Krosty na twarzy to element kliniczny wielu jednostek dermatologicznych, który stanowi duży problem natury estetycznej i niekiedy również psychologicznej. Jakie są przyczyny ropnych krost na twarzy u dorosłych? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, co robić w przypadku pojawienia się krost na twarzy.
Spis treści:
- Krosty na twarzy: czy to trądzik?
- Krosty na twarzy: od czego? Przyczyny dolegliwości
- Krostki na buzi: jak mogą wyglądać?
- U kogo mogą pojawiać się krosty na twarzy?
- Diagnostyka przyczyny krost na twarzy: jak przebiega?
- Czy można zapobiec powstawaniu krost na twarzy?
- Jak usunąć krosty na twarzy?
- Krosty na twarzy – często zadawane pytania
- Krosty na twarzy – podsumowanie
Krosty na twarzy: czy to trądzik?
Krosty to zmiany skórne wyniosłe ponad poziom skóry, wypełnione treścią ropną. Najczęstszą jednostką chorobową związaną z pojawieniem się krost na twarzy jest trądzik pospolity. Schorzenie to kojarzone jest przede wszystkim z populacją nastolatków, jednak należy mieć świadomość, że coraz więcej osób dorosłych także boryka się z tym problemem. W przypadku trądziku pospolitego poza krostami na skórze twarzy obserwuje się również obecność zaskórników (otwartych, jak i zamkniętych), grudek, a w cięższych przypadkach – guzów i torbieli.
>> Sprawdź: Trądzik – choroba o wielu obliczach
Określenie trądzik nie ogranicza się jednak wyłącznie do trądziku pospolitego. Drobne krosty na twarzy mogą pojawić się również w przebiegu trądziku różowatego, a więc schorzenia, które ujawnia się zdecydowanie później niż trądzik pospolity (typowo piąta i szósta dekada życia). Warto mieć jednak świadomość, że krosty na twarzy pojawiają się nie tylko w przebiegu trądzików, o czym więcej przeczytamy w poniższych akapitach.
Krosty na twarzy: od czego? Przyczyny dolegliwości
Jakie są przyczyny pojawiania się krost na twarzy? Etiologia schorzeń związanych z obecnością krost jest stosunkowo złożona i zależna od konkretnej jednostki chorobowej. Najważniejsze przyczyny tego rodzaju wykwitów to:
- w przypadku trądziku pospolitego:
- nadmierna aktywność gruczołów łojowych, łojotok,
- nieprawidłowe rogowacenie ujść mieszków włosowych, prowadzące do powstawania zaskórników,
- czynniki genetyczne,
- namnażanie się bakterii Cutibacterium acnes.
- w przypadku trądziku różowatego:
- predyspozycje genetyczne,
- nadmierna reaktywność naczyń krwionośnych,
- niekiedy nadmierne namnażanie się nużeńca ludzkiego,
- czynniki neurogenne, w tym działanie neuropeptydów takich jak substancja P.
- infekcja wywołana przez bakterie (gronkowce, paciorkowce) – jest to najczęstsza przyczyna zapalenia mieszków włosowych, a więc schorzenia, które również może manifestować się jako krosty na twarzy.
>> Przeczytaj:
- Gronkowiec złocisty – zakażenia skóry
- Paciorkowce – czy te bakterie są groźne? Objawy zakażenia, diagnostyka, leczenie
Krostki na buzi: jak mogą wyglądać?
Krosty to zmiany skórne, które są wyczuwalne palpacyjnie podczas badania skóry pacjenta. Mogą być otoczone rumieniem, a więc płaskimi zmianami, które odpowiadają po prostu zaczerwienieniu. Pacjenci opisując swoje zmiany skórne jako krosty mogą mieć na myśli zupełnie inne wykwity. Temat ten zostanie szerzej poruszony w kolejnych akapitach.
Białe krosty na twarzy
Mianem białych krost na twarzy określane są zazwyczaj klasyczne krosty, które są wypełnione żółto-białą treścią ropną. Tego rodzaju zmiany dzieli się w dermatologii na jałowe (nieinfekcyjne) i niejałowe, a więc infekcyjne. Jałowe krosty nie powstają w wyniku zakażenia skóry drobnoustrojami i zawierają treść, składającą się głównie z komórek zapalnych.
