Sklep
Strona główna Blog

Niedokrwistość (anemia) normocytarna – na czym polega? Przyczyny, objawy i leczenie

Katarzyna Ciepłucha
-
0
Niedokrwistość (anemia) normocytarna – na czym polega? Przyczyny, objawy i leczenie

Niedokrwistość normocytarna to często spotykany typ anemii, w którym wielkość krwinek czerwonych jest prawidłowa, ale ich liczba lub zawartość hemoglobiny jest zbyt niska. Nie jest to odrębna choroba, lecz objaw, który może wskazywać na różne problemy zdrowotne. Jakie są przyczyny niedokrwistości normocytarnej, jak ją rozpoznać i leczyć? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.

Spis treści:

  1. Co to jest niedokrwistość normocytarna?
  2. Przyczyny niedokrwistości normocytarnej
  3. Objawy niedokrwistości normocytarnej
  4. Anemia normocytarna – jakie badania wykonać?
  5. Leczenie niedokrwistości normocytarnej
  6. Niedokrwistość normocytarna – podsumowanie

Co to jest niedokrwistość normocytarna?

Niedokrwistość (anemia) to stan, w którym stężenie hemoglobiny spada poniżej przyjętych norm. W przypadku niedokrwistości normocytarnej krwinki czerwone (erytrocyty) mają prawidłowy rozmiar, ale może być ich zbyt mało lub nie spełniają w pełni swojej funkcji, czyli nie dostarczają tlenu do tkanek w wystarczającej ilości.

Ponieważ objętość erytrocytów (MCV – średnia objętość krwinki czerwonej) mieści się w granicach normy, ten typ niedokrwistości może być trudniejszy do wykrycia i wymaga dokładniejszej diagnostyki niż niedokrwistość mikro- lub makrocytarna.

>> Przeczytaj: Najczęstsze rodzaje anemii i ich przyczyny

Pakiet anemii(4 badania) banerek

Przyczyny niedokrwistości normocytarnej

Niedokrwistość normocytarna może mieć wiele różnych przyczyn. W zależności od mechanizmu jej powstania wyróżnia się kilka typów:

  • Niedokrwistość pokrwotoczna – wynika z nagłej lub przewlekłej utraty krwi (ICD-10: D62), np. po urazach, operacjach czy przy krwawieniach z przewodu pokarmowego – najczęściej spowodowanych wrzodami żołądka lub dwunastnicy.
  • Niedokrwistości hemolityczne – spowodowane nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych (ICD-10: D55–D59):
  • Wrodzone – np. sferocytoza, talasemie, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, niedobory enzymów (np. dehydrogenazy G-6-PD). Mają podłoże genetyczne i zwykle ujawniają się już w młodym wieku.
    • Immunologiczne – np. autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna (AIHA), w której organizm wytwarza przeciwciała niszczące własne erytrocyty.
    • Nieimmunologiczne – wynikają z działania czynników zewnętrznych (np. zakażeń, toksyn, leków) lub chorób ogólnoustrojowych (np. niewydolności wątroby, śledziony).
  • Niedokrwistość w przewlekłej chorobie nerek – spowodowana niedoborem erytropoetyny (hormonu produkowanego w nerkach), która stymuluje szpik kostny do produkcji erytrocytów (ICD-10: D63.1).
  • Niedokrwistość aplastyczna – wynika z niewydolności szpiku kostnego i może mieć charakter wrodzony lub nabyty (ICD-10: D61).
  • Wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa – selektywne zahamowanie produkcji krwinek czerwonych, często o podłożu autoimmunologicznym lub infekcyjnym (ICD-10: D64.89).

>> Zobacz również: Co to jest anemia (niedokrwistość) złośliwa i jakie są jej objawy?

Objawy niedokrwistości normocytarnej

Objawy tej anemii są zwykle niespecyficzne i zależą od tempa jej rozwoju oraz choroby podstawowej. Często narastają stopniowo i bywają łatwo przeoczone.

Typowe dolegliwości obejmują:

  • zmęczenie i osłabienie – nasilające się w ciągu dnia lub po wysiłku,
  • zawroty głowy – szczególnie przy zmianie pozycji ciała,
  • duszność przy wysiłku – np. podczas wchodzenia po schodach,
  • bladość skóry i błon śluzowych – widoczna m.in. na twarzy i spojówkach,
  • bóle głowy i uczucie znużenia,
  • kołatanie serca.

W niedokrwistości hemolitycznej mogą również występować:

Objawy te są skutkiem nadmiernego rozpadu krwinek czerwonych i wymagają pilnej diagnostyki.

Objawy alarmowe, które powinny skłonić do pilnej konsultacji lekarskiej:
>> ból w klatce piersiowej,
>> utraty przytomności lub zasłabnięcia,
>> nasilona duszność,
>> obecność krwi w stolcu, moczu lub wymiotach.

W łagodnej niedokrwistości normocytarnej objawy mogą być niezauważalne i wykrycie następuje przypadkowo podczas rutynowego badania krwi.

Anemia normocytarna – jakie badania wykonać?

Jeśli lekarz podejrzewa niedokrwistość normocytarną, zleci odpowiednie badania. Ich celem jest potwierdzenie diagnozy oraz ustalenie przyczyny.

Podstawowe badania obejmują:

W niektórych przypadkach konieczne są dodatkowe badania, jak np. USG jamy brzusznej, kolonoskopia, biopsja szpiku lub testy w kierunku chorób autoimmunologicznych i nowotworów.

Pakiet anemii rozszerzony (7 badan) banerek

Leczenie niedokrwistości normocytarnej

Leczenie niedokrwistości normocytarnej zależy od jej przyczyny. Kluczowe jest ustalenie, czy anemia wynika z utraty krwi, przewlekłego zapalenia, niewydolności nerek, hemolizy, czy zaburzeń pracy szpiku.

Postępowanie obejmuje leczenie choroby podstawowej oraz działania wspomagające, takie jak:

  • leczenie choroby podstawowej – np. leczenie infekcji, wyrównanie niedoczynności tarczycy, terapia chorób zapalnych, niewydolności nerek.
  • suplementacja żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego – po potwierdzeniu niedoboru. Choć niedobory te są częściej spotykane w innych typach anemii, mogą również współistnieć z niedokrwistością normocytarną.
  • stosowanie erytropoetyny – podawana głównie u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, u których niedokrwistość wiąże się z niedoborem tego hormonu produkowanego w nerkach.
  • przetoczenia krwi – wskazane w przypadkach ciężkiej, objawowej anemii lub w sytuacjach nagłych.
  • leczenie specjalistyczne – takie jak immunosupresja, stosowane w wybranych przypadkach, np. w hemolitycznej lub aplastycznej niedokrwistości opornej na inne metody.

W każdym przypadku terapia powinna być dostosowana indywidualnie i prowadzona pod kontrolą lekarza.

>> Zobacz: Niedobór żelaza w organizmie – jakie badania zrobić, by go potwierdzić?

Niedokrwistość normocytarna – podsumowanie

  • Niedokrwistość normocytarna to stan, w którym czerwone krwinki mają prawidłowy rozmiar, ale ich liczba lub funkcja jest zaburzona.
  • Najczęściej towarzyszy chorobom przewlekłym, utracie krwi, niewydolności nerek lub schorzeniom szpiku.
  • Klucz do skutecznego leczenia leży w dokładnej diagnostyce i eliminacji pierwotnej przyczyny.
  • MCV pozwala jedynie wstępnie zaklasyfikować typ anemii – dalsze badania są niezbędne do postawienia trafnej diagnozy.

Bibliografia

  1. Podolak‑Dawidziak M., Ochrem B. Niedokrwistości. W: Interna – mały podręcznik. mp.pl
  2. Means R.T., Brodsky R.A. Diagnostic approach to anemia in adults. UpToDate.com
  3. Yilmaz G., Shaikh H. Normochromic Normocytic Anemia. StatPearls Publishing, NCBI Bookshelf

Rak dróg żółciowych: jakie są jego objawy i przyczyny?

Katarzyna Koc
-
0
Rak dróg żółciowych: jakie są jego objawy i przyczyny?

Nowotwór dróg żółciowych nie należy do zbyt często rozpoznawanych chorób przewodu pokarmowego. Co roku około 800 Polaków otrzymuje diagnozę raka, a u 80% osób w chwili postawienia diagnozy, chorzy nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego.

Spis treści:

  1. Rak dróg żółciowych – co to za choroba?
  2. Czynniki ryzyka raka dróg żółciowych
  3. Rak dróg żółciowych – objawy
  4. Rozpoznanie i diagnostyka nowotworów dróg żółciowych
  5. Leczenie raka dróg żółciowych
  6. Nowotwór złośliwy dróg żółciowych: często zadawane pytania (FAQ)
  7. Rak dróg żółciowych: podsumowanie

Rak dróg żółciowych – co to za choroba?

Nowotwór złośliwy dróg żółciowych (CCC – cholangiocarcinoma) wywodzi się z ich tkanki nabłonkowej. Jest to jeden z rzadziej występujących nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego, gdyż ilość rozpoznań nie przekracza 1% wszystkich schorzeń onkologicznych. Cechuje go bardzo skąpoobjawowy, podstępny przebieg, który bardzo łatwo przeoczyć.

Podtypy raka dróg żółciowych (w zależności od lokalizacji)

Nowotwór złośliwy dróg żółciowych może może być zlokalizowany w przewodzie żółciowym wspólnym (dystalnie), w przewodzie wątrobowym (okołownękowo), wewnątrzwątrobowo.

Pakiet markery nowotworowe - kobieta (5 badań) banerek

Czynniki ryzyka raka dróg żółciowych

Do najczęstszych przyczyn prowadzących do nowotworu złośliwego dróg żółciowych zaliczyć można:

>> Zobacz: Pierwotne zapalenie dróg żółciowych PBC (dawniej pierwotna marskość wątroby)

Rak dróg żółciowych – objawy

Przebieg choroby jest dość trudny do wychwycenia w początkowym jej etapie.

Najbardziej charakterystyczne objawy raka dróg żółciowych wiążą się przede wszystkim z blokadą przepływu żółci w obrębie dróg żółciowych. Są to m.in. :

  • dyskomfort trawienny i ból nadbrzusza prawego, środkowego;
  • utrata masy ciała;
  • powiększenie wątroby;
  • stany podgorączkowe, gorączka;
  • wyczuwalny przez powłoki jamy brzusznej guz w okolicy prawego podżebrza;
  • wyczuwalny, powiększony, pęcherzyk żółciowy (jest to objaw Courvoisiera).

W chwili pojawienia się świądu skóry i zażółcenia powłok skórnych (żółtaczki) często nowotwór jest już zmianą nie podatną na leczenie chirurgiczne.

>> Sprawdź: Objawy skórne chorej wątroby. Jakie badania wykonać?

Rak dróg żółciowych: ostatnie stadium choroby

Nowotwór dróg żółciowych rozwija się podstępnie. Dolegliwości, które pojawiają się we wczesnych etapach choroby, są często trudne do wychwycenia w trakcie diagnostyki, a w chwili, gdy proces nowotworzenia jest już bardzo zaawansowany, pojawiają się: żółtaczka, świąd skóry, osłabienie apetytu, spadek masy ciała, objawy niedożywienia, dreszcze i gorączka. Chory z każdym kolejnym miesiącem życia traci siły.

Pakiet markery nowotworowe - mężczyzna (5 badań) banerek

Rozpoznanie i diagnostyka nowotworów dróg żółciowych

Diagnostyka raka dróg żółciowych obejmuje szereg badań. Przede wszystkim jest to USG jamy brzusznej (pozwala m.in. na wstępną ocenę pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych), TK jamy brzusznej (badanie umożliwia wykrycie zmiany i oszacowanie zaawansowania nowotworu), MR jamy brzusznej, MRCP (badanie służy ocenie rozległości zmiany nowotworowej), EUS ( ocenia wewnątrzwątrobowe drogi żółciowe, węzły chłonne i naczynia, a także okolice pęcherzyka żółciowego), ECPW (badanie pozwala na pobranie materiału do badania histopatologicznego i wprowadzenie protezy do dróg żółciowych), PET (badanie pozwala na ocenę ewentalnym przerzutów do węzłów chlonnnych i narządów odległych) oraz cholangioskopia.

