Mrowienie w nogach i stopach to uciążliwa dolegliwość, która może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Wśród jej przyczyn wymienia się m.in. choroby układu krążenia, cukrzycę czy niedobory pokarmowe. Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać pozostałe przyczyny mrowienia w stopach i dowiedzieć się, co robić w przypadku jego wystąpienia.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są najczęstsze przyczyny mrowienia w stopach?
- Kiedy mrowienie nóg można uznać za sygnał alarmowy?
- Jakie badania wykonać w przypadku wystąpienia mrowienia kończyn dolnych?
- Jak leczy się mrowienie w nogach?
Spis treści:
- Najczęstsze przyczyny mrowienia w nogach i stopach
- Kiedy mrowienie nóg może być sygnałem alarmowym?
- Mrowienie nóg – jakie badania wykonać?
- Jak leczyć mrowienie nóg i stóp?
- Mrowienie w nogach: odpowiedzi na najczęstsze pytania (FAQ)
Najczęstsze przyczyny mrowienia w nogach i stopach
Mrowienie w nogach i stopach (w klasyfikacji ICD-10 oznaczone kodem R20.2) to dolegliwość, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Jej przyczyny są bardzo różne – od chorób układu krążenia, przez ucisk nerwu, po niedobory pewnych składników odżywczych.
W większości przypadków mrowienie ma charakter krótkotrwały i wynika z przejściowej kompresji naczyń lub nerwów (np. przy długotrwałym siedzeniu, podczas snu) i ustępuje samoistnie po zmianie niewygodnej pozycji.
Regularne mrowienie w nogach może mieć jednak inne, przewlekłe przyczyny. Jedną z nich jest zaburzony przepływ krwi, który prowadzi do niedotlenienia tkanek. Choć zaburzenia krążenia w kończynach dolnych częściej objawiają się bólem i skurczami mięśni przy chodzeniu (tzw. chromaniem przestankowym), może również wystąpić uczucie drętwienia, mrowienia lub szczypania. Tego rodzaju objawy mogą towarzyszyć chorobom układu krążenia, takim jak miażdżyca, przewlekła niewydolność żylna, zakrzepica czy niewydolność serca.
Inną przewlekłą przyczyną może być stały ucisk na nerw. Może on wynikać z dyskopatii, zwężenia kanału kręgowego, nieprawidłowego ustawienia kręgosłupa (np. w przebiegu skoliozy), przepukliny krążka międzykręgowego (prowadząc do radikulopatii). Tego typu ucisk prowadzi nie tylko do mrowienia, ale też do bólu i zaburzeń czucia w kończynach.
Kolejną przyczyną, która może leżeć u podłoża mrowienia nóg, jest neuropatia obwodowa, czyli uszkodzenie nerwów obwodowych (poza rdzeniem kręgowym i mózgiem). Najczęściej rozwija się ona w przebiegu cukrzycy, zaczynając się od palców stóp i stopniowo obejmując wyższe partie kończyn.
Uszkodzenie nerwów obwodowych może być również efektem infekcji, działania toksyn lub chorób układu nerwowego i objawiać się zarówno mrowieniem, jak i drętwieniem oraz utratą czucia w nogach.
Mrowienie stóp bywa spowodowane również innymi problemami zdrowotnymi, takimi jak m.in.:
Uczucie mrowienia w kończynach dolnych może być spowodowane również przyjmowaniem niektórych leków, sięganiem po używki (np. alkohol) czy nieprawidłowo zbilansowaną dietą. Jedną z częstszych przyczyn neurologicznych jest niedobór witaminy B12, który może prowadzić do uszkodzenia nerwów obwodowych i wywoływać parestezje (uczucie mrowienia i drętwienia). Wśród innych czynników wymienia się również niski poziom magnezu, potasu oraz innych witamin z grupy B.
Kiedy mrowienie nóg może być sygnałem alarmowym?
Mrowienie nóg może być sygnałem alarmowym, jeśli pojawia się regularnie i ma tendencję do nasilania się – każdy kolejny epizod, który jest silniejszy od poprzedniego, powinien zwrócić uwagę. Warto skonsultować go z lekarzem.
Sygnałem alarmowym są również objawy towarzyszące mrowieniu, takie jak m.in.
- omdlenia
- uczucie osłabienia
- zawroty głowy
- duszności
- ból w klatce piersiowej
- utrata czucia w nogach
- ból lub nagły obrzęk kończyn dolnych
- zasinienie skóry
Mrowienie w stopach może wydawać się czymś błahym, ale nie należy go lekceważyć. Czasami jest wynikiem nieprawidłowej pozycji ciała czy niedoborów pokarmowych, ale innym razem może być spowodowane chorobami, które wymagają wdrożenia leczenia farmakologicznego czy operacyjnego.
Mrowienie nóg – jakie badania wykonać?
