Ból w okolicy nerek to sygnał alarmowy, który nie powinien być bagatelizowany. Przyczyn dolegliwości może być wiele – od kamicy moczowej i infekcji, po torbiele i zmiany nowotworowe. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania tego narządu. Sprawdź, jak rozpoznać ból nerek i jakie są sposoby leczenia.
| Z artykułu dowiesz się: >> Ból nerek odczuwany jest w okolicy lędźwiowej. >> Występuje jednostronnie lub obustronnie. >> Może być ostry, kurczowy lub tępy. >> Przyczyny bólu nerek to m.in. kamica nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek, nowotwory, torbiele i urazy. >> Dolegliwości bólowe nigdy nie powinny być bagatelizowane. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie pozwalają zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań. |
Spis treści:
- Gdzie znajdują się nerki i jak rozpoznać ból nerek?
- Objawy bólu nerek
- Czym różni się ból nerek od bólu pleców?
- Główne przyczyny bólu nerek
- Do jakiego lekarza należy się zgłosić z podejrzeniem bólu nerki?
- Jak leczyć ból nerek?
- Co robić w przypadku bólu nerek? Łagodzenie objawów i domowe sposoby
- Jak zapobiegać bólowi nerek?
- FAQ. Ból nerki – często zadawane pytania
- Ból nerki – podsumowanie
Gdzie znajdują się nerki i jak rozpoznać ból nerek?
Nerki należą do układu moczowego. To parzysty narząd położony na tylnej ścianie jamy brzusznej, po obu stronach kręgosłupa – na wysokości od ostatniego kręgu piersiowego do drugiego kręgu lędźwiowego. Prawa nerka znajduje się nieco niżej niż lewa ze względu na obecność wątroby. Ponadto ułożenie nieznacznie zmienia się wraz z ruchami oddechowymi i po przyjęciu pozycji stojącej.
Ból nerek lokalizuje się zwykle w okolicy lędźwiowej i zdarza się, że promieniuje do brzucha, pachwiny, czy uda. Może występować jednostronnie lub obustronnie.
Należy pamiętać, że choroby nerek przez długi czas mogą nie powodować żadnych dolegliwości bólowych. Ból pojawia się, gdy w wyniku procesu chorobowego dojdzie do podrażnienia okolicznych struktur.
| Pamiętaj: Ponieważ miąższ nerek nie ma zakończeń nerwowych odpowiedzialnych za ból, potocznie określenie „ból nerek” odnosi się do dolegliwości bólowych wynikających głównie z podrażnienia torebki nerki, układu kielichowo-miedniczkowego, moczowodu lub tkanek okołonerkowych. |
Objawy bólu nerek
Ból nerek opisywany jest jako:
- ostry i kurczowy w kamicy nerkowej,
- stały i tępy w innych schorzeniach nerek.
Ból nerek może mieć różny stopień nasilenia – zdarza się, że znacznie utrudnia codzienną aktywność. Zwykle nie narasta podczas poruszania się, czy zmiany pozycji ciała.
Ból nerek bardzo rzadko jest jedynym objawem chorób nerek. Zwykle obecne są także dodatkowe dolegliwości (np. zmiana zabarwienia moczu, częstomocz, bolesne parcie na mocz, zatrzymanie moczu, oddawanie moczu w nocy, pieczenie podczas oddawania moczu, gorączka, obrzęki, ogólne osłabienie) oraz nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych i obrazowych.
>>Pakiet nerkowy to 7 badań z krwi i moczu, wyselekcjonowanych w celu oceny czynności nerek. Wykonasz go w ALAB laboratoria:<<
Czym różni się ból nerek od bólu pleców?
Ból w okolicy lędźwiowej nie zawsze musi oznaczać choroby nerek. Może to być również ból pochodzenia mięśniowo-stawowego, który jest spowodowany m.in. zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, urazami pleców, przeciążeniem mięśni, wadami postawy czy dyskopatią.
W przeciwieństwie do bólu nerek, dolegliwości bólowe pleców nasilają się przy wykonywaniu ruchów lub zmianie pozycji ciała, a ustępują w spoczynku. Nie towarzyszą im również żadne objawy ze strony układu moczowego ani gorączka. Należy jednak pamiętać, że ostateczną diagnozę można postawić tylko po przeprowadzeniu szczegółowej diagnostyki.
Główne przyczyny bólu nerek
Najczęstsze schorzenia, które mogą powodować ból nerek to:
- kamica nerkowa – to obecność złogów w układzie moczowym. Gdy kamień przemieszcza się z nerki do moczowodu, może powodować silny, jednostronny ból, promieniujący do spojenia łonowego i ud (kolka nerkowa);
- ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek – to zakażenie bakteryjne będące następstwem przedostania się patogenów z pęcherza moczowego do nerek. W jego przebiegu występuje ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, któremu towarzyszy gorączka i objawy dyzuryczne (pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz);
- kłębuszkowe zapalenie nerek – to stan zapalny kłębuszków nerkowych związany z nieprawidłową czynnością układu immunologicznego. Ból nerek i inne objawy przez długi czas mogą być nieobecne, a nieprawidłowości są wykrywane przypadkowo w badaniu moczu;
- nowotwory nerek – choroba nowotworowa nerek we wczesnym stadium może nie powodować żadnych dolegliwości. Ból w okolicy lędźwiowej pojawia się dopiero, gdy guz zacznie uciskać na okoliczne tkanki.