Badania laboratoryjne w diagnostyce raka dróg żółciowych

W diagnostyce nowotworu, poza badaniami obrazowymi, wykorzystuje się szereg parametrów laboratoryjnych służących rozpoznaniu choroby, jak i monitorowaniu stopnia jej zaawansowania.

Wśród parametrów laboratoryjnych zwracają uwagę m.in. :

  • zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych: ALP, ALT, AST, GGTP;
  • zwiększenie stężenia bilirubiny całkowitej i sprzężonej;
  • podwyższone stężenie markerów: CA 19-9 i CA 125 w surowicy krwi, a także CEA (służą w głównej mierze do monitorowania odpowiedzi na włączone leczenie i oceny skuteczności terapeutycznej).

>> To może Cię zainteresować: Żółtaczka u noworodka – objawy, przyczyny, badania stężenia bilirubiny

Leczenie raka dróg żółciowych

Plan leczenia nowotworu zależy od: lokalizacji i wielkości guza, a także ogólnego stanu zdrowia chorego, obecności współistniejących chorób, a także wystąpienia ewentualnych przerzutów do odległych narządów poza drogi żółciowe.

Metodą leczenia z wyboru jest radykalne usunięcie guza wraz z marginesem zdrowych okolicznych tkanek. W zależności od lokalizacji zmiany, dokonuje się usunięcia fragmentu wątroby lub odcinkowej resekcji dróg żółciowych i przyległych do nich segmentów wątroby. U niektórych chorych rozważane jest przeszczepienie wątroby.

Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest chemioterapia oparta na kapecytabinie przez okres kolejnych 6 miesięcy.

Spośród pozostałych metod leczenia wymienić można: radioterapię, zabiegi odbarczające drogi żółciowe polegające na założeniu stentów. U chorych, u których nie można już wykonać zabiegu operacyjnego, wykorzystuje się m.in. chemioterapię paliatywną, radioembolizację. Pozostałe znane metody leczenia raka dróg żółciowych to immunoterapia (poprzez podawanie przeciwciał monoklonalnych) i terapia molekularna (metoda leczenia zarezerwowana dla mutacji genów BRCA, FGFR2).

Pakiet wątrobowy rozszerzony (8 badań) banerek

Nowotwór złośliwy dróg żółciowych: często zadawane pytania (FAQ)

Każda choroba przewlekła, a zwłaszcza nowotworowa, budzi wiele obaw oraz lęków zarówno u chorego jak i jego najbliższych. Jest to często trudny czas, który pozostawia wiele niewiadomych, niepewności o skuteczność leczenia i przyszłość, z jaką przyjdzie się zmierzyć osobom z postawioną diagnozą.

Ile żyje się z rakiem dróg żółciowych?

Nowotwór dróg żółciowych jest u większości chorych rozpoznawany w zaawansowanym stadium, które nie kwalifikuje ich do leczenia operacyjnego. U takich chorych średnie roczne przeżycie dotyczy zaledwie kilka procent.
W przypadku osób, u których udało się zdiagnozować chorobę we wczesnym etapie i można u nich wykonać radykalny zabieg chirurgiczny, 5-letnie przeżycie szacowane jest na poziomie 15-30%.

Jakie są objawy raka dróg żółciowych?

Do najbardziej charakterystycznych objawów związanych z nowotworem dróg żółciowych zalicza się zażółcenie powłok skórnych, świąd skóry, utratę masy ciała, powiększenie wątroby, gorączkę, dreszcze, ból prawej okolicy podżebrowej i wyczuwalny w ww. okolicy guz oraz objaw Courvoisiera (powiększony, twardy i niebolesny pęcherzyk żółciowy).

Czy rak dróg żółciowych jest uleczalny?

Rak dróg żółciowych jest źle rokującym i bardzo agresywnym nowotworem przewodu pokarmowego. Trudno go zakwalifikować do chorób uleczalnych, gdyż odsetek 5-letnich przeżyć obejmuje 10-15%, a średni czas przeżycia u chorych po resekcji to kilkadziesiąt miesięcy. W przypadku większości rozpoznań, w zaawansowanym stadium i leczenia paliatywnego, średni czas przeżycia to około 12 miesięcy.

Gdzie daje przerzuty rak dróg żółciowych?

Rozprzestrzenianie się komórek nowotworu odbywa się drogą naczyń limfatycznych, a także do jamy otrzewnej i wnętrza wątroby. Na bardzo późnym etapie choroby dochodzi do rozsiewu drogą krwiopochodną.

Rak dróg żółciowych: podsumowanie

Nowotwór złośliwy dróg żółciowych zaliczany jest do grupy rzadkich, agresywnych i źle rokujących chorób przewodu pokarmowego.

  • Szczyt zachorowań na nowotwór przypada na 40. rok życia.
  • Wśród głównych przyczyn choroby znajdują się: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, kamica i przewlekłe zapalenie dróg żółciowych.
  • Podstawą leczenia nowotworu jest chirurgiczna resekcja guza, z wielomiesięczną chemioterapią uzupełniającą.

Bibliografia

  1. dostęp online 15.08.2025 https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/88257,rak-drog-zolciowych
  2. Interna Szczeklika 2021, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna,  Kraków 2021.
  3. dostęp online 13.08.2025 https://www.zwrotnikraka.pl/nowotwor-drog-zolciowych-objawy-i-leczenie

Celiakia u dzieci – jakie są jej objawy i przyczyny? Diagnostyka i leczenie celiakii

Sara Aszkiełowicz
-
0
Celiakia u dzieci – jakie są jej objawy i przyczyny? Diagnostyka i leczenie celiakii

Celiakia to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której spożywanie glutenu prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego. Schorzenie może wystąpić w każdym wieku, jednak u dzieci wymaga szczególnej uwagi – zarówno ze względu na ryzyko zaburzeń rozwoju, jak i możliwość wystąpienia nietypowych objawów. W tym artykule omówimy, jakie symptomy mogą sugerować celiakię u najmłodszych, jak przebiega jej diagnostyka, jakie badania są konieczne, a także jakie są zasady leczenia i diety.

Spis treści:

  1. Celiakia u dzieci – jakie daje objawy?
  2. Diagnostyka celiakii u dzieci
  3. Celiakia u dzieci – jakie badania wykonać?
  4. Leczenie celiakii u dzieci
  5. FAQ. Celiakia u dzieci – często zadawane pytania
  6. Celiakia u dzieci – podsumowanie

Celiakia u dzieci – jakie daje objawy?

Objawy celiakii (w klasyfikacji ICD-10 jest ona oznaczona kodem 90.0) u dzieci mogą być bardzo zróżnicowane. U części pacjentów występuje klasyczny obraz choroby z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, u innych dominują objawy pozajelitowe.

Najczęstsze objawy ze strony układu pokarmowego:

  • przewlekła biegunka lub luźne stolce,
  • wzdęcia i bóle brzucha,
  • zahamowanie przyrostu masy ciała lub utrata wagi,
  • u niemowląt – brak apetytu i niechęć do posiłków zawierających gluten.

Objawy skórne mogą obejmować m.in. opryszczkowate zapalenie skóry – swędzące, pęcherzykowe zmiany, zwykle na łokciach, kolanach i pośladkach.
Niekiedy pierwszym objawem może być zwolnienie tempa wzrastania.

Objawy neurologiczne u dzieci z celiakią mogą obejmować przewlekłe bóle głowy, zaburzenia koncentracji, drażliwość, a u starszych pacjentów – mrowienia i drętwienia kończyn.

Warto pamiętać, że u części dzieci choroba przebiega bez wyraźnych objawów ze strony przewodu pokarmowego. Tzw. postać niema celiakii rozpoznawana jest często dopiero na podstawie badań przesiewowych lub w diagnostyce innych problemów zdrowotnych.

Diagnostyka celiakii u dzieci

Rozpoznanie celiakii opiera się na połączeniu obrazu klinicznego, wyników badań laboratoryjnych i – w razie potrzeby – badań histopatologicznych. Diagnostyka powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza gastroenterologa lub pediatry z doświadczeniem w chorobach przewodu pokarmowego.

Celiakia u dzieci – jakie badania wykonać?

Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) z 2020 roku, diagnostyka celiakii rozpoczyna się od badań serologicznych z krwi. W pierwszej kolejności wskazane jest oznaczenie przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA (tTG-IgA) oraz całkowitego poziomu immunoglobuliny IgA. Jeśli okaże się, że pacjent ma niedobór IgA, wykonuje się wtedy badania w klasie IgG – mogą to być przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG-IgG), przeciwciała przeciwko deamidowanym peptydom gliadyny (DGP-IgG) lub przeciwciała przeciwendomyzjalne (EMA-IgG).

W sytuacji, gdy stężenie przeciwciał tTG-IgA jest bardzo wysokie – co najmniej dziesięciokrotnie powyżej górnej granicy normy – i wynik zostanie potwierdzony obecnością przeciwciał przeciwendomyzjalnych w klasie IgA (EMA-IgA) w drugim badaniu, rozpoznanie można postawić nawet bez biopsji jelita. W większości pozostałych przypadków, zwłaszcza przy niższych lub niejednoznacznych wynikach, konieczne jest pobranie wycinków jelita cienkiego podczas endoskopii (biopsja), aby ocenić stan kosmków jelitowych.

Badania genetyczne w kierunku obecności alleli HLA-DQ2 i HLA-DQ8 nie są obowiązkowe do rozpoznania celiakii, ale ich brak sprawia, że ryzyko choroby jest bardzo małe. Mogą być pomocne w trudnych sytuacjach diagnostycznych.

>> Zobacz też: Celiakia – jak ją zdiagnozować, jakie badania laboratoryjne wykonać?

Niezależnie od objawów, testy w kierunku celiakii zaleca się wykonywać także u osób z grup ryzyka, m.in. krewnych pierwszego stopnia chorych, dzieci z cukrzycą typu 1, chorobami autoimmunizacyjnymi tarczycy czy wątroby o podłożu autoimmunologicznym, z niektórymi zespołami genetycznymi.
Bardzo ważne jest, aby wszystkie badania były przeprowadzane przy diecie zawierającej gluten, ponieważ jego wcześniejsze odstawienie może zafałszować wyniki.

>> Szukasz kompleksowego zestawu badań, który pozwala na dokładną diagnozę celiakii? Sprawdź pakiet diagnostyczny w ALAB laboratoria:

Pakiet_diagnostyczny celiakia (3 badania) banerek

Leczenie celiakii u dzieci

Jedyną skuteczną metodą leczenia celiakii jest ścisła, dożywotnia dieta bezglutenowa. Polega ona na całkowitym wykluczeniu z jadłospisu produktów zawierających pszenicę, żyto, jęczmień oraz wszelkie ich pochodne. Wykluczenie glutenu prowadzi do regeneracji błony śluzowej jelita i ustąpienia objawów.

U części dzieci, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia, może być konieczna suplementacja witamin i minerałów, takich jak żelazo, witamina D czy wapń – decyzję podejmuje lekarz na podstawie wyników badań.

Nieleczona celiakia u dzieci – do czego może doprowadzić?

Brak leczenia lub niestosowanie się do zasad diety bezglutenowej może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:

Dieta dla dzieci z celiakią

Dieta bezglutenowa wymaga eliminacji produktów zawierających gluten, ale również zwracania uwagi na zanieczyszczenie krzyżowe żywności. Dozwolone są m.in. ryż, kukurydza, gryka, proso, amarantus, komosa ryżowa, ziemniaki, warzywa, owoce, mięso, ryby, jaja i nabiał (jeśli dziecko dobrze go toleruje).

Rodzice powinni uczyć dziecko czytania etykiet produktów oraz świadomości, gdzie może występować gluten ukryty, np. w sosach, wędlinach, słodyczach.

>> Warto przeczytać: Gluten – alergia, celiakia, czy nieceliakalna nadwrażliwość na gluten?

FAQ. Celiakia u dzieci – często zadawane pytania

Poniżej odpowiedzi na kilka najczęściej zadawanych pytań dotyczących celiakii u dzieci.

Jak rozpoznać celiakię u dziecka?

Rozpoznanie wymaga połączenia wywiadu, objawów, badań serologicznych i – w razie potrzeby – biopsji jelita cienkiego.

Jak wygląda dziecko z celiakią?

Choroba nie ma jednego charakterystycznego „wyglądu”, ale przewlekłe objawy mogą powodować niski wzrost, szczupłą sylwetkę, bladość skóry, rozdęty brzuch.

W jakim wieku pojawia się celiakia?

