CRP w ciąży – co oznacza podwyższony wynik?

Białko C-reaktywnego (CRP) jest niezwykle czułym markerem stanu zapalnego w organizmie. Przyczyną podwyższonego poziomu CRP są przede wszystkim infekcje bakteryjne, ale może to być spowodowane również zakażeniem innymi drobnoustrojami lub występować w przebiegu stanów zapalnych niezwiązanych z infekcją.

W trakcie ciąży, zwłaszcza w III trymestrze, poziom CRP może być podniesiony mimo braku aktywnej choroby. Kiedy wykonywać i jak interpretować badanie CRP? Artykuł daje odpowiedzi dotyczące wykonywania badania CRP u kobiet ciężarnych.

Spis treści:

1. Czym jest badanie CRP w ciąży?
2. Normy CRP w ciąży
3. Co oznacza podwyższone CRP w ciąży?
4. Jakie CRP w ciąży jest niebezpieczne?
5. CRP w ciąży: niezbędna diagnostyka
6. Dlaczego należy monitorować CRP w ciąży?
7. Czynniki zwiększające CRP w ciąży
8. Jak obniżyć CRP w ciąży?

Czym jest badanie CRP w ciąży?

Badanie CRP jest ilościowym testem laboratoryjnym służącym określeniu w krwi stężenia białka C-reaktywnego należącego do grupy tzw. białek ostrej fazy. Oznaczanie poziomu CRP jest przydatne w diagnozowaniu i monitorowaniu leczenia chorób związanych ze stanem zapalnym, głównie chorób infekcyjnych wywoływanych przez bakterie.

Białko CRP jest wytwarzane w wątrobie i komórkach tłuszczowych. W warunkach fizjologicznych stężenie białka C-reaktywnego pozostaje na niskim poziomie. Jego stężenie szybko wzrasta na skutek wydzielania przez komórki odpornościowe cytokin prozapalnych, głównie IL-6, IL-1, TNF-α.

Rolą białka CRP jest udział w mechanizmach odporności nieswoistej, polegający na:

• eliminowaniu patogennych drobnoustrojów,
• usuwaniu obumarłych komórek organizmu,
• aktywacji układu dopełniacza,
• nasileniu procesu fagocytozy.

Wysoki poziom CRP w krwi wskazuje na wystąpienie stanu zapalnego, ale nie prowadzi do zdiagnozowania konkretnej choroby. Jej zlokalizowanie i rozpoznanie wymaga dodatkowej diagnostyki laboratoryjnej.

>> Sprawdź też: CRP – jak interpretować wyniki badania?

Normy CRP w ciąży

W warunkach fizjologicznych białko CRP jest produkowane na niskim poziomie, jego stężenie wzrasta w odpowiedzi na stan zapalny organizmu. Normy CRP są takie same dla całej populacji: dorosłych, dzieci, noworodków. Stężenie CRP we krwi w warunkach fizjologicznych nie przekracza 5 mg/l (zazwyczaj wynosi,0,08–3,1 mg/l ), chociaż czasami może być ono nieco wyższe.

W czasie ciąży, szczególnie w III trymestrze, obserwowany jest podwyższony poziom stężenia CRP. Uznawane jest to za stan fizjologiczny i dlatego za prawidłowe u kobiet ciężarnych traktowane są wyniki do 10 mg/l.

Kompleksowe badania dla kobiet w ciąży zrobisz w ALAB laboratoria. Dowiedz się, co obejmuje pakiet!

Co oznacza podwyższone CRP w ciąży?

Wynik CRP powyżej 5 mg/l w trakcie ciąży powinien skłonić do wyjaśnienia przyczyny podwyższonego poziomu białka C-reaktywnego. Jeżeli stężenie nie przekracza wartości 10 mg/l może być to stan fizjologiczny (dzieje się tak szczególnie często w III trymestrze ciąży), lub może świadczyć o niewielkim, łagodnym stanie zapalnym spowodowanym np. przeziębieniem lub wywołanym przez czynniki nieinfekcyjne j.

W zakażeniach wirusowych wartości CRP dochodzą do 40-50 mg/l, w zakażeniach bakteryjnych mogą przekraczać 100 mg/l. Najwyższe stężenia CRP obserwuje się w poważnych zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi (nawet > 500 mg/l) oraz po dużych urazach i operacjach. W infekcjach wywoływanych przez bakterie Gram-dodatnie i pasożyty poziom CRP jest niższy i dochodzi do ok. 100 mg/l. Przyczyną podwyższonego poziomu białka C-reaktywnego mogą być również:

• choroby autoimmunologiczne,
• oparzenia,
• nowotwory,
• alergie,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

>> Może Cię zainteresować także: Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) – dieta

Jakie CRP w ciąży jest niebezpieczne?

