W jakim kierunku zmierza diagnostyka COVID-19? Czemu służą szybkie testy antygenowe i do jakiego stopnia są wiarygodne? Czy jest szansa na ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa dzięki nowej metodzie identyfikacji zakażenia?

Pandemia COVID-19 trwa. Trwają też nieprzerwanie prace nad udoskonalaniem metodyki  pozwalającej w szybki i prosty sposób diagnozować osoby zakażone wirusem SARS-CoV-2. Do niedawna, w zakresie diagnostyki laboratoryjnej, dopuszczone były dwa rodzaje testów: molekularne, polegające na poszukiwaniu materiału genetycznego wirusa i serologiczne,  wykrywające przeciwciała przeciwko antygenom wirusa SARS-CoV-2.

Testy genetyczne mają zastosowanie na początku choroby, a ich czułość jest największa między 7 a 14 dniem od zakażenia. Dodatni wynik testu genetycznego potwierdza zakażenie.

Testy serologiczne są przydatne w późniejszej fazie choroby i po przechorowaniu. Przeciwciała pojawiają się po ok. 2 tygodniach od infekcji i według obecnego stanu wiedzy są wykrywane przez 2-3 miesiące. Testy serologiczne są uzupełnieniem diagnostyki molekularnej, a obecność przeciwciał z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na kontakt z koronawirusem.

W dobie gwałtownego przyrostu zakażeń jednym z najważniejszych sposobów walki z rozprzestrzenianiem wirusa jest szybkie wykrycie osób zainfekowanych i ich izolacja od otoczenia. Testy genetyczne, które charakteryzują się bardzo dużą czułością i przydatnością w początkowym stadium choroby, mają jednak swoje ograniczenia. Szybkie testy genetyczne (czas wykonania oznaczenia w laboratorium ok. 1 h) mają zastosowanie głównie do nagłych, pojedynczych przypadków ze względu na małą „przepustowość” aparatów. Na rynku obserwuje się też braki zarówno odczynnikowe jak i sprzętowe do wykonywania tego typu badań. Badania na szerszą skalę można wykonywać w pracowniach genetycznych, których niestety wciąż jest zbyt mało. W zdecydowanej większości są one też słabo zautomatyzowane i w praktyce prowadzi to „przeładowania” laboratoriów i dłuższego oczekiwania na wynik.

Czym są i jak działają testy antygenowe?

Pomocne w przezwyciężeniu tych problemów mogą okazać się szybkie testy wykrywające antygeny wirusa SARS-CoV-2. Pierwsze tego typu testy były mało przydatne ze względu na ich niską czułość. Obecnie dysponujemy nową generacją testów, część z nich uzyskała rekomendacje WHO. Mają one zastosowanie przede wszystkim u osób z objawami wskazującymi na COVID-19. Testy mogą być również przydatne u osób bezobjawowych, które miały kontakt z zakażonymi SARS-CoV-2 lub u osób szczególnie narażonych na kontakt z koronawirusem (np. w zakładach pracy, internatach, wśród ekip sportowych itp.).

Testy stosuje się we wczesnej fazie infekcji, w okresie intensywnego namnażania wirusa w górnych drogach oddechowych. Największą czułość wykazują na kilka dni przed wystąpieniem objawów chorobowych i w trakcie objawów do 5-7 dnia od ich pojawienia.

Niewątpliwą zaletą tego rodzaju testów jest ich szybkość (ok. 20 min.) i prostota wykonania (nie wymagają dodatkowej aparatury).

Test antygenowy w ALAB laboratoria

Materiałem do badania jest wymaz z nosogardzieli. Z próbki pozyskanej od pacjenta wykonywany jest test immunochromatograficzny, w którym wykrywane jest białko nukleokapsydu charakterystyczne dla wirusa SARS-CoV-2. Potwierdzenie obecności tego białka oznacza wynik dodatni. Test jest bardzo swoisty – nie daje reakcji krzyżowych z innymi wirusami wywołującymi zakażenia dróg oddechowych, w tym: innymi koronawirusami (229E, OC43, NL63, HKU1) wirusami grypy, paragrypy, adenowirusami i RSV.

Dodatni wynik testu antygenowego z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na aktywne zakażenie wirusem SARS-CoV-2 i wysoką zakaźność pacjenta. Dzięki takiej wiedzy można szybko podjąć decyzję o wdrożeniu odpowiednich procedur sanitarnych wobec pacjenta i jego otoczenia.

Wynik ujemny testu należy interpretować w połączeniu z objawami oraz wywiadem epidemiologicznym, ponieważ czułość testu nie pozwala na 100% wykluczenie zakażenia.

Test antygenowy – wykrywanie antygenu (Ag) SARS-CoV-2 w ALAB laboratoria – sprawdź szczegóły!

Podczas piątkowej konferencji prasowej minister zdrowia Adam Niedzielski ogłosił, że szybkie testy antygenowe wykonywane u pacjentów objawowych zostały oficjalnie uznane za taką samą podstawę do stwierdzenia zakażenia COVID-19, co testy PCR. Co to oznacza dla pacjentów?