Może ujawnić się w każdym wieku – u niemowląt po wprowadzeniu glutenu do diety, u starszych dzieci, a nawet nastolatków.

Jak wygląda kupa u małych dzieci chorych na celiakię?

Mogą to być stolce luźne, jasne, obfite, często o tłuszczowej konsystencji (tzw. biegunka tłuszczowa).

Jakie zachowania wykazują dzieci chore na celiakię?

Część dzieci bywa apatyczna, rozdrażniona, unika aktywności fizycznej; może pojawić się spadek koncentracji.

Celiakia u dzieci – podsumowanie

  • Celiakia to przewlekła choroba autoimmunologiczna wywołana nietolerancją glutenu.
  • Objawy mogą obejmować dolegliwości jelitowe, zmiany skórne, objawy neurologiczne oraz zaburzenia rozwoju.
  • Diagnostyka opiera się na badaniach serologicznych, genetycznych i – w razie potrzeby – biopsji jelita cienkiego.
  • Leczenie polega na ścisłej, dożywotniej diecie bezglutenowej.
  • Nieleczona celiakia może prowadzić do poważnych powikłań ogólnoustrojowych.
  • Wczesne rozpoznanie i przestrzeganie diety pozwala dzieciom rozwijać się prawidłowo.

Bibliografia

  1. Husby S, et al. European Society Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Guidelines for Diagnosing Coeliac Disease 2020.
  2. Tye-Din JA, Galipeau HJ, Agardh D. Celiac Disease: A Review of Current Concepts in Pathogenesis, Prevention, and Novel Therapies. Front Pediatr. 2018
  3. Zhu J, Mulder CJJ, Dieleman LA. Celiac Disease: Against the Grain in Gastroenterology. J Can Assoc Gastroenterol. 2019 

Czym są nerwobóle i gdzie występują? Objawy, przyczyny i leczenie neuralgii

Angelika Janowicz
-
0
Czym są nerwobóle i gdzie występują? Objawy, przyczyny i leczenie neuralgii

Nerwoból (neuralgia) to dolegliwość charakteryzująca się ostrym, rwącym lub piekącym bólem wzdłuż przebiegu nerwu. Zwykle pojawia się nagle i ma różne nasilenie – od łagodnego dyskomfortu po silny atak utrudniający normalną aktywność. Może dotyczyć różnych części ciała, takich jak klatka piersiowa, plecy, kończyny, a nawet twarz. Dowiedz się, jakie są przyczyny nerwobólów.

Spis treści:

  1. Nerwobóle w klatce piersiowej, brzucha czy pleców – co to takiego?
  2. Nerwobóle: objawy dolegliwości
  3. Uciążliwe nerwobóle: przyczyny neuralgii
  4. Ataki nerwobólów: gdzie występują?
  5. Diagnostyka neuralgii: jak diagnozuje się źródło dolegliwości?
  6. Jak leczyć nerwobóle?
  7. Nerwobóle: często zadawane pytania (FAQ)
  8. Nerwobóle: podsumowanie informacji

Nerwobóle w klatce piersiowej, brzucha czy pleców – co to takiego?

Nerwoból to specyficzny rodzaj bólu neuropatycznego, powstający w wyniku podrażnienia, uszkodzenia lub dysfunkcji czuciowego nerwu obwodowego. W odróżnieniu od bólu somatycznego – który zwykle wynika z urazu tkanek – neuralgia ma swoje źródło w samym nerwie lub jego otoczeniu.

Neuralgia ma charakter napadowy. Ból utrzymuje się do kilku minut, a pomiędzy kolejnymi napadami zwykle nie występują żadne dolegliwości. Atak może występować pojedynczo lub kilkakrotnie w ciągu dnia.

Należy odróżnić pojęcie neuralgii od neuropatii. Neuralgia to ból nerwu, natomiast neuropatia oznacza jego uszkodzenie, które może powodować ból, ale także inne objawy np. mrowienie czy osłabienie mięśni.

Nerwobóle: objawy dolegliwości

Głównym objawem neuralgii jest ból. Jest on napadowy, krótki, ale intensywny. Pacjenci opisują go jako kłujący, przeszywający, rozdzierający, piekący lub palący. Lokalizacja dolegliwości jest łatwa do wskazania – wzdłuż przebiegu konkretnego nerwu lub jego gałęzi. Silny nerwoból może być przyczyną ograniczenia ruchomości, pogorszenia ogólnego samopoczucia czy pojawienia się lęku.

Nerwoból może być wywołany przez bodźce, które w prawidłowych warunkach nie powodują żadnych dolegliwości. Zalicza się do nich np. mówienie, jedzenie, dotyk skóry, ekspozycję na zimno czy zmianę pozycji ciała.

Uciążliwe nerwobóle: przyczyny neuralgii

Nerwoból może być:

  • pierwotny (klasyczny),
  • wtórny.

W pierwszym przypadku przyczyna nerwobólu pozostaje nieuchwytna. Natomiast neuralgia wtórna jest związana z konkretnym schorzeniem. W takim przypadku dolegliwości bólowe mogą być spowodowane m.in. urazami mechanicznymi, guzami nowotworowymi, malformacjami naczyniowymi, stanami zapalnymi (np. na skutek infekcji wirusowej), chorobami neurologicznymi (np. neuralgia nerwu trójdzielnego w stwardnieniu rozsianym).

Ataki nerwobólów: gdzie występują?

Neuralgia może dotyczyć różnych części ciała. Często nerwoból dotyczy twarzy klatki piersiowej, pleców, a nawet brzucha czy kończyn.

Nerwoból w klatce piersiowej

Neuralgia międzyżebrowa jest spowodowana podrażnieniem nerwu międzyżebrowego. Dolegliwości bólowe przebiegają wzdłuż żeber lub brzucha. Mogą nasilać się przy wdechu, kichaniu, kaszlu lub skrętach tułowia. Najczęstszymi przyczynami są anatomiczny ucisk nerwu, półpasiec, uszkodzenie nerwów w wyniku torakotomii.

Nerwobóle pleców

Nerwoból pleców najczęściej może pojawić się w wyniku ucisku na korzenie nerwowe (np. na skutek zmian zwyrodnieniowych lub skrzywienia kręgosłupa) lub po przechorowaniu półpaśca.

>> Zobacz także: Ból pleców pod łopatkami – jakie mogą być przyczyny?

Neuralgia popółpaścowa pojawia się jednostronnie – w miejscu występowania zmian skórnych. Może trwać nawet ponad 3 miesiące, choć zazwyczaj jest to około 2-4 tygodni. Ból jest piekąco-palący, parzący, kłujący. Może utrzymywać się stale lub mieć charakter napadowy.

Nerwobóle nerwu trójdzielnego

Nerwoból nerwu trójdzielnego charakteryzuje się jednostronnym napadem bólu w obszarze unerwianym przez nerw trójdzielny. Przyczyną może być ucisk nerwu przez naczynie krwionośne (neuralgia klasyczna) lub urazy, malformacje naczyniowe, guzy mózgu, stwardnienie rozsiane (neuralgia wtórna).

>> Więcej na temat neuralgii nerwu trójdzielnego przeczytasz w naszym artykule: Neuralgia nerwu trójdzielnego: objawy, przyczyny i leczenie

Nerwobóle brzucha

Jak wcześniej wspomniano, nerwoból brzucha może być związany z podrażnieniem nerwów międzyżebrowych. Innymi przyczynami są m.in. półpasiec, zrosty lub guzy nowotworowe w jamie brzusznej. Ból występuje niezależnie od przyjmowania pokarmów i nie ustępuje po wypróżnieniu.

Chociaż w języku potocznym można spotkać się z określeniem “nerwobóle wędrujące”, taki termin nie istnieje w terminologii medycznej. Ból neuropatyczny o zmiennej lokalizacji może występować m.in. w polineuropatii, fibromialgii lub zaburzeniach psychosomatycznych.

Diagnostyka neuralgii: jak diagnozuje się źródło dolegliwości?

Diagnostyka nerwobólów opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz badaniach dodatkowych. Lekarz analizuje charakter bólu, jego lokalizację, czynniki wyzwalające oraz towarzyszące objawy neurologiczne. Aby ustalić przyczynę dolegliwości, może zlecić badanie elektromiograficzne (EMG), badania obrazowe (np. tomografię komputerową, rezonans magnetyczny) i testy laboratoryjne z krwi (np. morfologię krwi, CRP, poziom witamin z grupy B).

Badanie CRP - (białko C-reaktywne) banerek

Jak leczyć nerwobóle?

Leczenie neuralgii zależy do przyczyny. W terapii zastosowanie mają m.in.:

  • leki (np. przeciwbólowe, przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne),
  • leczenie chirurgiczne,
  • blokady nerwowe,
  • fizjoterapia.

W przypadku neuralgii wtórnej konieczne jest odpowiednie leczenie choroby podstawowej.

Domowe sposoby na nerwobóle

Jako wsparcie w łagodzeniu nerwobólu można zastosować domowe sposoby. Szczególnie pomocne są ciepłe lub chłodne okłady, delikatny masaż, fizjoterapia oraz techniki oddechowe i relaksacyjne.

Znaczenie diety w łagodzeniu objawów neuralgii

Dieta bogata w witaminy z grupy B, kwasy omega-3 i antyoksydanty może wspierać funkcjonowanie nerwów. Do jadłospisu warto włączyć m.in. tłuste ryby morskie, oleje roślinne, orzechy i nasiona, rośliny strączkowe, zielone warzywa, produkty pełnoziarniste, owoce jagodowe. Należy jednak pamiętać, że sama zmiana sposobu odżywiania nie zastąpi leczenia.

Panel metabolitów witamin z grupy B banerek

Nerwobóle: często zadawane pytania (FAQ)

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące przyczyn, lokalizacji i objawów neuralgii.

W jakich miejscach są nerwobóle?

Nerwobóle lokalizują się wzdłuż przebiegu konkretnych nerwów. Najczęściej pojawiają się w okolicach klatki piersiowej (neuralgia międzyżebrowa), w obrębie twarzy (neuralgia nerwu trójdzielnego) lub na tułowiu.

Czy nerwobóle są ze stresu?

Stres powoduje napięcie mięśniowe, które może przyczynić się do wystąpienia nerwobólu.

Po czym poznać, że to nerwoból?

Nerwoból to ostry, przeszywający ból o charakterze rwącym lub piekącym przebiegający wzdłuż nerwu i trwający do kilku minut. Pojawia się w formie napadów, pomiędzy którymi nie występują żadne dolegliwości.

Ile dni trwa nerwoból?

Najczęściej nerwoból trwa do kilku minut. Ból utrzymujący się dłużej należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.

Jak odróżnić nerwoból od bólu?

Nerwoból przebiega wzdłuż konkretnego nerwu. Pojawia się nagle, trwa do kilku minut. Jest ostry, kłujący, piekący, przeszywający.

Z czym można pomylić nerwobóle?

Nerwobóle mogą być mylone z innymi schorzeniami, w zależności od miejsca ich występowania. Neuralgia międzyżebrowa bywa błędnie interpretowana jako objaw zawału serca, ból w jamie brzusznej – jako choroba wrzodowa, a ból twarzy – jako problem stomatologiczny. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka różnicowa przeprowadzana przez lekarza.

Nerwobóle: podsumowanie informacji

  • Nerwobóle są związane z dysfunkcją nerwów obwodowych. Mogą pojawiać się bez uchwytnej przyczyny lub być spowodowane np. urazami, stanem zapalnym, chorobami neurologicznymi czy guzami nowotworowymi.
  • Neuralgia objawia się nagłym, przeszywającym, rozdzierającym kłującym lub piekącym bólem.
  • Najczęstszym rodzajem neuralgii jest neuralgia nerwu trójdzielnego.

Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski

Bibliografia

  1. M. Janecki i in., Ból neuropatyczny u chorego z nowotworem złośliwym dwunastnicy naciekającym narządy sąsiednie – opis przypadku, Medycyna Paliatywna 2010; 3: 167–170
  2. P.M. Gadient, J.H. Smith, The Neuralgias: Diagnosis and Management, Curr Neurol Neurosci Rep (2014)
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560865/ (dostęp 08.08.2025)
  4. M. Malec-Milewska, Neuralgia popółpaścowa, Medycyna Paliatywna w Praktyce 2012, t. 6, nr 1, s. 28–37

Przemijający atak niedokrwienny (TIA) – jakie daje objawy i czym grozi?

