Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w klasyfikacji ICD-10 oznacza się ją kodem E06.3. Przeważająca większość pacjentek to kobiety. Czy mężczyźni również chorują na Hashimoto? Jakie są objawy choroby u płci męskiej, czy obserwuje się różnice w przebiegu choroby? Dowiesz się z artykułu.
Spis treści:
- Czy mężczyźni chorują na Hashimoto?
- Objawy Hashimoto u mężczyzn
- Jak Hashimoto wpływa na płodność u mężczyzn?
- Choroba Hashimoto u mężczyzn – diagnostyka
- Leczenie choroby Hashimoto u mężczyzn
- Hashimoto u mężczyzn: często zadawane pytania
- Podsumowanie
Czy mężczyźni chorują na Hashimoto?
Mężczyźni chorują na choroby tarczycy rzadziej niż kobiety, proporcja wynosi 1:4. Częstość występowania chorób tego gruczołu rośnie z wiekiem. Dane z USA podają, iż 3 % młodych mężczyzn ma podwyższony poziom TSH, w wieku 65-74 lata dotyczy to już 10%, a powyżej 74 r.ż – 16 %. Badanie z Wielkiej Brytanii pokazuje, iż podwyższone TSH dotyczy 7,5% kobiet i ok. 3% mężczyzn. W Danii jawna niedoczynność występuje u 4% kobiet i 1,3% mężczyzn.
Zachorowalność na chorobę Hashimoto pokazuje jeszcze większą dysproporcję i dotyka 8 razy częściej kobiety. Szczyt zachorowań przypada na 4-5 dekadę.
| WAŻNE! Mężczyźni rzadziej chorują na chorobę Hashimoto. Jednak – zwłaszcza po 40 r.ż – należy ją brać pod uwagę, poszukując przyczyn niedoczynności tarczycy u mężczyzny. |
Objawy Hashimoto u mężczyzn
Objawy choroby Hashimoto związane są z zaburzeniami funkcjonowania tarczycy i pojawiają się na etapie niedoczynności tego gruczołu. Ponieważ zapalenie tarczycy rozwija się powoli, na początku choroby – gdy narząd funkcjonuje prawidłowo – pacjent nie obserwuje żadnych objawów. Z czasem, gdy choroba się rozwija i pojawia się niedoczynność tarczycy, obserwuje się spowolnienie metabolizmu i pojawienie się szeregu symptomów z tego wynikających.
Należy podkreślić, iż ogólne objawy zaburzeń funkcjonowania tarczycy są podobne u obydwu płci i obejmują:
- zmęczenie, senność, problemy z koncentracją i pamięcią;
- obniżona tolerancja na zimno, może występować ciągłe uczucie zimna;
- przyrost masy ciała, pomimo niezmienionych nawyków żywieniowych;
- sucha, szorstka, blada skóra;
- wypadanie włosów;
- zaburzenia pokarmowe, zaparcia;
- osłabienie i zmniejszenie masy mięśniowej.
Objawy Hashimoto specyficzne dla mężczyzn
Wielu mężczyzn z niedoczynnością tarczycy doświadcza zaburzeń funkcjonowania w sferze seksualnej, badania pokazują iż problem dotyczy ok. 60% pacjentów. W tym ponad 65% zgłasza:
- obniżone libido
- zaburzenia erekcji.
- opóźniony wytrysk.
Może wystąpić ginekomastia (powiększenie piersi u mężczyzn) lub atrofia jąder (zmniejszenie jąder).
>> Obszerne informacje o objawach choroby Hashimoto znajdziesz w artykule: Objawy choroby Hashimoto – skórne, kardiologiczne, psychiczne, neurologiczne. Nietypowe objawy Hashimoto
Jak Hashimoto wpływa na płodność u mężczyzn?
Niedoczynność tarczycy, również występująca w przebiegu choroby Hashimoto, ma negatywny wpływ na płodność.
Hormon T3 jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego u mężczyzn, wpływa na dojrzewanie jąder, odgrywa też istotną rolę w proliferacji i różnicowaniu komórek Sertolego i Leydiga – niezbędnych do syntezy testosteronu i wytwarzania prawidłowych plemników.
W badaniach na zwierzętach wykazano, iż u młodych osobników niedoczynność tarczycy powodowała wyraźne opóźnienie dojrzewania i rozwoju seksualnego. Skutkowała także zmniejszeniem rozmiaru jąder i opóźnionym różnicowaniem komórek Sertolego. Długotrwała, nieleczona niedoczynność tarczycy u dojrzałych zwierząt prowadziła do całkowitego zatrzymania dojrzałości płciowej, spadku poziomu testosteronu i zmniejszonej produkcji SHBG – białka wiążącego hormony płciowe.
