W kategorii dostępne są badania, które wykorzystuje się w ocenie funkcjonowania i diagnostyce zaburzeń gospodarki hormonalnej. Badania hormonalne polegają na oznaczeniu stężenia i ocenie aktywności wybranych hormonów. Na podstawie ich wyników możliwe jest określenie przyczyn występujących u pacjenta objawów klinicznych. Badania hormonów wykonuje się w ramach diagnostyki m.in. przyczyn niepłodności, chorób autoimmunologicznych, zaburzeń metabolicznych. Badania hormonów umożliwiają też dokonanie oceny rozwoju płciowego u dzieci.
Badania hormonów
Dostępne w kategorii badania umożliwiają oznaczenie stężenia hormonów wytwarzanych przez różne narządy i odpowiedzialnych za szereg procesów zachodzących w organizmie.
- Badania poziomu hormonów tarczycy – wyniki mogą pomóc w diagnostyce nadczynności lub niedoczynności tarczycy, których skutkiem mogą być m.in. choroby autoimmunologicznego (np. choroby Hashimoto i Gravesa-Basedowa) czy zaburzenia metaboliczne.
- Badania hormonów przysadki mózgowej – jednym z częściej wykonywanych badań jest badanie hormonu TSH, który produkowany jest przez przysadkę mózgową, ale odpowiedzialny jest za funkcjonowanie tarczycy. W kategorii dostępne jest także badanie hormonu wzrostu.
- Badania poziomu hormonów trzustki – np. oznaczenie poziomu insuliny, które ma znaczenie w diagnostyce insulinooporności i cukrzycy.
- Hormony płciowe – w kategorii dostępne są badania hormonów kobiecych i męskich, istotne m.in. w diagnostyce niepłodności, podczas planowania ciąży czy w ocenie rozwoju płciowego dzieci.
Wyniki badań hormonalnych zawsze powinny być interpretowane przez lekarza. Na ich podstawie specjalista może zalecić pacjentowi właściwą terapię bądź skierować go na dalszą diagnostykę.
Kiedy wykonać badania hormonalne?
Wykonanie badań hormonalnych może zostać zalecone:
- w przypadku konieczności zdiagnozowania przyczyn występujących objawów, które mogą świadczyć o występowaniu zaburzeń w gospodarce hormonalnej;
- podczas planowania ciąży oraz w diagnostyce przyczyn niepłodności, które mogą mieć związek z nieprawidłowym stężeniem bądź aktywnością hormonów płciowych;
- przy podejrzeniu chorób metabolicznych, np. cukrzycy czy insulinooporności;
- w diagnostyce chorób autoimmunologicznych, m.in. choroby Hashimoto czy choroby Gravesa-Basedowa;
- w celach profilaktycznych, nawet w przypadku braku dolegliwości lub objawów wskazujących na choroby wynikające z zaburzeń gospodarki hormonalnej.
Przygotowanie do badań hormonalnych
W większości przypadków materiałem, z którego wykonuje się badania hormonów, jest krew. Niektóre oznaczenia mogą być wykonywane z moczu lub śliny. Próbkę krwi należy oddać w godzinach porannych, po 2–3 dniach bez spożywania alkoholu i przyjmowania innych używek (w tym kawy). W przypadku wykonywania badań hormonalnych z moczu, próbkę materiału należy przygotować wcześniej w specjalnym pojemniku z apteki. Materiał do niektórych badań musi być pobierany na czczo.
Powyższe informacje to tylko ogólne wskazówki – informacje o szczegółowym przygotowaniu do konkretnych badań znajdują się w ich opisach. W celu uzyskania wiarygodnych wyników, część badań hormonalnych musi być wykonywana w określonym momencie cyklu menstruacyjnego (w przypadku kobiet) i/lub o konkretnej porze dnia. Szczegółowych instrukcji powinien udzielić lekarz prowadzący.