Damian Matusiak
-
0
Przemijający atak niedokrwienny (TIA) – jakie daje objawy i czym grozi?

Przemijający atak niedokrwienny (TIA), często nazywany mini udarem, to przejściowe zaburzenie czynności mózgu spowodowane czasowym ograniczeniem przepływu krwi. Choć objawy ustępują zwykle w ciągu kilku minut do godziny, stanowią one poważne ostrzeżenie. Jaki jest mechanizm powstawania TIA? Jakie są charakterystyczne i nietypowe objawy, najnowsze metody diagnostyczne oraz optymalne strategie leczenia? Co podnosi ryzyko wystąpienia tego groźnego stanu? Odpowiedzi na te oraz podobne pytania znajdziesz poniżej.

Najważniejsze informacje:
>> TIA to pilny stan wymagający natychmiastowej interwencji,
>> objawy ustępują, ale ryzyko udaru pozostaje wysokie,
>> kluczowe znaczenie ma szybka diagnostyka,
>> leczenie powinno być kompleksowe i ukierunkowane na czynniki ryzyka,
>> modyfikacja stylu życia jest nieodzownym elementem terapii.  

Spis treści:

  1. Jakie są objawy przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA)?
  2. Czy można przeoczyć objawy TIA?
  3. Jak reagować, gdy wystąpią objawy TIA?
  4. Jakie są skutki przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA)?
  5. Niezbędna diagnostyka przy przemijającym ataku niedokrwiennym (TIA)
  6. Leczenie TIA
  7. TIA: podsumowanie najważniejszych informacji
  8. TIA – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jakie są objawy przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA)?

TIA – pierwsze objawy

Pojawiają się nagle i osiągają pełne nasilenie zwykle w ciągu kilku minut. Do najwcześniejszych należą:

  • nagłe osłabienie lub drętwienie obejmujące typowo jedną stronę ciała (twarz, rękę i nogę po tej samej stronie),
  • zaburzenia mowy – od niewielkich trudności w artykulacji po całkowitą niemożność mówienia lub rozumienia mowy,
  • przejściowe zaburzenia widzenia – najczęściej pod postacią jednostronnej ślepoty (tzw. amaurosis fugax) lub ubytków w polu widzenia.

>> Może Cię zainteresować także: Drętwienie nóg – o czym może świadczyć? Kiedy zgłosić się do lekarza?

Typowe objawy TIA

Pełny obraz kliniczny zależy od lokalizacji niedokrwienia w mózgu.

Objawy ogniskowe:

  • niedowład lub porażenie mięśni twarzy (opadający kącik ust),
  • osłabienie siły mięśniowej w kończynie górnej i/lub dolnej,
  • zaburzenia czucia (mrowienie, drętwienie, parestezje),
  • afazja (zaburzenia mowy) lub dysartria (zaburzenia artykulacji).

Objawy wzrokowe:

  • przejściowa ślepota jednooczna,
  • podwójne widzenie (diplopia),
  • ubytki w polu widzenia (np. niedowidzenie połowicze),

Objawy przedsionkowe:

  • nagłe zawroty głowy z towarzyszącymi zaburzeniami równowagi,
  • nudności i wymioty,
  • niepewny chód (ataksja).

Nieswoiste objawy TIA

U około 15-20% pacjentów TIA może manifestować się mniej typowymi symptomami, które łatwo przeoczyć lub przypisać innym schorzeniom. Należą do nich:

  • nagłe, przejściowe zaburzenia pamięci,
  • chwilowe splątanie lub dezorientacja,
  • nagłe upadki bez utraty świadomości,
  • przejściowe zaburzenia połykania,
  • krótkotrwałe zaburzenia świadomości.
UWAGA nr 1
Pacjenci z nietypowymi objawami TIA są trzykrotnie bardziej narażeni na opóźnioną diagnozę i późniejsze powikłania.  

Czy można przeoczyć objawy TIA?

Niestety tak. Szacuje się, że nawet 30-40% przypadków TIA nie jest właściwie rozpoznawanych w momencie wystąpienia. Najczęstsze przyczyny przeoczenia to:

  • zbyt krótki czas trwania (objawy ustępujące w kilka minut),
  • niespecyficzny charakter symptomów,
  • brak typowych deficytów neurologicznych,
  • bagatelizowanie objawów („samo przeszło”),
  • przypisywanie dolegliwości innym schorzeniom (migrenie, zmęczeniu).

>> Warto przeczytać także: Zespół przewlekłego zmęczenia – gdy odpoczynek nie pomaga

Grupy szczególnie narażone na przeoczenie TIA to:

  • osoby starsze – objawy mogą być przypisywane „starzeniu się”,
  • chorzy na cukrzycę – neuropatia może maskować typowe objawy (!),
  • pacjenci z migreną z aurą – podobne zaburzenia wzrokowe,
  • osoby z demencją – trudności w komunikowaniu dolegliwości.

Jak reagować, gdy wystąpią objawy TIA?

Postępowanie w przypadku podejrzenia TIA powinno być natychmiastowe i zdecydowane:

Krok 1: Wezwij pomoc medyczną:

  • natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy (112 lub 999),
  • nie czekaj na samoistne ustąpienie objawów,
  • zapamiętaj dokładny czas wystąpienia pierwszych symptomów.

Krok 2: Zabezpiecz poszkodowanego:

  • czuwaj do momentu przyjazdu służb medycznych,
  • nie podawaj żadnych leków na własną rąk.

Krok 3: Przygotuj informacje dla lekarza:

UWAGA nr 2  
Badania pokazują, że ryzyko wystąpienia pełnego udaru po TIA wynosi 5% w ciągu pierwszych 48 godzin, 10-15% w ciągu 3 miesięcy i aż 30% w ciągu roku! Szybka interwencja (w ciągu 24 godzin) zmniejsza to ryzyko o 80%.  

Jakie są skutki przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA)?

Choć TIA nie pozostawia trwałego uszkodzenia mózgu w badaniach neuroobrazowych, może mieć poważne konsekwencje:

  1. Krótkoterminowe:
  • lęk i depresja związana z przeżyciem zdarzenia,
  • przejściowe zaburzenia funkcji poznawczych,
  • zmniejszona sprawność fizyczna.
  1. Długoterminowe:
  • 5-krotnie zwiększone ryzyko udaru mózgu,
  • 3-krotnie większe ryzyko zawału serca,
  • wyższe prawdopodobieństwo rozwoju otępienia naczyniopochodnego,
  • zwiększone ryzyko kolejnych epizodów TIA.

>> Sprawdź też: Objawy udaru. Jak rozpoznać zbliżający się udar mózgu?

Niezbędna diagnostyka przy przemijającym ataku niedokrwiennym (TIA)

Kompleksowa diagnostyka po epizodzie TIA obejmuje:

  1. Badania obrazowe:
  • tomografia komputerowa głowy (TK) – wykluczenie krwawienia,
  • rezonans magnetyczny,
  • angio-TK lub angio-MR – ocena naczyń mózgowych.
  1. Badania kardiologiczne:
  • EKG spoczynkowe i holter EKG (wykrycie migotania przedsionków),
  • echokardiografia.

>> Warto przeczytać: Co to jest tachykardia (częstoskurcz)? Objawy, przyczyny i leczenie

  1. Badania laboratoryjne:

>> Przeczytaj też: APTT (czas kaolinowo-kefalinowy) – co to za badanie, co wykrywa i kiedy się je wykonuje

>> Badania laboratoryjne niezbędne w diagnostyce TIA zrobisz w ALAB laboratoria. Sprawdź zakresy pakietów:

Morfologia banerek
Badanie lipidogram extra (6 badań) banerek

Leczenie TIA

Zalecenia przy przemijającym ataku niedokrwiennym

Podstawowe zasady leczenia po epizodzie TIA obejmują:

  • leki przeciwpłytkowe,
  • antykoagulanty (w przypadku migotania przedsionków),
  • statyny,
  • leki przeciwnadciśnieniowe,
  • endarterektomia tętnicy szyjnej,
  • angioplastyka z implantacją stentu.

Dodatkowo wskazana jest modyfikacja stylu życia:

  • bezwzględny zakaz palenia tytoniu,
  • redukcja masy ciała,
  • regularna aktywność fizyczna,
  • dieta śródziemnomorska bogata w warzywa i ryby.

Czynniki ryzyka a proces leczenia TIA

Strategia terapeutyczna powinna uwzględniać indywidualne czynniki ryzyka:

  1. Nadciśnienie tętnicze:
  • docelowe wartości RR <130/80 mmHg
  • preferowane leki: ACE-inhibitory, sartany
  1. Cukrzyca:
  • docelowe HbA1c <7%
  • rozważenie flozyn lub analogów GLP-1
  1. Migotanie przedsionków:
  • antykoagulanty,
  • niekiedy ablacja.

TIA: podsumowanie najważniejszych informacji

Przemijający atak niedokrwienny to nie tylko mały udar, ale poważne ostrzeżenie przed groźnymi powikłaniami. Pamiętaj, że szybka reakcja może zapobiec bardzo poważnym powikłaniom. Jeśli doświadczyłeś lub zaobserwowałeś u kogoś objawy mogące sugerować TIA, nie zwlekaj i skontaktuj się natychmiast z lekarzem.

Wczesna diagnostyka i właściwe leczenie mogą uratować życie i zapobiec nieodwracalnym uszkodzeniom mózgu. Twoje zdrowie jest najważniejsze – działaj szybko i odpowiedzialnie.

TIA – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czym jest przemijający atak niedokrwienny?

To przejściowe zaburzenie czynności mózgu spowodowane czasowym ograniczeniem przepływu krwi, trwające zwykle kilka do kilkudziesięciu minut.

Jak objawia się TIA?

Typowe objawy to nagłe osłabienie połowy ciała, zaburzenia mowy lub widzenia, zawroty głowy z zaburzeniami równowagi.

Z czym można pomylić TIA?

Z migreną z aurą, napadem padaczkowym, hipoglikemią, przemijającym globalnym zanikiem pamięci lub zaburzeniami elektrolitowymi.

Czy mini udar jest groźny?

Tak, ponieważ stanowi silny czynnik ryzyka pełnego udaru – u 30-40% nieleczonych pacjentów dochodzi do udaru w ciągu roku.

Czy mini udar przejdzie sam?

Objawy ustąpią samoistnie, ale bez odpowiedniego leczenia ryzyko kolejnego, poważniejszego incydentu dramatycznie wzrasta

Źródła

  1. National Guideline Centre (UK). Evidence review for transient ischaemic attack (TIA) prediction rules: Stroke and transient ischaemic attack in over 16s: diagnosis and initial management: Evidence review B. London: National Institute for Health and Care Excellence (NICE); 2019 May. (NICE Guideline, No. 128.)
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK577864
  2. Perry JJ, Yadav K, Syed S, Shamy M. Transient ischemic attack and minor stroke: diagnosis, risk stratification and management. CMAJ. 2022 Oct 11;194(39):E1344-E1349. doi: 10.1503/cmaj.220344. PMID: 36220167; PMCID: PMC9616153.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9616153
  3. Ortiz-Garcia J, Gomez CR, Schneck MJ, Biller J. Recent advances in the management of transient ischemic attacks. Fac Rev. 2022 Jul 22;11:19. doi: 10.12703/r/11-19. PMID: 35949262; PMCID: PMC9340656.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9340656
  4. Coutts SB. Diagnosis and Management of Transient Ischemic Attack. Continuum (Minneap Minn). 2017 Feb;23(1, Cerebrovascular Disease):82-92. doi: 10.1212/CON.0000000000000424. PMID: 28157745; PMCID: PMC5898963.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5898963

Uzależnienie od telefonu komórkowego (fonoholizm). W jakim wieku można dać dziecku pierwszy telefon?

Damian Matusiak
-
0
Uzależnienie od telefonu komórkowego (fonoholizm). W jakim wieku można dać dziecku pierwszy telefon?

Współcześnie dzieci dorastają w świecie zdominowanym przez technologie, a smartfony stały się nieodłącznym elementem ich codzienności. Niestety, jako społeczeństwo płacimy za to sporą cenę – nadmierne korzystanie z telefonu może prowadzić do fonoholizmu. To uzależnienie, które negatywnie wpływa na rozwój emocjonalny, społeczny i fizyczny dziecka. Jak rozpoznać pierwsze objawy tego nałogu? W jakim wieku można pozwolić dziecku na pierwszy telefon? Jak chronić je przed uzależnieniem?