Dodatkowo niepłodność w niedoczynności tarczycy jest spowodowana niską liczbą lub złą jakością plemników.
>> Dowiedz się więcej: Niepłodność u mężczyzn: najczęstsze przyczyny, objawy i rozpoznanie. Leczenie niepłodności
Choroba Hashimoto u mężczyzn – diagnostyka
Choroba Hashimoto jest rozpoznawana na podstawie badania USG tarczycy oraz badań laboratoryjnych oceniających funkcję gruczołu i poziom przeciwciał. Są to:
- TSH, fT4 i fT4
- Przeciwciała anty-TPO i anty-TG.
Dodatkowo można wykonać badania:
- lipidogram – w przebiegu niedoczynności tarczycy często występuje hipercholesterolemia
- poziom selenu – niedobór selenu może być przyczyną choroby Hashimoto
- poziomu jodu w moczu – nadmiar tego pierwiastka przyczynia się do powstania autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
- poziomu hormonów – testosteron, SHBG.
Leczenie choroby Hashimoto u mężczyzn
Leczenie choroby Hashimoto zależy od tego, czy występuje już stan niedoczynności tarczycy, czy nie. Jeśli u pacjenta doszło do niedoczynności tarczycy, wymaga to podawania syntetycznych hormonów, aby zastąpić pracę niewydolnego narządu. Lekarz zajmie się również leczeniem chorób współistniejących, np. otyłości, zaburzeń gospodarki lipidowej, zaburzeń erekcji.
Ważną częścią procesu leczenia choroby jest dieta. W celu jej ułożenia najlepiej skontaktować się z doświadczonym dietetykiem, ponieważ pacjent wymaga:
- utrzymania optymalnego BMI – jeśli występuje nadwaga lub otyłość, dieta musi uwzględniać deficyt kaloryczny;
- unikania produktów wolotwórczych – goitrogennych;
- zapobiegania niedoborom składników pokarmowych i uzupełniania już istniejących.
>> Zasady diety w chorobie Hashimoto i przykładowy jadłospis znajdziesz w artykule: Dieta przy Hashimoto
Hashimoto u mężczyzn: często zadawane pytania
Typowo męską przypadłością, będącą możliwym objawem choroby Hashimoto są zmniejszone libido, zaburzenia erekcji i funkcji seksualnych. Poza tym mężczyźni mogą doświadczać objawów związanych ze spowolnionym metabolizmem, które występują także u kobiet: zmęczenie, przyrost masy ciała, itp.
Podsumowanie
Choroby tarczycy występują u mężczyzn znacznie rzadziej niż u kobiet, jednak wiele objawów jest identycznych. Mężczyźni mogą doświadczać także unikalnych symptomów, takich jak zaburzenia erekcji czy hipogonadyzm (niski poziom testosteronu), ze względu na wpływ, jaki choroby tarczycy wywierają na hormony płciowe. Problemem związanym z niedoczynnością tarczycy u mężczyzn może być również niepłodność.
PIŚMIENNICTWO
- Krajewska-Kulak E, Sengupta P. Thyroid function in male infertility. Front Endocrinol (Lausanne). 2013 Nov 13;4:174. doi: 10.3389/fendo.2013.00174. PMID: 24312078; PMCID: PMC3826086.
- Hu X, Chen Y, Shen Y, Tian R, Sheng Y, Que H. Global prevalence and epidemiological trends of Hashimoto’s thyroiditis in adults: A systematic review and meta-analysis. Front Public Health. 2022 Oct 13;10:1020709. doi: 10.3389/fpubh.2022.1020709. PMID: 36311599; PMCID: PMC9608544.
- Luty J, Bryl E., Choroba Hashimoto — aspekt genetyczny i środowiskowy. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 1, 1–6
- Carani C, Isidori AM, Granata A, Carosa E, Maggi M, Lenzi A, Jannini EA. Multicenter study on the prevalence of sexual symptoms in male hypo- and hyperthyroid patients. J Clin Endocrinol Metab. 2005 Dec;90(12):6472-9. doi: 10.1210/jc.2005-1135. Epub 2005 Oct 4. PMID: 16204360.
- Gabrielson AT, Sartor RA, Hellstrom WJG. The impact of thyroid disease on sexual dysfunction in men and women. Sex Med Rev. 2019;7(1):57-70. doi:10.1016/j.sxmr.2018.05.002