>> Zobacz także: Zapalenie nerek – objawy, przyczyny, rodzaje, diagnostyka i leczenie
Jednostronny ból nerki zwykle wskazuje na proces toczący się w jednej nerce, np. kamicę moczową, guz lub jednostronne zapalenie. Ból obustronny może występować w uogólnionych procesach zapalnych, chorobach metabolicznych lub w przypadku rzadziej spotykanego, obustronnego zajęcia nerek przez kamicę.
Do jakiego lekarza należy się zgłosić z podejrzeniem bólu nerki?
W pierwszej kolejności ból nerek należy skonsultować z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który na podstawie wywiadu i badania fizykalnego zleci odpowiednie badania diagnostyczne (m.in. badanie ogólne moczu, morfologię krwi, stężenie kreatyniny, mocznika, potasu oraz USG nerek). W razie potrzeby może również skierować na konsultację z nefrologiem lub urologiem.
>> Zobacz także: Laboratoryjne badania nerek
Jak leczyć ból nerek?
Leczenie bólu nerek zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku infekcji stosuje się antybiotyki oraz leki przeciwzapalne. Kamica nerkowa wymaga odpowiedniego nawodnienia, leków rozkurczowych, a w niektórych przypadkach zabiegów umożliwiających usunięcie złogów. Nowotwory nerek leczone są głównie chirurgicznie, a w zaawansowanych stadiach także przy użyciu terapii celowanych, immunoterapii lub radioterapii (głównie w celu łagodzenia objawów).
Co robić w przypadku bólu nerek? Łagodzenie objawów i domowe sposoby
W celu złagodzenia bólu można zastosować paracetamol lub, po upewnieniu się, że nie ma przeciwwskazań, niesteroidowe leki przeciwzapalne (szczególnie skuteczne w kolce nerkowej).
| U osób z przewlekłą chorobą nerek, odwodnieniem czy chorobami przewodu pokarmowego NLPZ należy unikać. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem. |
W bardziej zaawansowanych procesach chorobowych skuteczne są środki przepisane przez lekarza (np. opioidy, leki przeciwpadaczkowe). Niefarmakologiczne sposoby na złagodzenie przewlekłego bólu nerek to m.in. zabiegi fizjoterapeutyczne i psychoterapia.
Jak zapobiegać bólowi nerek?
Ryzyko wystąpienia chorób nerek powodujących ból można zmniejszyć poprzez:
- ograniczenie spożycia soli i białka pochodzenia zwierzęcego,
- dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu,
- leczenie infekcji układu moczowego,
- unikanie narażenia na substancje toksyczne.
Osoby z chorobami przewlekłymi (m.in. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość) powinny regularnie kontrolować funkcję nerek.
FAQ. Ból nerki – często zadawane pytania
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu nerek.
Aby potwierdzić, że ból w okolicy lędźwiowej jest spowodowany chorobami nerek, należy skonsultować się z lekarzem i wykonać badania diagnostyczne (m.in. badania laboratoryjne krwi oceniające funkcje nerek: kreatynina, eGFR, a także obrazowe – USG jamy brzusznej).
Ból w okolicy lędźwiowej może wskazywać nie tylko na problemy z nerkami, ale również schorzeniami kręgosłupa lub mięśni pleców.
Ból nerek powinien być zawsze skonsultowany z lekarzem. Prawidłowa diagnoza i odpowiednie leczenie pozwalają na złagodzenie objawów oraz zapobiegają poważnym powikłaniom.
Jednostronny ból nerki z prawej lub lewej strony najczęściej wskazuje na kamicę nerkową. Poznanie dokładnej przyczyny umożliwia szczegółowa diagnostyka.
W łagodzeniu bólu nerek mają zastosowanie metody farmakologiczne (np. NLPZ, leki rozkurczowe) i niefarmakologiczne. Leczenie zależy od przyczyny dolegliwości.
Ból nerki – podsumowanie
- Ból nerki w to w rzeczywistości dolegliwości bólowe będące wynikiem podrażnienia okolicznych struktur (np. torebki nerkowej), ponieważ miąższ nerek nie posiada zakończeń nerwów czuciowych.
- Ból pochodzenia nerkowego lokalizuje się w okolicy lędźwiowej – jednostronnie lub obustronnie. Może promieniować do brzucha lub pachwiny.
- Przyczyną może być m.in. kamica nerkowa, zapalenie nerek lub nowotwór nerki.
Opieka merytoryczna: lek. Maria Wydra
Bibliografia
- W. Sylwanowicz, A. Michajlik, W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka. Podręcznik dla średnich szkół medycznych, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/320825,bol-nerek-przyczyny-gdzie-bola-chore-nerki (dostęp 11.08.2025)
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.14.6. (dostęp 11.08.2025)
- https://podyplomie.pl/medycyna/41405,ostre-odmiedniczkowe-zapalenie-nerek-bledy-w-diagnostyce-i-leczeniu (dostęp 11.08.2025)
- https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51922,klebuszkowe-zapalenie-nerek (dostęp 11.08.2025)
- J. Graz-Ozimek, U. Kozińska, Leczenie bólu u pacjentów z niewydolnością nerek, Journal of Education, Health and Sport. 2022;12(8):491–500.