W ciąży za powód do niepokoju przyjmuje się poziom CRP powyżej 10 mg/l. Przekroczenie tej wartości wymaga konsultacji z lekarzem i konieczność przeprowadzenia dalszej szczegółowej diagnostyki laboratoryjnej, która ułatwi identyfikację przyczyny stanu zapalnego i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

CRP w ciąży: niezbędna diagnostyka

Stężenie CRP odzwierciedla najczęściej aktywność, rozległość i dynamikę stanu zapalnego. Wzrost wartości CRP w początkowej fazie procesu zapalnego jest bardzo szybki, a powrót do prawidłowego stężenia wskazuje na wygaśnięcie zapalenia. Pomiar poziomu CRP w krwi jest więc bardzo użytecznym narzędziem do diagnozowania stanów zapalnych.

Wskazaniem do wykonania badania CRP w ciąży jest:

• podejrzenie infekcji (np. choroby dróg oddechowych, moczowych),
• gorączka, stany podgorączkowe,
• podejrzenie przedwczesnego odejścia wód płodowych,
• operacja/uraz,
• monitorowanie leczenia infekcji (po antybiotykoterapii),
• ocena aktywności choroby przewlekłej,
• choroby autoimmunologiczne,
• profilaktyczna ocena stanu zdrowia.

Materiałem do badania poziomu CRP jest krew pobrana z żyły łokciowej. Test laboratoryjny nie wymaga specjalnego przygotowania (nie trzeba być na czczo). Dla ułatwienia przeprowadzenia pobrania krwi przed badaniem należy spożyć 1-2 szklanki wody.

>> Jeśli chcesz odpowiednio przygotować się do diagnostyki, przeczytaj: Wykonywanie badań laboratoryjnych na czczo – fakty i mity

Badanie CRP zrobisz w ALAB laboratoria. Sprawdź, co obejmuje pakiet!

Dlaczego należy monitorować CRP w ciąży?

Podwyższone CRP może być przyczyną problemów zdrowotnych zarówno matki, jak i dziecka. Wysoki poziom białka C-reaktywnego wiąże się z ryzykiem porodu przedwczesnego, zahamowaniem rozwoju płodu i innych powikłań u noworodków.

Monitorowanie poziomu CRP w ciąży ma istotne znaczenie dla wczesnego wykrycia stanów zapalnych oraz kontroli skuteczności zastosowanej terapii.

Czynniki zwiększające CRP w ciąży

Czynnikami powodującymi podwyższenie poziomu CRP są:

• infekcje (zakażenia),
• urazy, złamania,
• oparzenia,
• choroby autoimmunologiczne,
• intensywny wysiłek fizyczny,
• nadwaga i otyłość,
• nadciśnienie tętnicze,
• zapalenie dziąseł i przyzębia,
• stres,
• palenie tytoniu,
• nieodpowiednia dieta (bogata w tłuszcze nienasycone, cukry, żywność wysokoprzetworzoną).

>> Sprawdź też:

• Nadwaga a otyłość – czym się różnią? Klasyfikacja, leczenie i konsekwencje otyłości
• Kwasy omega-3 i omega-6 w diecie kobiet w ciąży. Czy kobiety w ciąży mogą jeść ryby?

Jak obniżyć CRP w ciąży?

Podwyższony poziom CRP w ciąży powinien być zawsze konsultowany z lekarzem, który zależnie od rozpoznanej przyczyny stanu zapalnego, wdroży właściwe leczenie oraz określi zakres zmian w stylu życia, które mogą wspomóc terapię prowadzącą do obniżenia poziomu CRP.

Wpływ na obniżenie CRP mają:

• rezygnacja ze spożywania alkoholu i palenia papierosów,
• unikanie stresu (techniki relaksacyjne),
• odpowiednie nawadnianie,
• lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do własnych możliwości,
• odpowiednia dieta:
  • pokarmy bogate w antyoksydanty – warzywa i owoce np. brokuły, buraki, brukselka, jarmuż, szpinak, warzywa strączkowe, maliny, borówki, owoce cytrusowe,
  • pokarmy bogate w kwasy omega-3 – tłuste ryby morskie: tuńczyk, makrela, łosoś, sardynki,
  • bogate w błonnik produkty pełnoziarniste – makarony pełnoziarniste, kasze, ryż brązowy, płatki owsiane,
  • nabiał niskotłuszczowy (jogurt, kefir, chudy biały ser),
  • oliwa z oliwek,
  • orzechy.

>> Sprawdź także: Kwasy omega-3 i omega-6 – czy masz ich wystarczającą ilość w diecie?

Jeśli szukasz sposobu, by zredukować stres, przeczytaj: Medytacja – jak działa na stres? Czym jest medytacja, jak zacząć medytować?

Piśmiennictwo

1. lek. Magdalena Wiercińska „Badanie CRP. Jakie są normy CRP? Czy duże stężenie CRP powinno niepokoić?” https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/98808,bialko-c-reaktywne-crp (dostęp 07.07.2025 r.)
2. Małgorzata Biernacka-Zielińska, Beata Nowak, Piotr Wiland „Białko C-reaktywne (CRP)”  https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.87.3.1.2. (dostęp 08.07.2025 r.)
3. Beata Nowak, Piotr Wiland „Badania Diagnostyczne -Badania laboratoryjne” Interna Szczeklika 20