektórych osób z tym zespołem nie stwierdza się żadnych objawów chorobowych.

Czynniki zwiększające ryzyko występowania SIBO:

• zaburzenia czynności motorycznej (perystaltyki) jelit – np. w zespole jelita drażliwego, twardzinie układowej, cukrzycy (neuropatia cukrzycowa), chorobie Parkinsona,
• nieprawidłowości anatomiczne – zwężenie jelita (po radioterapii), zrosty pooperacyjne, omijające operacje bariatryczne, stan po operacjach, podczas których doszło do wycięcia fragmentu jelita,
• zaburzenia trawienia w przebiegu takich chorób, jak przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza,
• marskość wątroby, przewlekła choroba nerek,
• leki – opioidy, leki hamujące wydzielanie żołądkowe,
• niedobory odporności – niedobór IgA, zakażenie HIV,
• inne – podeszły wiek, uchyłki jelita cienkiego.

Wodorowo-metanowy test oddechowy z laktulozą jest ważnym, prostym i bezpiecznym badaniem stosowanym w diagnostyce SIBO. Badanie polega na pomiarze poziomu wodoru i metanu w wydychanym przez pacjenta powietrzu po wypiciu roztworu laktulozy. Pomiaru dokonujemy przed zażyciem laktulozy, a następnie w 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140, 160 i 180 minucie po jej przyjęciu. Do badania potrzebny jest specjalny zestaw, który pacjent otrzymuje w Punkcie Pobrań (jego koszt zawarty jest w cenie badania).

Ważne informacje:

SIBO - test wodorowo-metanowy może być wykonywany w Punkcie Pobrań ALAB laboratoria. Pacjent może również zabrać zestaw do domu i wykonać badanie w dogodnym dla siebie czasie, pamiętając o odpowiednim przygotowaniu do badania.

Jak się przygotować do wodorowo-metanowego testu oddechowego:

1. Na 4 tygodnie przed testem nie należy zażywać antybiotyków.
2. Przynajmniej tydzień przed testem - jeśli pacjent to dobrze toleruje - należy zaprzestać stosowania leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego (metoklopramid, trimebutyna, itopryd, cyzapryd) oraz leków przeczyszczających. Należy unikać również nadmiernych ilości błonnika.
3. Przed testem wodorowo-metanowym należy unikać pokarmów zawierających łatwo fermentujące składniki, jak np. węglowodany złożone.
4. Nie ma jednoznacznych rekomendacji dotyczących zaprzestania stosowania probiotyków przed testem wodorowo-metanowym. Niektórzy zalecają aby ich nie zażywać przed badaniem.
5. Test wykonuje się na czczo, 8-12 godzin od ostatniego posiłku.

Uproszczona interpretacja wyników (ostatecznej interpretacji wyniku dokonuje lekarz, biorąc pod uwagę objawy pacjenta oraz przeprowadzony wywiad):

Podejrzenie wyniku pozytywnego pod kątem rozpoznania SIBO w teście z laktulozą występuje gdy notuje się:

• izolowany wzrost produkcji wodoru o 20 ppm w stosunku do najniższej wartości w badaniu
• lub izolowany wzrost produkcji metanu o 12 ppm w stosunku do najniższej wartości poprzedniej w badaniu
• lub wzrost produkcji zarówno wodoru jak i metanu o 15 ppm w stosunku do poprzedniej wartości w badaniu, po zsumowaniu wyników obydwu gazów.

Test wodorowo-metanowy - kto i kiedy powinien wykonać badanie w kierunku SIBO?

Wskazaniem do wykonania badania jest podejrzenie SIBO.

Ponadto wodorowo-metanowy test oddechowy jest wskazany do oceny leczenia SIBO po antybiotykoterapii.

Test wodorowo-metanowy rekomendowany jest również dla pacjentów z zaparciami i spowolnioną perystaltyką przewodu pokarmowego, aby ocenić, czy przyczyną dolegliwości nie jest nadmierne wydzielanie metanu.

Wodorowo-metanowy test oddechowy jest również wskazany u pacjentów skarżących się na wzdęcia brzucha, ich przyczyną może być zwiększona produkcja metanu w jelitach.