Aminotransferaza alaninowa (ALT) (I17)

ALT (aminotransferaza alaninowa) występuje głównie w wątrobie, w cytoplazmie hepatocytów, bierze udział w przemianach białek. Uszkodzenie lub choroba miąższu wątroby powoduje uwolnienie tego hepatokomórkowego enzymu do krążenia. W ten sposób wzrasta aktywność ALT w surowicy. Oznaczenie aktywności ALT jest wykorzystywane w diagnostyce stanów zapalno-uszkodzeniowych wątroby niezależnie od etiologii.

ALT (aminotransferaza alaninowa) jest narządowo niespecyficzny - w mniejszych ilościach znajduje się w nerkach (wykazuje aktywność w komórkach ściany cewek nerek), w komórkach mięśni poprzecznie prążkowanych (tym samym w sercu). Okres półtrwania tego enzymu wynosi około 47 godzin. Podwyższona aktywność enzymu występuje ponadto w: martwicy mięśnia sercowego (zawał mięśnia sercowego), po urazowe uszkodzenia serca (np. po zabiegach kardiochirurgicznych), uszkodzenia mięśni szkieletowych (zmiażdżenia kończyn, inne urazy, zapalenia mięśni, rzadziej dystrofia mięśniowa, rabdomioliza), w zatruciach i podczas stosowania niektórych leków, zwłaszcza z grupy statyn. Mniejsze wartości enzymu występują u pacjentów poddawanych dializie nerkozastępczej, z mocznicą, niedoborem witaminy B6 i w schyłkowej postaci martwicy wątroby.

Do najczęstszych przyczyn znacznego wzrostu aktywności ALT zalicza się czynniki wirusowe, niedokrwienne, toksyczne (np. zatrucie paracetamolem), autoimmunologiczne i wczesną fazę niedrożności dróg żółciowych.

Obserwowane w surowicy aktywności ALT (aminotransferazy alaninowej) są zwykle wyższe niż AST, co wynika ze zróżnicowanej lokalizacji komórkowej tych enzymów i różnych okresów ich półtrwania. Aktywność ALT w surowicy jest niezależnym wskaźnikiem niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) i przemawia za insulinoopornośćią.

Aminotransferaza alaninowa - kto i kiedy powinien wykonać badanie ALT?

Badanie ALT (aminotransferazy alaninowej), podobnie jak badanie AST (aminotransferazy asparaginianowej) jest uważane za kluczowe w diagnostyce chorób i uszkodzeń wątroby. Oba testy często są zlecane równolegle w ramach tzw. panelu wątrobowego.

Wskazaniem do wykonania badania ALT są objawy sugerujące schorzenia wątroby (bóle brzucha, osłabienie, brak apetytu, żółtaczka, ciemny mocz, odbarwiony stolec, świąd skóry, nudności, wymioty).

Oznaczenie poziomu ALT (samodzielnie lub z innymi badaniami) jest rekomendowane osobom, które:

• przyjmują leki, które mają negatywny wpływ na wątrobę,
• mają lub miały przypadki chorób wątroby w rodzinie,
• są szczególnie narażone na ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby,
• mają nadwagę i/lub cukrzycę,
• nadużywają alkoholu.

Badanie ALT (aminotransferazy alaninowej) wykonuje się też w przypadku osób z niespecyficznymi objawami, w celu wykluczenia chorób wątroby. U osób ze zdiagnozowaną chorobą wątroby cykliczne oznaczanie poziomu ALT jest pomocne w monitorowaniu skuteczności leczenia.