Spis treści:

  1. Jak rozpoznać fonoholizm u dzieci?
  2. Kiedy dać dziecku pierwszy smartfon, by zminimalizować ryzyko fonoholizmu?
  3. Diagnostyka stanu zdrowia dziecka cierpiącego na fonoholizm
  4. Jak leczyć fonoholizm u dzieci?
  5. Czy można wyleczyć dziecko z fonoholizmu?
  6. Skutki fonoholizmu dla zdrowia dziecka
  7. Jak chronić dziecko przed fonoholizmem?
  8. Fonoholizm: najważniejsze informacje w pigułce
  9. Fonoholizm – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jak rozpoznać fonoholizm u dzieci?

Pierwsze objawy uzależnienia od telefonu komórkowego

Fonoholizm u dzieci może objawiać się na wiele sposobów. Do wczesnych symptomów należą:

  • ciągłe sięganie po telefon, nawet podczas posiłków lub rozmów,
  • nerwowość lub rozdrażnienie, gdy dziecko nie ma dostępu do smartfona,
  • zaniedbywanie obowiązków szkolnych i zainteresowań na rzecz korzystania z telefonu,
  • problemy z koncentracją i pogorszenie wyników w nauce.

Fonoholizm u dziecka – alarmujące objawy

Gdy uzależnienie się pogłębia, mogą pojawić się bardziej niepokojące sygnały, takie jak:

  • rezygnacja z kontaktów twarzą w twarz na rzecz komunikacji online,
  • zaburzenia snu spowodowane korzystaniem z telefonu do późnych godzin nocnych,
  • fizyczne objawy, np. bóle głowy, oczu czy karku,
  • kłamstwa dotyczące czasu spędzanego przed ekranem.

>> Może Cię zainteresować także: Bóle głowy u dzieci – kiedy powinny niepokoić?

Kiedy dać dziecku pierwszy smartfon, by zminimalizować ryzyko fonoholizmu?

W świetle aktualnych dowodów naukowych eksperci zalecają, aby pierwszy telefon komórkowy wprowadzać nie wcześniej niż w wieku 10-12 lat. Kluczowe jest jednak nie tylko samo przekazanie urządzenia, ale także:

  • ustalenie jasnych zasad korzystania (np. brak telefonu podczas posiłków i przed snem),
  • wybór prostego modelu z ograniczonym dostępem do internetu dla młodszych dzieci,
  • regularne rozmowy na temat bezpiecznego i świadomego użytkowania technologii.

Diagnostyka stanu zdrowia dziecka cierpiącego na fonoholizm

Diagnoza fonoholizmu wymaga obserwacji zachowania dziecka oraz konsultacji ze specjalistami – psychologiem lub terapeutą uzależnień. Warto zwrócić uwagę na:

  • czas spędzany przed ekranem (powyżej 4-6 godzin dziennie może wskazywać na problem),
  • reakcje emocjonalne na próby ograniczenia dostępu do telefonu,
  • negatywny wpływ nadmiernego użytkowania smartfona na codzienne funkcjonowanie.

UWAGA nr 1  
Kolorowy wyświetlacz, dźwięk i dynamicznie zmieniający się obraz to potężna dawka bodźców dla mózgu, który na każdym etapie życia „poszukuje” czynników stymulujących układ nagrody. Rodzicu, pamiętaj, że nadmierne korzystanie ze smartfona działa na mózg Twojego dziecka bardzo podobnie do używek określanych jako narkotyki!  

Jak leczyć fonoholizm u dzieci?

Do jakiego lekarza zwrócić się o pomoc w leczeniu fonoholizmu u dziecka?

W przypadku podejrzenia uzależnienia warto skonsultować się z:

  • psychologiem,
  • terapeutą uzależnień,
  • pediatrą, jeśli występują objawy somatyczne (np. zaburzenia snu).

>> Jeśli rytm snu Twojego dziecka jest zaburzony, może Cię zainteresować nasz artykuł: Melatonina – co to jest i jak działa na organizm? Po co bada się jej poziom?

Metody leczenia fonoholizmu u dzieci

Leczenie może obejmować:

  • terapię poznawczo-behawioralną,
  • warsztaty umiejętności społecznych,
  • stopniowe wprowadzanie zasad „cyfrowego detoksu”.

Czy można wyleczyć dziecko z fonoholizmu?

Tak, ale wymaga to konsekwencji i współpracy całej rodziny. Kluczowe jest budowanie zdrowych nawyków i alternatywnych form spędzania czasu.

Swoją drogą, wymienione czynniki są kluczowe, by w ogóle nie dopuścić do powstania uzależnienia.

UWAGA nr 2  
Rodzicu, pamiętaj: niezależnie od opinii (takową może mieć każdy) na temat podziału obowiązków wychowawczych, faktem jest, iż to rodzice (a nie dziadkowie, nauczyciele, rówieśnicy) odgrywają kluczową rolę w tym żmudnym i trudnym procesie.  

Skutki fonoholizmu dla zdrowia dziecka

Nadmierne korzystanie z telefonu może prowadzić do:

  • zaburzeń lękowych i depresji,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • wad postawy i problemów ze wzrokiem,
  • izolacji społecznej,
  • deficytów rozwojowych.

>> Przeczytaj też: Depresja u dzieci i młodzieży

Jak chronić dziecko przed fonoholizmem?

Profilaktyka obejmuje:

  • tworzenie zdrowego, bezpiecznego modelu więzi między rodzicem a dzieckiem od pierwszych chwil życia,
  • ustalenie limitów czasowych,
  • zachęcanie do aktywności poza ekranem,
  • dawanie dobrego przykładu – rodzice również powinni ograniczać użytkowanie telefonu.

Fonoholizm: najważniejsze informacje w pigułce

Podsumowując:

  • pierwsze objawy to rozdrażnienie i nadmierne zaabsorbowanie telefonem,
  • optymalny wiek na pierwszy smartfon to 10-12 lat,
  • leczenie wymaga terapii i zmiany nawyków.

Fonoholizm to realne zagrożenie dla rozwoju dzieci, ale świadome rodzicielstwo może je przed nim uchronić. Jeśli zauważysz niepokojące sygnały, nie zwlekaj, skonsultuj się ze specjalistą i wprowadź zdrowe zasady korzystania z technologii.

Fonoholizm – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Co to jest fonoholizm?

To uzależnienie od telefonu komórkowego, objawiające się nadmiernym i kompulsywnym korzystaniem.

Jak radzić sobie z fonoholizmem?

Poprzez stopniowe ograniczanie czasu przed ekranem, terapię i wprowadzanie alternatywnych aktywności, a przede wszystkim tworzenie zdrowej więzi ze swoim dzieckiem.

Jak wygląda uzależnienie od telefonu?

Dziecko jest ciągle skupione na smartfonie, zaniedbuje obowiązki i reaguje nerwowo na próby odciągnięcia go od urządzenia.

Ile godzin dziennie to uzależnienie od telefonu?

Powyżej 4-6 godzin dziennie może wskazywać na problem, zwłaszcza jeśli negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie.

Źródła

  1. Vaghasiya S, Rajpopat N, Parmar B, Tailor KA, Patel HV, Varma J. Pattern of smartphone use, prevalence and correlates of problematic use of smartphone and social media among school going adolescents. Ind Psychiatry J. 2023 Jul-Dec;32(2):410-416. doi: 10.4103/ipj.ipj_53_23. Epub 2023 Oct 4. PMID: 38161481; PMCID: PMC10756620.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10756620
  2. Kim SY, Han S, Park EJ, Yoo HJ, Park D, Suh S, Shin YM. The relationship between smartphone overuse and sleep in younger children: a prospective cohort study. J Clin Sleep Med. 2020 Jul 15;16(7):1133-1139. doi: 10.5664/jcsm.8446. PMID: 32248898; PMCID: PMC7954067.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7954067
  3. Ramadhan RN, Rampengan DD, Yumnanisha DA, Setiono SB, Tjandra KC, Ariyanto MV, Idrisov B, Empitu MA. Impacts of digital social media detox for mental health: A systematic review and meta-analysis. Narra J. 2024 Aug;4(2):e786. doi: 10.52225/narra.v4i2.786. Epub 2024 Aug 7. PMID: 39280291; PMCID: PMC11392003.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11392003
  4. Anandpara G, Kharadi A, Vidja P, Chauhan Y, Mahajan S, Patel J. A Comprehensive Review on Digital Detox: A Newer Health and Wellness Trend in the Current Era. Cureus. 2024 Apr 22;16(4):e58719. doi: 10.7759/cureus.58719. PMID: 38779255; PMCID: PMC11109987.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11109987

Guz Wilmsa (nephroblastoma) – objawy, przyczyny i leczenie

Damian Matusiak
-
0
Guz Wilmsa (nephroblastoma) – objawy, przyczyny i leczenie

Guz Wilmsa, znany również jako nephroblastoma, to rzadki nowotwór nerki występujący głównie u dzieci. Choć jego diagnoza może być przerażająca dla rodziców, współczesna medycyna oferuje skuteczne metody leczenia, dające szansę na wyleczenie. W niniejszym artykule omówimy, czym dokładnie jest guz Wilmsa, jakie są jego objawy, przyczyny oraz jak wygląda proces diagnostyki i terapii. Rodzicu, czy chcesz poszerzyć swoją wiedzę na ten temat? Jeśli tak, to ten artykuł jest dla Ciebie.

Najważniejsze informacje dotyczące nephroblastomy:  
>> występuje głównie u małych dzieci,
>> objawy to powiększony brzuch, ból, krew w moczu,
>> leczenie składa się z metod chirurgicznych, chemioterapii, radioterapii,
>> skuteczność leczenia jest wysoka, a rokowania są dobre.  

Spis treści:

  1. Czym jest guz Wilmsa?
  2. Jakie są objawy guza Wilmsa?
  3. Jakie są przyczyny guza Wilmsa?
  4. Jak rozpoznać guz Wilmsa? Niezbędna diagnostyka
  5. Proces leczenia guza Wilmsa
  6. Czy można całkowicie wyleczyć guz Wilmsa?
  7. Leczenie guza Wilmsa a ryzyko wznowy
  8. Czy wsparcie psychologiczne pomaga w leczeniu guza Wilmsa?
  9. Guz Wilmsa – podsumowanie
  10. Guz Wilmsa – sekcja FAQ

Czym jest guz Wilmsa?

Guz Wilmsa (nephroblastoma) to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek budujących nerki, występujący głównie u dzieci między 2. a 5. rokiem życia. Stanowi on około 5-6% wszystkich nowotworów wieku dziecięcego i jest zdecydowanie najczęstszym nowotworem w tej lokalizacji narządowej u najmłodszych pacjentów. Nazwa pochodzi od niemieckiego chirurga Maxa Wilmsa, który opisał go pod koniec XIX wieku.

Guz rozwija się z embrionalnej tkanki nerki i może występować jedno- lub obustronnie. W większości przypadków jest ograniczony do narządu, ale w zaawansowanych stadiach może dawać przerzuty, głównie do płuc, wątroby i węzłów chłonnych.

>> Może Cię zainteresować: Powiększenie węzłów chłonnych u dzieci

Jakie są objawy guza Wilmsa?

W miarę jak nowotwór postępuje, pojawiają się objawy, początkowo nieswoiste, a następnie coraz bardziej wyraźne.

Pierwsze objawy guza Wilmsa

Wczesne symptomy guza Wilmsa mogą być subtelne i łatwe do przeoczenia. Należą do nich:

  • powiększenie obwodu brzucha – często pierwszy zauważalny objaw,
  • wyczuwalny guz w jamie brzusznej – twardy, nieruchomy,
  • ból brzucha – występuje u około 30-40% pacjentów,
UWAGA nr 1  
Małe dzieci mogą nie zgłaszać bólu brzucha – nie zawsze potrafią to powiedzieć!  
  • krew w moczu (hematuria) – choć nie zawsze obecna,
  • gorączka – może towarzyszyć procesowi nowotworowemu.

>> Sprawdź też: Gorączka u dziecka – kiedy budzi niepokój?

>> Badania nerek pozwalają ocenić wydolność narządu. Kompleksową diagnostykę zrobisz w ALAB laboratoria. Sprawdź, co obejmuje pakiet:

Pakiet nerkowy (7 badan)_mobile baner na kategorię

Nietypowe objawy guza Wilmsa

W niektórych przypadkach guz Wilmsa może dawać mniej charakterystyczne objawy, takie jak:

  • nadciśnienie tętnicze – spowodowane uciskiem na naczynia krwionośne,
  • utrata masy ciała i osłabienie,
  • nudności i wymioty – wynikające z ucisku na przewód pokarmowy.