>> To może Cię zainteresować: Trądzik dorosłych
Czerwone krosty na twarzy u dorosłych
Czerwone krosty to określenie, które pacjenci mogą stosować w odniesieniu do grudek, które podobnie jak krosty są zmianami wyniosłymi ponad poziom skóry, jednak nie są wypełnione treścią ropną. Grudki często przyjmują czerwonawe zabarwienie, a ich dokładna morfologia zależy od konkretnej jednostki chorobowej. Grudki mogą być elementem obrazu klinicznego trądziku pospolitego, trądziku różowatego, ale również łuszczycy i wielu innych schorzeń dermatologicznych.
Podskórne krosty na twarzy
Podskórne krosty to kolejne określenie stosowane w mowie potocznej. Pod tym pojęciem chorzy mają zazwyczaj na myśli guzki i torbiele, które mogą występować w przebiegu ciężkich postaci trądziku. Tego rodzaju wykwity pacjenci mogą również określać mianem krost na żuchwie.
Swędzące krosty na twarzy
Zmianom skórnym o typie krost może niekiedy towarzyszyć świąd. Dotyczy to między innymi przypadków, w których dojdzie do nadkażenia bakteryjnego zmian skórnych w przebiegu alergicznego kontaktowego zapalenia skóry czy atopowego zapalenia skóry. Choć krosty nie są klasycznym objawem alergicznych schorzeń skóry, to mogą się pojawić w przypadku dodatkowo nakładającej się infekcji bakteryjnej.
Czarne krosty na twarzy
W dermatologii nie obserwujemy czarnych krost, jednak pacjenci mogą pod tym pojęciem rozumieć zaskórniki otwarte, a więc zmiany skórne typowe dla trądziku pospolitego. Zaskórniki otwarte potocznie nazywane są wągrami. Ich ciemne zabarwienie wynika z utleniania się keratyny, do której dochodzi pod wpływem działania tlenu.
>> Sprawdź: Trądzik odwrócony – jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze?
U kogo mogą pojawiać się krosty na twarzy?
Krosty na twarzy mogą pojawić się zarówno u dzieci, jak i pacjentów dorosłych. Krosty na twarzy u dzieci najczęściej występują w przebiegu trądziku pospolitego. Z kolei krosty na twarzy u dorosłych pojawiają się częściej jako element obrazu klinicznego trądziku różowatego i innych przewlekłych schorzeń skóry.
Diagnostyka przyczyny krost na twarzy: jak przebiega?
W pierwszym kroku konieczne jest udanie się na wizytę do lekarza dermatologa. W gabinecie dermatologicznym specjalista oceni stan skóry i przeprowadzi z pacjentem wnikliwy wywiad chorobowy.
Jeżeli jest to niezbędne, zostaną zlecone odpowiednie badania laboratoryjne, w tym:
- wymaz ze zmian skórnych – przy podejrzeniu zapalenia mieszków włosowych,
- zeskrobiny w kierunku infekcji wywołanej przez nużeńca,
- badania laboratoryjne – w tym stężenie CRP, morfologia krwi obwodowej, glukoza na czczo – istotne przy nawracających infekcjach bakteryjnych,
- badanie dermatoskopowe,
- niekiedy badania hormonalne – w tym stężenie prolaktyny, TSH, testosteronu wolnego i całkowitego i DHEA-S.
Czy można zapobiec powstawaniu krost na twarzy?
Profilaktyka pojawiania się zmian o typie krost na twarzy zależy przede wszystkim od konkretnej jednostki chorobowej. Na przykład w przebiegu trądziku różowatego, zmiany skórne będą rzadziej nawracać, gdy pacjent będzie unikał narażenia na czynniki wyzwalające, w tym:
- narażenia na promieniowanie ultrafioletowe,
- zmiany temperatur,
- spożywania gorących i pikantnych pokarmów czy czerwonego wina,
- stresu.
>> Zobacz: Stres – przyjaciel czy wróg? Czy można to zbadać?
Jak usunąć krosty na twarzy?