Dotychczas osoby, które podejrzewały u siebie zakażenie koronawirusem lub wręcz przeciwnie, chciały uzyskać oficjalne potwierdzenie, że nie są chore, miały tylko jedną możliwość: wykonanie badania genetycznego metodą RT-PCR (tzw. wymazu). Jednak choć bardzo czułe, testy molekularne mają też wady – najbardziej dotkliwą dla pacjenta jest długi czas oczekiwania na wynik. W okresie gwałtownego przyrostu zachorowań i przeciążenia laboratoriów, może on wynosić nawet kilka dni. To bardzo stresująca sytuacja zwłaszcza dla osób, które mają niejednoznaczne objawy i zwyczajnie obawiają się o zdrowie swoje i bliskich. Te problemy mogą w dużej mierze rozwiązać testy antygenowe nowej generacji. Zgodnie z zapowiedzą ministra zdrowia, od teraz będzie się je traktować – w przypadku pacjentów objawowych – na równi z testami PCR.

Zobacz też: Badania serologiczne w zakażeniu SARS-CoV-2 – charakterystyka

„Przyjmujemy od dzisiaj, że testy antygenowe, które są wykonywane dla pacjenta objawowego, są taką samą podstawą stwierdzenia koronawirusa, jak testy PCR-owe” – powiedział Adam Niedzielski. Minister zapowiedział, że planowane jest wykorzystywanie szybkich testów antygenowych na większą skalę, m.in. na Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych i izbach przyjęć. Celem jest usprawnienie procesu diagnostycznego, na czym skorzystają zarówno lekarze, jak i pacjenci. „To jest bardzo ważna zmiana, która umożliwi szybkie testowanie bez konieczności potwierdzania testem PCR-owym” – podkreślił Niedzielski.

Jak działają szybkie testy antygenowe?

Podobnie jak w przypadku badań genetycznych, wykonanie testu antygenowego również wymaga pobrania wymazu z nosogardzieli lub równoczesnego wymazu z nozdrzy i gardła. Wynik jest jednak dostępny już po ok. 20 minutach – pozytywny rezultat wskazuje z dużym prawdopodobieństwem na zakażenie SARS-CoV-2. Do tej pory w takim przypadku trzeba było dodatkowo wykonać test PCR. Od dzisiaj, jeśli u osoby testowanej występują objawy, dodatki wynik testu antygenowego będzie wystarczającą podstawą do zdiagnozowania COVID-19.

Więcej informacji na temat testów antygenowych znajdziesz TUTAJ.

Test antygenowy – wykrywanie antygenu (Ag) SARS-CoV-2 w ALAB laboratoria – sprawdź szczegóły!

Kto jest osobą z kontaktu, czym jest kwarantanna, jak należy zachowywać się, jeżeli zetkniemy się z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2? Wyjaśniamy pojęcia, które nie dla wszystkich są jasne.

Rozwój epidemii w naszym kraju przybrał na sile: codziennie dowiadujemy się o kilku tysiącach nowych przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Wynik dodatni testu genetycznego wymusza na pacjencie określone zasady postępowania. Zmiana trybu życia dotyczy nie tylko osoby „dodatniej”, ale również osób z kontaktu z zakażonym.

OSOBA Z KONTAKTU

Takiego określenia używamy w stosunku do osoby, która miała bliski kontakt z osobą chorą na COVID-19 lub osobą bezobjawową zakażoną wirusem SARS-CoV-2.

O bliskim kontakcie mówimy wtedy, gdy:

• pozostawaliśmy w bezpośrednim kontakcie z osobą zakażoną w odległości mniej niż 2 metry przez ponad 15 minut
• prowadziliśmy rozmowę z osobą z objawami choroby twarzą w twarz przez dłuższy czas
• osoba zakażona należy do grupy najbliższych przyjaciół lub kolegów
• mieszkamy w tym samym domu, pokoju hotelowym, akademiku, co osoba chora

KWARANTANNA

Kwarantanna jest to odseparowanie (ze względu na potencjalne ryzyko zakażenia) osób bezobjawowych, które miały kontakt z osobą zainfekowaną wirusem SARS-CoV-2.

Na kwarantannę kieruje sanepid po przeprowadzeniu dochodzenia epidemiologicznego. Celem takiego dochodzenia jest ustalenie z kim kontaktowała się z osoba zakażona i na czym ten kontakt polegał. Wytypowane osoby, które mogły ulec infekcji, są informowane przez sanepid o konieczności kwarantanny telefonicznie lub SMS-em. 

Nałożona przez sanepid kwarantanna jest obowiązkowa. Według obecnych wytycznych trwa ona 10 dni. Jeżeli w tym czasie nie mamy symptomów choroby, po 10 dniach kwarantanna automatycznie wygasa. W trakcie kwarantanny nie możemy opuszczać domu nawet na krótki okres np. na spacer lub po zakupy.

W praktyce, przy obecnym poziomie zakażeń, urzędnikom z sanepidu trudno w odpowiednim czasie dotrzeć do wszystkich osób z grupy ryzyka. Często reakcja jest opóźniona nawet o ponad tydzień. W takiej sytuacji sami powinniśmy rozpocząć kwarantannę, aby nie stanowić zagrożenia dla otoczenia.

OBJAWY CHOROBOWE W CZASIE KWARANTANNY

Jeżeli w trakcie kwarantanny zaobserwujemy u siebie niepokojące objawy takie jak: gorączka, kaszel, złe samopoczucie, utrata węchu i smaku, duszności, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu (POZ). Po teleporadzie możemy zostać skierowani na test genetyczny lub, w przypadku cięższych objawów, do szpitala.

W przypadku potwierdzenia zakażenia pacjent podlega izolacji. Izolacja pacjenta, który nie wymaga hospitalizacji kończy się po 3 dniach od ustąpienia objawów, lecz nie wcześniej niż po 13 dniach od pierwszych objawów. W indywidualnych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o wydłużeniu izolacji.

Dowiedz się więcej na temat diagnostyki COVID-19 dostępnej w ALAB laboratoria!