>> Przeczytaj też: Niestrawność (dyspepsja) – objawy, przyczyny i łagodzenie dolegliwości

Jakie są przyczyny guza Wilmsa?

Etiologia guza Wilmsa nie jest w pełni poznana, ale wiadomo, że wiąże się z mutacjami genetycznymi. Niektóre czynniki ryzyka to:

  • wady wrodzone (np. zespół WAGR, zespół Beckwitha-Wiedemanna),
  • mutacje w genach WT1 i WT2,
  • rodzinne występowanie (choć większość przypadków jest sporadyczna).

Jak rozpoznać guz Wilmsa? Niezbędna diagnostyka

Diagnostyka guza Wilmsa obejmuje:

  • badanie fizykalne (wyczuwalna masa w brzuchu),
  • USG jamy brzusznej,
  • tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI),
  • biopsję guza (w niektórych przypadkach),
  • badania laboratoryjne (m.in. morfologia z rozmazem, glukoza, jonogram, kreatynina, LDH, kwas moczowy, mocznik, ALT, AST, CRP, markery nowotworowe).

>> Badania pomocne w zdiagnozowaniu nowotworów u mężczyzn i kobiet możesz zrobić w ALAB laboratoria. Sprawdź, co obejmują pakiety:

Pakiet markery nowotworowe - kobieta (5 badań) banerek
Pakiet markery nowotworowe - mężczyzna (5 badań) banerek

Proces leczenia guza Wilmsa

Leczenie składa się z metod chirurgicznych i zachowawczych, a najczęściej ich połączenia – w ściśle określonej kolejności zależnej od stopnia zaawansowania choroby.

Metody leczenia guza Wilmsa

Terapia obejmuje:

  • chirurgię (nefrektomia – usunięcie nerki),
  • chemioterapię (stosowana przed i po operacji),
  • radioterapię (w przypadku przerzutów).

Guz Wilmsa – rokowania

Rokowania są dobre – 5-letnie przeżycie wynosi ok. 90% we wczesnych stadiach. Nawet w zaawansowanych przypadkach skuteczność leczenia jest wysoka.

Guz Wilmsa – przerzuty

Przerzuty najczęściej dotyczą płuc i wątroby. W takich przypadkach stosuje się agresywniejszą terapię.

Czy można całkowicie wyleczyć guz Wilmsa?

Tak, większość dzieci z guzem Wilmsa zostaje całkowicie wyleczona, zwłaszcza gdy nowotwór jest wykryty wcześnie. Pamiętaj, że jeśli podejrzewasz nie tylko guza Wilmsa, ale jakąkolwiek chorobę nowotworową u swojego dziecka pierwszym krokiem powinna być wizyta u specjalisty pediatrii.

Leczenie guza Wilmsa a ryzyko wznowy

Ryzyko nawrotu wynosi ok. 15%, dlatego konieczna jest regularna kontrola.

Czy wsparcie psychologiczne pomaga w leczeniu guza Wilmsa?

Tak, terapia psychologiczna jest istotna zarówno dla dziecka, jak i rodziny, pomagając radzić sobie ze stresem związanym z chorobą.

Guz Wilmsa – podsumowanie

Guz Wilmsa to nowotwór, który mimo swojej złośliwości, daje dobre rokowania przy wczesnym wykryciu. Kluczowe jest wychwycenie pierwszych objawów i szybka konsultacja z pediatrą. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości – nie zwlekaj, zgłoś się do specjalisty! Pamiętaj, by podzielić się swoimi podejrzeniami podczas wywiadu lekarskiego.

Guz Wilmsa – sekcja FAQ

Jakie są objawy guza Wilmsa?

Powiększenie brzucha, ból, krew w moczu, gorączka.

Czy guz Wilmsa jest złośliwy?

Tak, to nowotwór złośliwy, ale dobrze reagujący na leczenie.

Jak długo może żyć dziecko z guzem Wilmsa?

5-letnie przeżycie wynosi ok. 90% we wczesnych stadiach.

Jakiego narządu dotyczy guz Wilmsa?

Głównie nerek, choć przy obecności przerzutów zajęte są także inne narządy.

Jakie są pierwsze objawy neuroblastomy?

Neuroblastoma daje podobne objawy, ale częściej występuje w nadnerczach.

Źródła

  1. Dumba M, Jawad N, McHugh K. Neuroblastoma and nephroblastoma: a radiological review. Cancer Imaging. 2015 Apr 8;15(1):5. doi: 10.1186/s40644-015-0040-6. PMID: 25889326; PMCID: PMC4446071.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4446071
  2. Szychot E, Apps J, Pritchard-Jones K. Wilms’ tumor: biology, diagnosis and treatment. Transl Pediatr. 2014 Jan;3(1):12-24. doi: 10.3978/j.issn.2224-4336.2014.01.09. PMID: 26835318; PMCID: PMC4728859.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4728859
  3. Theilen TM, Braun Y, Bochennek K, Rolle U, Fiegel HC, Friedmacher F. Multidisciplinary Treatment Strategies for Wilms Tumor: Recent Advances, Technical Innovations and Future Directions. Front Pediatr. 2022 Jul 14;10:852185. doi: 10.3389/fped.2022.852185. PMID: 35911825; PMCID: PMC9333359.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9333359
  4. Özyörük D, Emir S. The management of bilateral Wilms tumor. Transl Pediatr. 2014 Jan;3(1):34-8. doi: 10.3978/j.issn.2224-4336.2014.01.04. PMID: 26835321; PMCID: PMC4728855.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4728855

Objawy HPV u kobiet. Przyczyny, diagnostyka i leczenie

Sara Aszkiełowicz
-
0
Objawy HPV u kobiet. Przyczyny, diagnostyka i leczenie

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest jednym z najczęstszych zakażeń przenoszonych drogą płciową. Szacuje się, że w ciągu życia nawet większość aktywnych seksualnie osób zetknie się z tym patogenem. U wielu kobiet zakażenie przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie. Zdarza się jednak, że wirus prowadzi do zmian chorobowych, w tym stanów przedrakowych i raka szyjki macicy.

W artykule przedstawiamy, jakie są objawy HPV u kobiet, jak rozpoznać zakażenie, jakie badania należy wykonywać oraz na czym polega profilaktyka i leczenie.

Spis treści:

  1. HPV u kobiet: jak dochodzi do zakażenia?
  2. Zakażenie HPV: objawy u kobiet
  3. Wirus HPV: objawy. Jak rozpoznać, że doszło do zarażenia?
  4. Testy HPV dla kobiet: badania w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego
  5. Zarażenie HPV u kobiet. Kiedy wykonać badanie?
  6. HPV a rak szyjki macicy: dlaczego profilaktyka jest ważna?
  7. Zarażenie wirusem HPV u kobiet: często zadawane pytania (FAQ)
  8. Najważniejsze informacje o objawach HPV u kobiet: podsumowanie

HPV u kobiet: jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia wirusem HPV dochodzi najczęściej podczas kontaktów seksualnych – zarówno waginalnych, jak i oralnych czy analnych. Wirus przenosi się poprzez kontakt błon śluzowych oraz mikrouszkodzenia skóry. Rzadziej możliwe jest przeniesienie drogą pośrednią, np. przez wspólne używanie bielizny czy ręczników, jednak nie jest to typowy sposób transmisji.

Czynniki zwiększające ryzyko zakażenia HPV to m.in.:

  • wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
  • częsta zmiana partnerów seksualnych,
  • obniżona odporność organizmu,
  • palenie papierosów.

>> O wirusie HPV przeczytasz więcej w naszym artykule: Wirus HPV (Human papillomavirus) – co trzeba wiedzieć?

Zakażenie HPV: objawy u kobiet

Zakażenie HPV może przebiegać bez żadnych objawów, co stanowi główną trudność w jego rozpoznaniu. W innych przypadkach pojawiają się zmiany skórne i śluzówkowe, takie jak brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste) czy zmiany przedrakowe szyjki macicy.

Do najczęstszych objawów HPV u kobiet należą:

  • brodawkowate narośla w okolicach narządów płciowych,
  • świąd, pieczenie lub dyskomfort w obrębie pochwy i sromu,
  • niekiedy nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych,
  • zmiany w cytologii, wykrywane podczas rutynowych badań.

>> Sprawdź: HPV u mężczyzny – objawy, diagnostyka, profilaktyka

Zakażenie HPV na wargach sromowych: objawy skórne

HPV może powodować pojawienie się zmian w postaci brodawek na wargach sromowych. Mogą one przyjmować formę pojedynczych guzków lub licznych, skupionych narośli. Zdarza się, że przypominają kalafiorowate twory. Zmiany te zwykle nie powodują bólu, ale bywają źródłem wstydu i dyskomfortu.

Zarażenie HPV: objawy na pochwie

Wirus HPV może prowadzić do powstawania zmian także wewnątrz pochwy. W takiej lokalizacji są one trudniejsze do zauważenia przez pacjentkę. Objawy mogą obejmować:

  • krwawienia kontaktowe (np. po stosunku),
  • uczucie pieczenia,
  • upławy o nietypowym charakterze.

W wielu przypadkach zmiany wykrywane są dopiero podczas badania ginekologicznego.

>> Zobacz: Choroby przenoszone drogą płciową (choroby weneryczne) – jakie badania wykonać i jak często się badać?

Wirus HPV: objawy. Jak rozpoznać, że doszło do zarażenia?

Nie istnieje jeden charakterystyczny objaw zakażenia HPV. Wiele kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości, dlatego kluczową rolę odgrywają badania profilaktyczne. Cytologia, testy w kierunku HPV oraz kolposkopia pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowości.

Testy HPV dla kobiet: badania w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego

Badanie w kierunku obecności DNA wirusa HPV to podstawowe narzędzie diagnostyczne. Wykonuje się je z materiału pobranego z szyjki macicy. Pozwala ono określić, czy pacjentka jest zakażona wirusem, a także zidentyfikować typ HPV – w tym szczególnie groźne typy onkogenne.

Wykrywanie DNA 14 wysokoonkogennych typów wirusa HPV banerek

Czy HPV wychodzi z cytologii?

Cytologia nie wykrywa bezpośrednio obecności wirusa, ale pozwala ocenić zmiany w komórkach szyjki macicy, które mogą być skutkiem zakażenia HPV. Dlatego cytologia i test HPV uzupełniają się wzajemnie i powinny być traktowane jako badania komplementarne.

>> Przeczytaj:

Zarażenie HPV u kobiet. Kiedy wykonać badanie?

Obecnie podstawowym badaniem przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy jesttest HPV HR, który wykrywa wirusa brodawczaka ludzkiego o wysokim ryzyku onkogennym. Jeśli wynik jest ujemny, kolejne badanie wystarczy wykonać dopiero po 3-5 latach, ponieważ ryzyko rozwoju zmian w tym czasie jest bardzo małe.

Gdy wynik okazuje się dodatni, z tej samej próbki automatycznie wykonuje się cytologię płynną, a w razie potrzeby lekarz kieruje pacjentkę na dalszą diagnostykę. To nowoczesny i skuteczniejszy sposób kontroli niż sama cytologia. Dlatego profilaktycznie warto regularnie wykonywać test HPV HR – daje on realną szansę na wykrycie problemu zanim pojawią się jakiekolwiek objawy.

>> Sprawdź: O profilaktyce raka szyjki macicy

HPV a rak szyjki macicy: dlaczego profilaktyka jest ważna?

Niektóre typy wirusa HPV (szczególnie HPV 16 i 18) są główną przyczyną raka szyjki macicy. Choroba ta rozwija się powoli, często przez wiele lat bezobjawowo. Regularne badania profilaktyczne dają możliwość wczesnego wykrycia zmian przedrakowych i ich skutecznego leczenia, zanim dojdzie do rozwoju nowotworu.

>> To może Cię zainteresować: Nowoczesna profilaktyka raka szyjki macicy

Zarażenie wirusem HPV u kobiet: często zadawane pytania (FAQ)

Poniżej zebraliśmy najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami, które mogą pomóc w lepszym zrozumieniu tego zagadnienia i ułatwić podjęcie decyzji o wykonaniu badań profilaktycznych.