W celu usunięcie krost z twarzy konieczne jest podjęcie odpowiedniej, dostosowanej indywidualnie terapii dermatologicznej. W tym celu konieczne jest umówienie wizyty u dermatologa. Wybór metody leczenia zależy od konkretnej jednostki chorobowej. Niekiedy wystarczy jedynie leczenie zewnętrzne, a przy bardziej zaawansowanych stanach klinicznych konieczne może być włączenie leczenia doustnego. Leczenie dermatologiczne powinno być uzupełnione specjalną pielęgnacją, z wykorzystaniem dermokosmetyków.
Domowe sposoby na krosty na twarzy
Nie warto bazować na domowych sposobach na krosty na twarzy, szczególnie tych przypadkowo zasłyszanych i pochodzących z niepewnych źródeł. Z pewnością nie należy wyciskać tego rodzaju zmian oraz stosować preparatów, które nie były zalecone przez lekarza. Krosty na twarzy mogą być elementem klinicznym wielu jednostek chorobowych, co sprawia, że niezbędna jest ocena lekarska.
>> Przeczytaj: Nużeniec – przyczyna dokuczliwej choroby oczu i skóry
Krosty na twarzy – często zadawane pytania
Krosty na twarzy to nie tylko problem medyczny, ale i estetyczny, co może istotnie obniżać jakość życia pacjentów. Co za tym idzie, zmiany te wzbudzają wiele wątpliwości. Poniżej odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Jaka choroba powoduje wypryski na twarzy?
Zmiany opisywane przez pacjentów jako wypryski to najczęściej trądzik pospolity, jednak warto wiedzieć, że zmiany na twarzy mogą pojawiać się w przebiegu wielu innych jednostek chorobowych. Z tego powodu zmiany skórne na twarzy warto poddać ocenie w gabinecie dermatologicznym.
Od czego robią się krosty na twarzy?
Przyczyny pojawiania się krost na twarzy są różnorodne. Krosty w przebiegu trądziku mogą wynikać z predyspozycji genetycznej, łojotoku i nadmiernego rogowacenia ujść mieszków włosowych. Z kolei zmiany w przebiegu trądziku różowatego wynikają m. in. z nadmiernej reaktywności naczyń krwionośnych. Przyczyny zależą od konkretnej jednostki chorobowej.
>> To może Cię zainteresować: Łojotokowe zapalenie skóry – objawy, przyczyny, leczenie
Jak się pozbyć krost na twarzy?
Niezbędne jest zgłoszenie się na wizytę do lekarza dermatologa i włączenie zalecanego leczenia. Należy stosować się do zaleceń dermatologicznych i wykonać zlecone badania laboratoryjne.
Jakie krosty na twarzy powinny niepokoić?
Krosty same w sobie nie są typowo zmianami onkologicznie podejrzanymi, jednak pacjenci mogą błędnie definiować zmiany skórne obecne na ich skórze. Wzbudzać niepokój powinny między innymi te zmiany, które utrzymują się długo, krwawią, powiększają się czy pokryte są owrzodzeniem.
>> Sprawdź: Objawy skórne chorej wątroby. Jakie badania wykonać?
Krosty na twarzy – podsumowanie
- Krosty na twarzy to zmiany wypełnione treścią ropną, która może być jałowa lub wynikać z nadkażenia przez drobnoustroje.
- Krosty na twarzy z białą wydzieliną mogą być elementem klinicznym trądziku pospolitego, zapalenia mieszków włosowych, trądziku różowatego, ale i rzadszych schorzeń dermatologicznych.
- Pojawienie się krost na twarzy wymaga wizyty u lekarza dermatologa, dokładnej oceny skóry i niekiedy również wykonania badań laboratoryjnych i mikrobiologicznych.
- Leczenie krost na twarzy jest uzależnione od zdiagnozowanej jednostki chorobowej.
Bibliografia
- L. Rudnicka i inni, Współczesna Dermatologia, PZWL, Warszawa 2022,
- L. Bolognia i inni, Fourth Edition Dermatologia, Medipage, Warszawa 2022,
- A. Szczeklik, Piotr Gajewski, Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020/2021,
- A. Dembińska-Kieć i inni, Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2005 (dodruk), s. 654–659.