Mrowienie w stopach – co robić, gdy się pojawi? Kluczowe jest wykonanie badań diagnostycznych, które pomogą określić przyczynę dolegliwości. W pierwszej kolejności zwykle zlecane są podstawowe badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, oznaczenie poziomu glukozy, witaminy B12 oraz hormonów tarczycy, ponieważ zaburzenia metaboliczne i niedobory mogą prowadzić do neuropatii.
W zależności od podejrzenia przyczyny dolegliwości, lekarz może również skierować na badania obrazowe, np. kręgosłupa, które pozwolą ocenić ewentualne zmiany zwyrodnieniowe, przepukliny krążków międzykręgowych czy zwężenie kanału kręgowego.
W diagnostyce neuropatii obwodowej pomocne mogą być również badania elektrofizjologiczne, takie jak elektromiografia (EMG) i elektroneurografia (ENG), które umożliwiają ocenę przewodnictwa nerwowego oraz lokalizację i charakter uszkodzenia.
Dodatkowo, w przypadku podejrzenia zaburzeń naczyniowych kończyn dolnych, lekarz może zlecić badanie dopplerowskie (USG Doppler) w celu oceny przepływu krwi.
Zakres diagnostyki jest każdorazowo dobierany indywidualnie, w oparciu o wywiad lekarski i występujące objawy.
Jak leczyć mrowienie nóg i stóp?
Sposób leczenia mrowienia nóg zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku cukrzycy – jej wyrównanie i odpowiednie długoterminowe leczenie. Gdy problem wynika z niedoborów pokarmowych, konieczne jest wprowadzenie zmian w diecie i odpowiedniej suplementacji. W przypadku zaburzeń przepływu krwi zaleca się regularną aktywność fizyczną prowadzoną pod okiem fizjoterapeuty, leczenie farmakologiczne dobrane przez lekarza, a także noszenie specjalnych pończoch uciskowych.
>> Sprawdź również artykuł: Zakrzepica żył głębokich – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Z kolei w przypadku dolegliwości spowodowanych uciskiem na nerwy pomocne mogą być odpowiednio dobrane ćwiczenia i masaże na mrowienie w stopach. Pomogą one wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za prawidłowe ułożenie stopy podczas chodzenia, tym samym zmniejszając ucisk na nerwy. Ich uzupełnieniem mogą być inne formy terapii np. fizykoterapia.
W przypadku przewlekłych dolegliwości lekarz może zalecić objawowe leczenie farmakologiczne (np. lekami przeciwpadaczkowymi lub przeciwdepresyjnymi stosowanymi w przypadku polineuropatii).
Przy odpowiednich wskazaniach specjalista może także rozważyć interwencję chirurgiczną usuwająca przyczynę dolegliwości.
Mrowienie w nogach: odpowiedzi na najczęstsze pytania (FAQ)
Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące mrowienia w stopach.
Mrowienie nóg nie zawsze świadczy o poważnych problemach zdrowotnych. W niektórych przypadkach ma charakter przejściowy i wynika np. z nieprawidłowej pozycji ciała czy źle zbilansowanej diety. Jednak nie jest to objaw, który można lekceważyć – szczególnie jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas i towarzyszą mu inne niepokojące dolegliwości (np. omdlenia, ból w klatce piersiowej).
W pierwszej kolejności warto zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zdecyduje, czy konieczna jest dalsza diagnostyka pod okiem lekarza specjalisty (np. neurologa, ortopedy).
Sposób leczenia zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku niedoborów pokarmowych wprowadza się zmiany w diecie i odpowiednią suplementację. Jeśli mrowienie jest skutkiem przewlekłego schorzenia (np. cukrzycy, miażdżycy, stwardnienia rozsianego) konieczne jest leczenie choroby podstawowej. Z kolei, gdy wynika ono z ucisku na nerwy, pomocne są ćwiczenia na mrowienie w stopach wykonywane pod okiem fizjoterapeuty.
W przypadku mrowienia w nogach wskazane może być wzbogacenie diety lub wprowadzenie suplementacji witamin z grupy B (m.in. witaminy B12), które są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Opieka merytoryczna: lek. Maria Wydra
Biblografia
- Beran, Roy. „Paraesthesia and peripheral neuropathy.” Australian family physician 44.3 (2015): 92-95.
- Henderson, Kyle K., Justine Parker, and Kurt P. Heinking. Mountaineering-induced bilateral plantar paresthesia. Journal of Osteopathic Medicine 114.7 (2014): 549-555.
- https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/zakrzepica-zyl-glebokich-przyczyny-objawy-diagnostyka-leczenie/?srsltid=AfmBOorn0clbmXBzPy-JMEvc4w28yq-dLHCyei3hvlxKPAWdA-Jg9DvV
- https://medlineplus.gov/ency/article/003206.htm