Jak objawia się HPV u kobiet?

Może przebiegać bezobjawowo lub powodować brodawki narządów płciowych, krwawienia, świąd, pieczenie.

Jak wygląda badanie HPV u kobiet?

Materiał pobiera się z szyjki macicy, a następnie analizuje pod kątem obecności DNA wirusa.

Czy HPV wyjdzie w morfologii?

Nie. Morfologia krwi nie pozwala na wykrycie wirusa HPV.

Jakie są objawy HPV u kobiet w pochwie?

Krwawienia kontaktowe, upławy, zmiany wykrywane podczas badania ginekologicznego.

Czy HPV można zarazić się przez ręcznik?

Teoretycznie możliwe, ale bardzo rzadkie. Główną drogą przenoszenia wirusa są kontakty seksualne.

Najważniejsze informacje o objawach HPV u kobiet: podsumowanie

  • HPV to częste zakażenie przenoszone drogą płciową.
  • Objawy obejmują zmiany skórne (brodawki) i śluzówkowe oraz nieprawidłowości w cytologii.
  • Zakażenie może przebiegać bezobjawowo – dlatego badania profilaktyczne są niezbędne.
  • Testy HPV wykrywają obecność wirusa, cytologia pozwala ocenić skutki jego działania.
  • Profilaktyka i wczesna diagnostyka zmniejszają ryzyko raka szyjki macicy.

Bibliografia

  1. Ministerstwo Zdrowia. Przełom w profilaktyce raka szyjki macicy – test HPV HR i cytologia na podłożu płynnym w programie przesiewowym. [Online] Dostęp: https://www.gov.pl/web/zdrowie/przelom-w-profilaktyce-raka-szyjki-macicy–test-hpv-hr-i-cytologia-na-podlozu-plynnym (dostęp: 17.08.2025).
  2. World Health Organization (WHO). Human papillomavirus (HPV) and cervical cancer. [Online] Dostęp: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papillomavirus-(hpv)-and-cervical-cancer (dostęp: 17.08.2025).
  3. Nowakowski A, i wsp. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Wakcynologii oraz Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy w zakresie szczepień profilaktycznych przeciwko zakażeniom wirusami brodawczaka ludzkiego w Polsce. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna. 2022
  4. Lucksom PG, i wsp. Advances in HPV Screening Tests for Cervical Cancer-A Review. J Obstet Gynaecol India. 2022

Zespół Sandifera – jakie są jego objawy i przyczyny?

Kacper Staniszewski
-
0
Zespół Sandifera – jakie są jego objawy i przyczyny?

Zespół Sandifera to rzadkie schorzenie wieku niemowlęcego, które łączy objawy refluksu żołądkowo-przełykowego z napadowymi zaburzeniami ruchowymi imitującymi jednostki neurologiczne. Mimo że jego etiologia ma charakter gastroenterologiczny, manifestacje kliniczne takie jak dystoniczne ruchy głowy, wyginanie tułowia czy mimowolne skurcze mogą sugerować padaczkę lub inne zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego. Niewłaściwa interpretacja objawów często prowadzi do opóźnienia prawidłowego rozpoznania i niepotrzebnych interwencji neurologicznych. Prawidłowa diagnoza opiera się na precyzyjnej korelacji objawów z epizodami refluksu oraz wykluczeniu patologii neurologicznej. W artykule omawiamy, czym jest zespół Sandifera, jakie są jego objawy i przyczyny, na czym polega diagnostyka i leczenie oraz jak wygląda rokowanie u dzieci dotkniętych tym zespołem.

Spis treści:

  1. Czym jest zespół Sandifera?
  2. Zespół Sandifera – jak wygląda?
  3. Kiedy może rozwinąć się zespół Sandifera?
  4. Zespół Sandifera: objawy zaburzeń ruchowych
  5. Przyczyny występowania zespołu Sandifera
  6. Zespół Sandifera u niemowląt: jak przeprowadzana jest diagnostyka?
  7. Leczenie dzieci z zespołem Sandifera
  8. Zespół Sandifera: podsumowanie informacji

Czym jest zespół Sandifera?

Zespół Sandifera to zaburzenie gastroenterologiczne, będące rzadkim powikłaniem refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD) lub eozynofilowego zapalenia przełyku. Po raz pierwszy opisany został w 1964 roku przez K. Sandifera i D. Wilsona. Charakteryzuje się mimowolnymi ruchami dystonicznymi, głównie głowy i szyi, współwystępującymi z objawami refluksu.

Uważa się, że zachowania te są reakcją obronną dziecka na ból związany z zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku, ponieważ pozycja uniesienia i odgięcia głowy może zmniejszać dolegliwości bólowe i przynosić chwilową ulgę.

>> Przeczytaj także: Refluks i zgaga u dzieci: objawy, przyczyny, leczenie i dieta

Zespół Sandifera – jak wygląda?

Najbardziej typowe objawy to powtarzające się ruchy szyi i głowy, przypominające napady toniczne. Dziecko może odchylać głowę do tyłu, skręcać tułów, prężyć się, a także zaciskać pięści i napinać kończyny. Ruchy te mają charakter mimowolny i powtarzalny, zwykle pojawiają się po karmieniu i ustępują samoistnie. Ważnym elementem diagnostycznym jest zachowana przytomność dziecka – odróżnia to zespół Sandifera od napadów padaczkowych, choć nie jest wystarczające do postawienia diagnozy.

Rodzice często zgłaszają również objawy towarzyszące, takie jak ulewania, wymioty, niepokój, płaczliwość, brak apetytu czy słabe przybieranie na wadze.

Kiedy może rozwinąć się zespół Sandifera?

Zespół Sandifera najczęściej występuje u niemowląt i dzieci poniżej 2. roku życia. Szczyt zachorowań przypada na okres pomiędzy 6. a 12. miesiącem życia. W literaturze opisano jednak również przypadki u starszych dzieci. Występowanie zespołu jest ściśle związane z obecnością refluksu, choć nie każdy przypadek GERD przebiega z objawami neurologicznymi.

Zespół Sandifera: objawy zaburzeń ruchowych

Objawy neurologiczne w przebiegu zespołu Sandifera to najczęściej:

  • dystoniczne skręcanie głowy i szyi,
  • wyginanie tułowia i odginanie pleców,
  • przerywane napady napięcia mięśniowego,
  • grymasy twarzy, mimowolne skurcze mięśni,
  • trudności w połykaniu lub ssaniu,
  • epizody niepokoju ruchowego po karmieniu.

Niektóre napady w przebiegu zespołu Sandifera mogą przypominać padaczkę, jednak zapis EEG w tych przypadkach jest prawidłowy, a objawy ustępują po leczeniu refluksu.

Przyczyny występowania zespołu Sandifera

Główną przyczyną jest refluks żołądkowo-przełykowy, który prowadzi do okresowego zarzucania kwaśnej treści pokarmowej do przełyku i gardła. Powtarzające się drażnienie śluzówki przełyku może powodować dyskomfort i ból, który manifestuje się jako reakcja ruchowa. Inną możliwą przyczyną są zaburzenia napięcia mięśniowego wtórne do niedojrzałości osi mózgowo-rdzeniowej.

Rzadziej, ale w niektórych przypadkach zespół może być związany z:

  • eozynofilowym zapaleniem przełyku,
  • alergią na białko mleka krowiego,
  • przepukliną rozworu przełykowego,
  • opóźnieniem opróżniania żołądka.

>> Warto przeczytać: Diagnostyka alergii na mleko i jajka

Zespół Sandifera u niemowląt: jak przeprowadzana jest diagnostyka?

Rozpoznanie zespołu Sandifera wymaga wnikliwej oceny klinicznej, ponieważ objawy mogą sugerować schorzenia neurologiczne, takie jak padaczka czy mózgowe porażenie dziecięce. Kluczowe znaczenie ma dokładny wywiad, uwzględniający korelację napadów dystonicznych z karmieniem, a także obserwacja zachowanej przytomności dziecka podczas epizodów.

W celu potwierdzenia diagnozy oraz wykluczenia innych przyczyn objawów stosuje się następujące badania:

  • 24-godzinna pH-metria przełyku – złoty standard w rozpoznawaniu refluksu żołądkowo-przełykowego. Pozwala wykryć liczbę i czas trwania epizodów refluksu kwaśnego.
  • Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego – umożliwia bezpośrednią ocenę błony śluzowej przełyku i wykrycie cech zapalenia refluksowego, nadżerek lub obecności przepukliny rozworu przełykowego oraz pobranie materiału do biopsji.
  • Badania obrazowe – najczęściej USG jamy brzusznej oraz pasaż przewodu pokarmowego, służą do oceny anatomii układu pokarmowego i motoryki przewodu pokarmowego.
  • EEG (elektroencefalografia) – wykonywane w przypadku podejrzenia napadów padaczkowych. Prawidłowy zapis EEG przy obecności objawów ruchowych po karmieniu przemawia za rozpoznaniem zespołu Sandifera.
  • Testy alergiczne – przy podejrzeniu alergii na białko mleka krowiego, która może zaostrzać refluks lub być jego przyczyną.

Diagnostyka powinna być prowadzona zespołowo, z udziałem pediatry, gastroenterologa dziecięcego, neurologa oraz w razie potrzeby alergologa. Wczesne i trafne rozpoznanie pozwala na szybkie wdrożenie skutecznego leczenia i uniknięcie niepotrzebnych interwencji neurologicznych.

Pakiet małego dziecka (6 badań) banerek

Leczenie dzieci z zespołem Sandifera

Terapia zespołu Sandifera koncentruje się na leczeniu przyczynowym, czyli eliminacji refluksu żołądkowo-przełykowego.

Główne metody leczenia:

  • zmiana diety – eliminacja białka mleka krowiego, stosowanie mieszanek zhydrolizowanych lub preparatów aminokwasowych (szczególnie w przypadkach alergii),
  • farmakoterapia – inhibitory pompy protonowej, H2-blokery, prokinetyki,
  • pozycjonowanie po karmieniu – utrzymywanie dziecka w pozycji półsiedzącej,
  • interwencje chirurgiczne – bardzo rzadko, np. fundoplikacja Nissena w ciężkim refluksie opornym na leczenie.

Ważne jest również wsparcie rodziców – edukacja dotycząca łagodzenia objawów i różnicowania ich z napadami padaczkowymi.

Zespół Sandifera – kiedy mija?

W większości przypadków objawy zespołu Sandifera ustępują samoistnie wraz z dojrzewaniem układu pokarmowego dziecka oraz skutecznym leczeniem refluksu. U niemowląt poprawa może być widoczna już po kilku tygodniach od wprowadzenia odpowiedniej diety lub leków. U dzieci starszych konieczne może być dłuższe leczenie objawowe. Długoterminowe rokowanie jest bardzo dobre, a zespół nie pozostawia trwałych następstw neurologicznych przy prawidłowym leczeniu. W przypadku przewlekłego i nieleczonego GERD może dojść do powikłań oddechowych, niedożywienia, a objawy dystoniczne mogą wpływać na rozwój psychoruchowy.

Zespół Sandifera: podsumowanie informacji

Zespół Sandifera powinien być uwzględniany w diagnostyce różnicowej dzieci z napadowymi zaburzeniami postawy i napięcia mięśniowego, szczególnie jeśli objawy pojawiają się po karmieniu. Wczesne rozpoznanie pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia refluksu, co w większości przypadków prowadzi do całkowitego ustąpienia objawów bez konsekwencji neurologicznych.

Najważniejsze informacje:

  • Etiologia zespołu Sandifera jest związana z ciężką postacią refluksu żołądkowo-przełykowego.
  • Objawy obejmują dystoniczne ruchy głowy i tułowia, pojawiające się zazwyczaj po karmieniu.
  • Dzieci zachowują przytomność podczas epizodów – co odróżnia je od napadów padaczkowych.
  • Diagnostyka obejmuje m.in. 24-godzinną pH-metrię, endoskopię oraz EEG.
  • Leczenie polega na farmakoterapii GERD, diecie eliminacyjnej i pozycjonowaniu po karmieniu.
  • Rokowanie jest dobre – objawy ustępują po skutecznym leczeniu choroby podstawowej.

