Fosfor nieorganiczny w surowicy (L23)

Fosfor w organizmie występuje w postaci związków organicznych i nieorganicznych. Głównym zasobem tego pierwiastka w organizmie są kości i zęby. Poza tym fosfor znajduje się w mięśniach, układzie nerwowym, jest składnikiem kwasów nukleinowych DNA i RNA oraz innych tkanek organizmu. W prawidłowych warunkach tylko około 1% całkowitego fosforu znajduje się w osoczu krwi i te stężenia są mierzone podczas badania fosforanów nieorganicznych w surowicy.

Fosforany biorą udział w produkcji i magazynowaniu energii, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mięśni i układu nerwowego, stanowią ważny bufor utrzymujący równowagę kwasowo-zasadową organizmu, są elementem budulcowym tkanki kostnej.

Utrzymanie równowagi pomiędzy poszczególnymi zasobami fosforanów oraz w regulowanie wchłaniania fosforanów z pożywienia w przewodzie pokarmowym i wydalania bądź reabsorpcji w nerkach uzależnione jest od wzajemnego oddziaływania pomiędzy ich stężeniem a stężeniem wydzielanego przez nerki Parathormonu PTH, stężeniem wapnia oraz witaminy D w organizmie.

Pomiar stężenia fosforu należy zawsze wykonać w parze z oznaczeniem stężenia wapnia całkowitego w surowicy - dla oceny gospodarki wapniowo-fosforanowej u pacjentów z chorobami nerek, kamicą nerkową, w cukrzycy lub przy zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.

Do zwiększonego stężenia fosforu nieorganicznego w surowicy (hiperfosfatemia) dochodzić może w niewydolności nerek, niedoczynności przytarczyc, w stanach nierozpoznanej cukrzycy, w której rozwinęła się kwasica ketonowa, w stanach przebiegających z obniżeniem stężenia wapnia we krwi i na skutek nadmiernego spożywania fosforanów (z pokarmem lub suplementacja).

Do obniżenia stężenia fosforu nieorganicznego w surowicy (hipofosfatemia) dochodzić może w nadczynności przytarczyc, niedoczynności tarczycy, w stanach zwiększonego stężenia wapnia we krwi, przy przedawkowaniu leków moczopędnych (diuretyków), przy przewlekłym stosowaniu leków zobojętniających kwas żołądkowy, w niedożywieniu, alkoholizmie, w poważnych oparzeniach lub stanach z obniżonym stężeniem potasu we krwi, w niedoborach witaminy D.

Fosfor nieorganiczny w surowicy - kto i kiedy powinien wykonać badanie fosforu?

Badanie fosforu nieorganicznego w surowicy zalecane jest osobom, u których oznaczone zostały nieprawidłowe stężenia wapnia całkowitego w surowicy, u osób z przewlekłymi chorobami nerek, w kamicy nerkowej, w podejrzeniu nadczynności tarczycy, przy bólach kostnych, częstych urazach i złamaniach kości, w osłabieniu siły mięśniowej, w podejrzeniu zaburzeń stężenia witaminy D, przy uporczywych wymiotach, w zaburzeniach wchłaniania, w żywieniu pozajelitowym, u osób spożywających duże ilości alkoholu oraz w monitorowaniu osób dializowanych.

Dodatkowe przygotowanie