Bibliografia

  1. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.8.29.
  2. https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/52038,postepowanie-w-refluksie-zoladkowo-przelykowym-udzieci-cz-ii,1
  3. Moore DM, Rizzolo D. Sandifer syndrome. JAAPA. 2018 Apr;31(4):18-22.
  4. Nalbantoglu B, Metin DM, Nalbantoglu A. Sandifer’s Syndrome: a Misdiagnosed and Mysterious Disorder. Iran J Pediatr. 2013 Dec;23(6):715-6.
  5. Bamji N, Berezin S, Bostwick H, Medow MS. Treatment of Sandifer Syndrome with an Amino-Acid-Based Formula. AJP Rep. 2015 Apr;5(1):e51-2.

Chlamydia – objawy i drogi zakażenia, diagnostyka i leczenie chlamydiozy

Katarzyna Ciepłucha
-
0
Chlamydia – objawy i drogi zakażenia, diagnostyka i leczenie chlamydiozy

Chlamydioza to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób przenoszonych drogą płciową, zwłaszcza wśród młodych dorosłych. Mimo jej powszechnego występowania, wiele przypadków pozostaje niewykrytych z powodu skąpych lub zupełnie nieobecnych objawów. Nieleczona infekcja może prowadzić do poważnych powikłań. Zadbaj o swoje zdrowie – jeśli zauważysz niepokojące objawy lub należysz do grupy ryzyka, nie zwlekaj z wykonaniem odpowiednich badań.

Kluczowe informacje:
>> Chlamydioza to częsta, zwykle bezobjawowa infekcja bakteryjna.
>> Do zakażenia dochodzi głównie podczas kontaktów seksualnych.
>> Nieleczona choroba grozi powikłaniami, takimi jak niepłodność czy ciąża pozamaciczna.
>> Najpewniejszym sposobem potwierdzenia infekcji jest test PCR z moczu lub wymazu.
>> Badania serologiczne (IgG, IgA) z krwi uzupełniają diagnostykę w przypadkach przewlekłych lub powikłanych.
>> Antybiotykoterapia (doksycyklina lub azytromycyna) zwykle eliminuje zakażenie.
>> Profilaktyka opiera się na używaniu prezerwatyw i regularnych badaniach przesiewowych.

Spis treści:

  1. Chlamydia: co to jest?
  2. Jak dochodzi do zakażenia chlamydią?
  3. Zakażenie chlamydią: objawy
  4. Jak wykryć zakażenie chlamydią?
  5. Zarażenie bakterią chlamydii. Kiedy wykonać badanie?
  6. Chlamydia. Leczenie chlamydioz
  7. Czy można zapobiec zarażeniu bakterią chlamydii?
  8. Zakażenie bakterią chlamydii: często zadawane pytania (FAQ)

Chlamydia: co to jest?

Chlamydioza (ICD-10: A56) to choroba wywoływana przez bakterię Chlamydia trachomatis, należącą do grupy drobnoustrojów bytujących wewnątrz komórek ludzkich. Występuje ona w dwóch formach: jako ciałko podstawowe (forma zakaźna) oraz jako ciałko siateczkowate (aktywnie namnażająca się postać wewnątrzkomórkowa). Patogen infekuje głównie komórki nabłonka walcowatego, obecne m.in. w cewce moczowej, szyjce macicy, odbycie, gardle i spojówkach.

Badanie przeciwcial w klasie IgG przeciwko Chlamydia trachomatis banerek

Rodzaje chlamydii wywołujących zakażenia

  • Chlamydia trachomatis – wywołuje infekcje układu moczowo-płciowego, zapalenie spojówek, jaglicę i ziarnicę weneryczną pachwin.
  • Chlamydia pneumoniae – prowadzi do zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych.
  • Chlamydia psittaci – wywołuje ornitozę, chorobę przypominającą grypę, przenoszoną głównie przez ptaki.

>> Sprawdź: Ptasia grypa u ludzi – jak się objawia i czy stanowi zagrożenie dla człowieka

Jak dochodzi do zakażenia chlamydią?

Zakażenie najczęściej przenosi się drogą płciową – podczas stosunków dopochwowych, analnych i oralnych. Bakteria może również przenieść się z matki na dziecko podczas porodu. Rzadszą drogą transmisji jest kontakt pośredni, np. przez skażone ręczniki. Ryzyko zakażenia wzrasta w przypadku:

  • częstych zmian partnerów seksualnych,
  • braku zabezpieczenia podczas stosunku,
  • młodego wieku (15-29 lat),
  • niskiego statusu socjoekonomicznego,
  • innych infekcji przenoszonych drogą płciową.

>> Przeczytaj: Choroby przenoszone drogą płciową (choroby weneryczne) – jakie badania wykonać i jak często się badać?

Zakażenie chlamydią: objawy

Objawy zakażenia mogą być bardzo dyskretne lub całkowicie nieobecne. Okres wylęgania wynosi zazwyczaj od 7 do 21 dni. Wszelkie zmiany skórne lub neurologiczne pojawiają się rzadko i dotyczą jedynie niewielkiego odsetka chorych.

Pamiętaj:
Nawet 70-80 % zakażeń chlamydią przebiega bezobjawowo. Nieleczona infekcja może prowadzić do powikłań, takich jak niepłodność, ciąża pozamaciczna czy zapalenie narządów miednicy mniejszej. 

Chlamydia – objawy skórne

Niektóre przypadki wiążą się z występowaniem wysypek skórnych, np. rumienia guzowatego, zmian krostkowych na dłoniach i stopach lub zmian przypominających łuszczycę w zespole Reitera – czyli reaktywnym zapaleniu stawów – które może rozwinąć się po przebytej infekcji chlamydiowej.

Chlamydia – objawy neurologiczne

Bardzo rzadko mogą wystąpić objawy neurologiczne, takie jak mrowienie kończyn, bóle korzeniowe czy zapalenie nerwu wzrokowego. Najczęściej są one związane z reakcją immunologiczną organizmu.

Badanie przeciwcial w klasie IgA przeciwko Chlamydia trachomatis banerek

Chlamydia – objawy u mężczyzn

Chlamydia – objawy u kobiet

  • upławy (często śluzowo-ropne),
  • krwawienia między miesiączkami lub po stosunku,
  • ból w podbrzuszu,
  • pieczenie podczas oddawania moczu,
  • możliwe powikłania w ciąży: przedwczesne porody, zapalenie spojówek i płuc u noworodków.

>> Przeczytaj: Chlamydia a płodność

Jak wykryć zakażenie chlamydią?

  • Test PCR – podstawowa metoda pozwalająca wykryć materiał genetyczny bakterii Chlamydia trachomatis. Zalecany zarówno w przypadku występowania objawów, jak i w badaniach przesiewowych. Materiałem może być wymaz z szyjki macicy, cewki moczowej, odbytu, gardła lub próbka moczu (u mężczyzn – najlepiej z pierwszej porcji).
  • Badania serologiczne (IgG, IgA) – wykonywane z krwi. Przydatne szczególnie w ocenie przewlekłych lub powikłanych zakażeń:
    • IgG – może świadczyć o przebytej infekcji,
    • IgA – może sugerować aktywny stan zapalny.

    Inne metody, takie jak hodowla komórkowa czy immunofluorescencja, są rzadziej wykorzystywane i mają zastosowanie głównie w diagnostyce specjalistycznej.

    Badanie wykrywanie DNA Chlamydia trachomatis met. RT-PCR banerek

    Zarażenie bakterią chlamydii. Kiedy wykonać badanie?

    Wskazania do diagnostyki obejmują:

    • występowanie objawów infekcji układu moczowo-płciowego,
    • potwierdzone zakażenie u partnera,
    • planowanie ciąży lub ciąża,
    • aktywność seksualna bez zabezpieczenia,
    • przynależność do grup ryzyka (np. mężczyźni mający kontakty seksualne z mężczyznami – MSM, osoby poniżej 25. roku życia).

    >> To może Cię zainteresować: Choroby przenoszone drogą płciową

    Chlamydia. Leczenie chlamydioz

    Zakażenia leczy się skutecznie za pomocą antybiotyków. Standardowe schematy obejmują:

    • doksycyklinę 100 mg 2 × dziennie przez 7 dni,
    • azytromycynę 1 g jednorazowo doustnie.

    U kobiet w ciąży preferowaną opcją jest azytromycyna. W niektórych przypadkach stosuje się alternatywne antybiotyki, np. erytromycynę, amoksycylinę lub lewofloksacynę.

    Warto pamiętać:
    Ważne jest leczenie także partnerów seksualnych oraz unikanie kontaktów płciowych przez co najmniej 7 dni od zakończenia terapii.

    Czy można zapobiec zarażeniu bakterią chlamydii?

    Choć nie istnieje szczepionka przeciwko chlamydii, ryzyko zakażenia można znacznie zmniejszyć poprzez:

    • stosowanie prezerwatyw,
    • ograniczenie liczby partnerów seksualnych,
    • unikanie kontaktów seksualnych z osobami zakażonymi,
    • regularne badania przesiewowe, zwłaszcza u młodych kobiet i osób z grup ryzyka.

    >> Sprawdź: Zapalenie przydatków – jak je rozpoznać? Objawy, przyczyny i leczenie

    Zakażenie bakterią chlamydii: często zadawane pytania (FAQ)

     
    Jakie są objawy chlamydiozy?

    Zakażenie często przebiega bezobjawowo. Jeśli pojawiają się symptomy, mogą to być: upławy, pieczenie przy oddawaniu moczu, krwawienia oraz ból podbrzusza. U mężczyzn możliwy jest wyciek z cewki moczowej lub ból jąder.

    Jak sprawdzić, czy ma się chlamydię?

    Najlepszą metodą diagnostyczną jest test PCR z moczu lub wymazu z szyjki macicy. W wybranych przypadkach, np. przy podejrzeniu przewlekłego lub powikłanego zakażenia, pomocne mogą być również badania serologiczne (IgG, IgA) z krwi.

    Czy chlamydia wyjdzie w cytologii?

    Nie. Cytologia nie wykrywa chlamydii – konieczne są specjalistyczne testy molekularne.

    Czy przy chlamydii swędzi odbyt?

    Swędzenie odbytu występuje rzadko. Objawem może być wydzielina, ból lub krwawienie.

    Czy można zarazić się chlamydią bez stosunku?

    Tak, choć bardzo rzadko. Zakażenie może przenieść się przez skażone przedmioty lub podczas porodu.

    Czy chlamydią można zarazić się na basenie?

    Ryzyko jest znikome – bakteria nie przeżywa w środowisku wodnym.

    Czy chlamydią można zarazić się w toalecie publicznej?

    Zakażenie w ten sposób jest skrajnie mało prawdopodobne.

    Czy Chlamydia wyjdzie w badaniach z krwi?

    Z krwi oznacza się jedynie przeciwciała IgG i IgA przeciwko Chlamydia trachomatis – nie samą bakterię. Test serologiczny bywa pomocny w przewlekłych lub powikłanych zakażeniach, ale do potwierdzenia aktywnej infekcji zaleca się badanie PCR z moczu lub wymazu.

    Bibliografia

    1. Batycka-Baran A. Zakażenie chlamydiowe przenoszone drogą płciową. mp.pl.
    2. Mishori R. i wsp. Zakażenia Chlamydia trachomatis: badania przesiewowe, rozpoznanie i postępowanie. mp.pl.
    3. Parfieniuk-Kowerda A., Wiercińska M. Chlamydiozy: Co to jest chlamydia i jakie objawy powoduje? mp.pl.
    4. ALAB Laboratoria. Jak zapobiec groźnym powikłaniom Chlamydia trachomatis. alab.pl.
    5. John A. White i in. 2025 European guideline on the management of Chlamydia trachomatis infections, Int J STD AIDS 2025. DOI: 10.1177/09564624251323678
    Page 1 of 150
    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150
    123...150Strona 1 z 150

    Zadbaj z nami o zdrowie - zapisz się na newsletter!

    Otrzymuj praktyczne informacje na temat profilaktyki i badań laboratoryjnych, dzięki którym poszerzysz swoją wiedzę na temat świadomej troski o zdrowie. Zapisz się na newsletter i odbierz -20% zniżki na kolejny zakup w e-sklepie.

    O nas

    Firma ALAB laboratoria to ogólnopolska sieć najnowocześniejszych laboratoriów diagnostycznych w Polsce oferująca najszerszą ofertę ponad 3 500 badań diagnostycznych.

    Nasz adres

    ul. Stępińska 22/30, 00-739 Warszawa (22) 349 60 12 info@alab.com.pl © ALAB laboratoria Sp. z o.o.